Kara Tatarlar

1243 yılında Selçuklu ordusunu mağlup eden Moğollar,1256 yılından itibaren fiilen Anadolu’da işgal kuvvetleri bulundurmaya başladılar.Zamanla bu işgal kuvvetlerinin sayısı arttı ve öyle bir duruma geldi ki Moğol oymakaları Sivas’tan Kütahya’ya kadar orta Anadolu’daki göçebe hayata elverişli bütün otlakaları işgal ettiler.

XIV.yüzyılın sonlarında adı geçen Moğollar’a Anadolu’da “Tatar”, bazen “Muğal Tatarı” denilmekte idi. Timurlu ve diğer kaynaklarda ise bunlara “Kara Tatar” ve bazende “Kara Tatar Türkleri” adı verilir.Bu son isim,Kara Tatar’ların zamanla birçok bakımdan Türkmenleşmiş olduklarını gösterir.

Ankara Savaşı’nda Osmanlı ordusunda bulundular.Osmanlı müverrihleri,savaşın kaybedilmesini “Tatar hayınlığı” ile izah ederlersede bu isabetli bir hüküm değildir.Evvela,Osmanlı ordusundaki Tatar askerlerinin onbinden fazla olmadığı muhakaktır.Saniyen; gerek Timur kaynaklarında,gerek başka kaynaklarda Tatar’ın hainliğinden,yani savaş esnasında Çağatay saflarına katıldığından bahs edilmemesi,bu geçişin mühim olmadığını ifade eder.

Bu husus ne olursa olsun,Timur Anadolu’dan dönerken Kara Tatarlar’ı Türkistan’a götürmeye karar verdi ve bu kararını tatbik etti. Tatar’lar Anadolu’dan ayrılmak ve dedelerinin yurduna dönmek istemiyorlardı.Çünkü,burada doğup büyümüşlerdi.Birçok bakımdan Türkmenleşmişlerdi.Fazla olarak;Anadoluda’ki yurtlarında müreffeh bir hayat geçirmekte idiler.Onun için İran’a getirildiğinde Türkiye’ye kaçmaya çalıştılar,fakat muvaffak olamadıkları gibi,ağır bir şekilde cezalandırıldılar.Timur’un ölümünden sonra da bir kısmı yerleştirildikleri bölgeden Türkiye’ye dönmek istediler ise de,bu da önlendi.

Kara Tatar’lardan bir çoğu da Anadolu’da kalabilmişti. Sivas’tan Ankara bölgesine kadar yayılan ve tahrir defterlerinde “Ulu Yörük” veya “Ulu Yörük Türkleri” denilen topluluktan bir kısmının Kara Tatar kalıntısı olduğu kati bir şekilde anlaşılıyor.Kara Tatar’ların Anadolu’dan göçürülmesi üzerine bu bölgeler Dulkadırlı Türkmenleri tarafından işgal ve iskan edildi.Bu Türkmenler Oğuz elinin Boz Ok koluna mensup olduklarından,Yozgat ve komşu yörelerde yurt tuttuktan sonrada Boz Ok adını taşımakta devam ettiler.Boz Ok adı bölgeyi değil,orada yaşayan halkı ifade diyordu.Ancak daha sonra Bozok bölge adı anlamını taşımağa başladı.Güzel hatıralardan biri olan Bozok adının değiştirilmesi geçekten pek hazindir.



Faruk Sümer