II. SELİM DÖNEMİ (1566 – 1574 )

Kanuni Sultan Süleyman’ın Zigetvar’da ölmesi üzerine Kütahya’da bulunan şehzade Selim İstanbul’a gelerek tahta çıktı.Cülus bahşişi nedeniyle yeniçeriler huzursuzluk çıkardılar.Kanuninin son dönemlerinde sadrazamlığa getirilen Sokulu Mehmet Paşa’nın girişimleriyle yeniçerilerin istekleri kabul edilerek huzur sağlandı.Bu durum II.Selim’in Sokulu Mehmet Paşaya güven duymasını sağladı ve devlet yönetimi büyük ölçüde Sokuluyla bırakılmasına yol açtı.

Yemen İsyanı (1568) :
Hint seferleri sırasında alınan Yemen doğrudan merkeze bağlanmayarak imtiyazlı eyalet haline getirilmişti.İsyan çıkması üzerine Koca Sinan Paşa ve Özdemiroğlu Osman Paşa Yemen’i doğrudan Osmanlıya bağladılar.Arap Yarımadasının Osmanlı egemenliğine girmesi tamamlandı(1570).

Sumatra Seferi (1569) :
Sumatra adasında hüküm süren Ace Sultanlığı Portekiz baskısı nedeniyle Osmanlıdan yardım istedi.Süveyş Kaptanı Kurdoğlu Hızır Reis komutanlığındaki Osmanlı donanması Sumatra’ya gönderildi.Ace Sultanlığına askeri ve teknik yardımda bulunuldu.Türk askerlerinin bir bölümü geri dönmeyerek bu ülkede kaldılar.

Kıbrıs’ın Fethi (1571) :
Amaç:
--- Kıbrıs’ın Jeopolitik konumundan yararlanma,
--- Doğu Akdeniz’de kesin egemenlik kurma,
--- Anadolu,Mısır ve Suriye arasındaki deniz yolu ticaretinin güvenliğini sağlama,
--- Güney kıyılarını güvenlik altına alma,
--- Venedik’in korsanlık faaliyetlerine son verme,
--- Adanın iktisadi imkanlarından faydalanma.
Sokulu haçlı ittifakı kurulur düşüncesiyle adanın fethine karşı çıktı.Buna rağmen II. Selim’in isteği üzerine ,Lala Mustafa Paşa tarafından ada fethedildi.Adaya Türkler yerleştirildi.(1571)
.
Sonuç:
--- Doğu Akdeniz’de kesin egemenlik kuruldu,
--- Mısır yolunun güvenliği sağlandı,
--- Osmanlının Akdeniz’deki üstünlüğü pekişti,
--- İnebahtı Savaşına zemin hazırlandı.
NOT: Kıbrıs’ın fethi Sokulu döneminin en önemli gelişmesidir.

İnebahtı Yenilgisi (1571) :
Kıbrıs’ın fethi Avrupa’yı harekete geçirdi.Venedik,İspanya,Malta ve Papalık kuvvetlerinden oluşan bir haçlı donanması kuruldu.Kumanda hatalarından dolayı,Osmanlı donanması İnebahtı da ağır bir yenilgi aldı.Sadece Uluç (Kılıç)Ali Reis filosuyla birlikte kurtulmayı başardı.
İnebahtı yenilgisinden faydalanmak isteyen Venedik umduğunu bulamadı.Altı ay içerisinde yeni bir donanma hazırlanarak Akdeniz’e açıldı.Venedik barış istemek ve Kıbrıs’ın fethini kabullenmek zorunda kaldı.Eskiden olduğu gibi vergi vermek zorunda bırakıldı.

Tunus’un Fethi(1574):
Kaptanı Derya Kılıç Ali Reis İspanyolların eline geçmiş olan Tunus’u yeniden Osmanlı egemenliğine aldı.Böylece Fas sınırına kadar, Kuzey Afrika Osmanlı egemenliğine girmiş oldu.

Kanal Projeleri :
Kuzeyde Rusya tehlike haline gelmiş,güneyde ise Akdeniz ticareti önemini kaybetmişti.Bu nedenle yeni projeler üretmek gerekiyordu.




Don-Volga (İdil) Kanalı:
Amaç:
--- Kırım’ın güvenliğini sağlamak,
--- Rusya’nın Karadeniz’e inmesini önlemek,
--- Kazan ve Astarhan’ı Rusya’dan almak,
--- Rusları Hazar kıyılarından çıkarmak,
--- İran savaşlarında donanmadan yararlanmak,
--- Türkistan hanlıklarıyla ilişkileri geliştirmek,
--- İran engelini aşarak doğrudan Kafkaslara hakim olmak.
Kırım Hanının taraftar olmaması,Osmanlının gönderdiği askerlerin yetersiz olması,mevsim koşullarının uygun olmayışı,erzak azlığı ve Rus saldırılarından dolayı başarılı olunamadı.Padişahın isteği üzerine kazıdan vazgeçildi(1569).

Süveyş Kanalı:
--- Ümit Burnunun keşfiyle Baharat yolu değişti,
--- Güney Asya’daki Müslümanlar üzerinde Avrupa baskısı arttı,
--- Avrupa’nın Hint Okyanusundaki hareketi önlenmeli,doğu sınırlarının güvenliği sağlanmalıydı,
--- Basra ve Kızıldeniz güvenliği için Akdeniz donanmasından faydalanmak gerekiyordu.
Süveyş Kanalı açma fikri ilk kez Yavuz zamanında gündeme gelmiş ,Sokulu bu fikri proje haline getirmişti.Fakat proje gerçekleşemedi.Kanal daha sonra,XIX.yüzyılın ikinci yarısında (1869) Batılılar tarafından açıldı.