Orhan Bey (A. Şeref Efendi'den)

Devşirme Usülü ve Yeniçeri Ocağı

En çok ilgiyi gerektire orduya büyük masraflar yapıldı. Çünkü o zamana kadar, harbe ve darba kadir olanlar yalnızca sefer vaktinde silah altına alınmakta, bu da muntazam ve muzaffer bir ordu için gerekenin yapılmasını engellmekte idi. Bu sebeple de devşirme usulü ve Yeniçeri Ocağı ihdas edildi. Devşirme usulügereğince, Hrstiyan çocuklardan her sene ihtiyaç kadarı toplanıp, İslami terbiye zerine eğitilip askerlik yaşına bastıklarında 1 akçe yevmiye ile idari yapılanmada padişaha bağlıolan Yeniçer Ocağına katılırlardı. İlk sene bin kadar çocuk alınmış, daha sonraki seneler bu say çoğalmış olup, bu kanun 1640 senesine kadar boulmadan işlemiştir.

Bu devşirme çocuklardan, vezirlerin yanında, Mahmut Paşa, Rüstem Paşa, Sokullu Mehmet Paşa gibi büyükler yetştiğinden, Hristiyan ahali bir müddet sonra kendi rıza ve ricasıyla çocuklarını devşirme vermiştir.

Büyük şeyhlerden Hacı Bektaş, Yeniçeri Ocağı'na hayır duası ettiğnden bu ocak mukaddes kabul edilmiş, hiç kmse aleyhinde konuşmamıştır. Bektaşiler ile Yeniçeriler antlaşma yapmıştır. Yemekleri miriden verilmekle kazana ortak oldukları gibi, subayları da eğitimlerine mahsus lakablar almışlardır. Çorbacıbaşı, aşçıbaşı, sakabaşı gibi...

Tımar

Fethedilen arazi ve memleketlerin idaresi için gereken tedbirler alınır ve bunlar yani ele geçirilen arazi, has ve tımar adıyla iki sınıfa ayrılırdı. Haslar, padişah, şehzade ve ümeraya, tımar ise kılıç ehli yğtlere tahsis edilirdi. Has ve tımar çiftlik demek değildi, çünkü her has ve tımarın ihtiva ettiği arazi, tasarruf eden kişi tarafından eklip biçilir, şeriatın emrettiği öşrü öderlerdi. Arazi devletindi.

Tımar sahibi, tımarın hasılatına göre yanında bir, iki veya daha fazla talimli süvari beslemeğe mükellef olup, harp zamanında bunlar mensup oldukları mirlivanın emrinde orduya katılırlardı. Bu çeşt askerler, tımarlı sipahi ismiyle anılmış ve devlete çok hizmeti geçmiştir.

Osmanlılar'ın Rumeli'ne Geçişleri

Konstantiniye Kayser hükümeti çeşitli karışıklıklar içinde bulunuyordu. Saltanat umumiyetle sülaleden sülaleye geçmekte, saltanatı ele alan istibdad usulüne başvurmaktaydı. Tahta geçen imparator, devletin istikbalini, milletin refahını düşünmemekte, gününü zevk veya sefa veya rakiplerini yo etmeye çalışmakla geçirmekteydi. Ahlak son derece bozulmuş oludğundan devlet işleri de bundan nasibini almıştı.

Rum imparatoru Andronikos Jean Paleologos çocuk yaşta bulunduğundan saray nazırı Kantakuzinos ortak hükümetteki rakiplerine karşı ayaklanarak Orhan Gazi'den yardım istemişti. Orhan Gai, Kantakuzinos'un kızı Teodora ile evli olup, ona birkaç kere asker göndermişti. Hatta bir keresinde Karasş Valisi olan büyük şehzade Süleyman Paşa görevlendirilmiş, o da yanına aldığı kafi miktarda askerle Rumeli Devleti'nin Balkanlar'daki topraklarına kadar gaza ederk bol miktarda ganimet elde ederek geri dönmüştü. Bu suretle Osmanlı Devleti Bizans Devleti istikbaline hakim olmuştur.

Bu sefer vasıtasıyla Osmanlı idrecileri Rumeli'nin yollarını ve Kayser Hükümeti'nin zaaflarını öğrenmişlerdi. Bundan dolayı Süleyman Paşa yanında mücahid arkadaşlarıdan Ece, Evranos ve Hacı İlbey'lerle Gazi Fazıl olduğu halde 1356 senesinde Rumeli'ni geçmiş ve Gelibolu Kalesi'ni zapt etmiştir. Anadolu'dan asker göndermek suretiyle Rumeli'ndeki fütuhhat genişletilmiş ve ertesi sene Bolayır, Malkara, İpsala ve Tekfur Dağ (Tekirdağ) beldeleri Osmanlı tasarrufuna geçmiştir.

Veliaht ve zafer vaadedilmiş askerlerin komutanı Süleyman paşa, bir gün av arkasından hızla giderken atının tökezlemesiyle cenetin gül bahçeli saraylarına yönelmiş, 1359 ve Bolayır'da kendisi için yapılan türbeye defnedilmştir. Bu ciher yakan vefat üzerine kederlere bürünen Orhan Gazi iki ay sonra Allah'ın yolunda evladını takib etmiştir. Allah Rahmet Eylesin.

Orhan Gazi, babası Osman Gazi gibi ilim ve faziletlere hürmet göstermiş, hak eden devlet adamlarına yardım etmş, adil idaresine dahil olan memleketler mamur olmuşlardır. Çeşitli ganimetlerle devlet hazinesi olduğundan, onun döneminde pek çok okul, medrese, köprü ve yol yapılmış, şehir, kasabalar, köyler ihya edlmiştir.

Osman Gazi'nin kurduğu Osmanlı Devleti'ni, Orhan Gazi kuvvetli temller üzerine oturtarak bir müddet önce Anadolu sahralarında çadırlarda yaşayan bir aşireti Asya ve Avrupa'da söz sahibi bir noktaya getirmiştir. Büyük vezir olarak görev yapan kardeşi Alaaddin Paşa kanun va'zı ve içtihadı, oğlu Süleyman Paşa Rumeli'deki cihadı ile saltanata büyük hzimette bulunmuştur.

Kaynak: Abdurrahman Şeref Efendi