İbrahim Hakkı Erzurumi’nin, bir ansiklopedi özelliği taşıyan eseri Marifetname’de On iki hayvanlı Türk Takvimini işlemesi, onu şiir tarzında açıklaması Türk kültürünün yaygınlığı ve kabul edilmişliği açısından çok önemlidir. Daha ziyade dini içerikli konuların işlendiği bir eserde, Türk kültürüne ait bir unsurun da ele alınması, eserin yazıldığı dönemdeki koyu taassuba rağmen, Türk kültürünün canlılığını koruyabilmiş olduğunun delilidir. Şiirin yazıldığı dönem, Rumi ve Hicri takvim uygulamalarının yaygın olduğu bir dönemdir. Ancak, şiirin önsözü niteliğindeki kısa açıklama bölümünde, on iki hayvanlı Türk takviminin Hindistan filozofları tarafından tanzim edildiği ve doğruluğunun ispat edildiği söylenmiştir. Doğaldır ki, Hindistan’daki filozofların ortyaya çıkardığı veya tanzim ettiği bir kültür unsuruna “Türklerin Yılı” demeleri sözkonusu değildir.
Muharrem KILIÇ

Buyrun