Lisans Düzeyi 2008 KPSS Tarih Soruları (Çözümlü)

1. İlk Türk devletlerinde yabgu iç işlerinde serbest, dış işlerinde doğudaki hakana bağlıydı.
Bu durumun aşağıdakilerden hangisine kanıt olduğu savunulabilir?
A) Hakanın iç işlerine, dış işlerinden daha az önem verdiğine
B) Komşu devletlerin güçlü olduğuna
C) Ülkenin federal bir yapıya sahip olduğuna
D) Hakandan sonra tahta çıkma hakkının yabguya ait olduğuna
E) Türklerin Gök-Tanrı inancının dışındaki inançlara da açık olduğuna

ÇÖZÜM:
Yabgunun iç işlerinde serbest dış işlerinde kağana bağlı olması federal yapının göstergesidir.

2. Müslüman Türk devletlerinde devlet memurluğu çoğunlukla babadan oğula geçer, iktidar değişmelerinde de iktidar çoğu kez aynı ailede kalırdı.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun sonuçlarından biridir? A) Devletin iyi yönetilmesi
B) İşsizliğin önünün kapanması
C) Başarılı bir dış siyaset izlenmesi
D) Yeni mesleklerin önünün kapanması
E) Bürokraside egemen bir sınıfın ortaya çıkması

ÇÖZÜM:
Soru da kastedilen bürokrasidir ve aynı aile içinde belirlenmesi bürokraside egemen bir sınıfın ortaya çıktığını gösterir.

3. Anadolu Selçuklu Devleti’nde büyük kervansarayların hemen hepsi XIII. yüzyıla aittir.
Bu durumun,
I. sanat,
II. ticaret,
III. askerlik
alanlarının hangilerinde görülen gereksinimin bir sonucu olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

ÇÖZÜM:
Kervansaraylar ticaretin gelişmesi için yapımıştır.

4. Avrupa XVII. yüzyıl boyunca daha büyük boyutlu bir sanayiye geçmek ve lonca düzeyindeki üretimi aşmak için uğraşmış ve XVIII. yüzyılda bunu gerçekleştirmiştir. Avrupa, sanayi toplumuna doğru yol alırken tarım üretimi azalmış Osmanlı Devleti’nden tarım ürünleri almaya başlamıştır.
Bu durumun Osmanlı Devleti’nde aşağıdakilerden hangisine neden olduğu savunulamaz?
A) Elinde bulunan ipek ve baharat yollarının önem kazanmasına
B) İpekli sanayinin ham ipeğe, sof sanayinin yapağıya dönüşmesine
C) Tarım üretiminin geçimlik düzeyden pazar ekonomisi düzeyine gelmesine
D) Esnaf gruplarının kendi aralarında paylaşması gereken ham maddenin yurt dışına çıkmasına
E) Sanayinin ham maddesi olan pamuk ve tütün gibi ürünlerin üretiminin yoğunluk kazanmasına

ÇÖZÜM:
Soruya göre Avrupalı Devletlerin Osmanlı’dan tarım ürünleri almaya başlaması Osmanlı’da tarım ürünlerinin hammadde olarak dış piyasaya satılmasına (E ve B şıkkı) esnafın hammaddesinin yurt dışına çıkmasına (D) ve çiftçilerin kendi ihtiyaçlarından fazla tarım ürünü üretmesine sebep (C) olur. Dolayısı ile sorunun cevabı A şıkkıdır.

5. Osmanlı Devleti’nde,
I. divanın sarayda değil Babıali’de yani sadrazam kapısında toplanmaya başlaması,
II. şehzadelerin sancağa gönderilmesi uygulamasına son verilmesi,
III. Osmanlı ailesinin en yaşlı ve olgun üyesinin tahta geçmesi kuralının getirilmesi
durumlarından hangileri, padişahların yetişme biçiminde değişiklik olduğunu gösterir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) II ve III E) I, II ve III

ÇÖZÜM:
Divan Osmanlı’da devlet işlerinin görüşüldüğü yerdir. Dolayısı ile şehzadenin yetişmesi ile bir bağı yoktur. Şehzadelerin sancağa gönderilmemesi (sancağa çıkmama eğitimlerinde pratiğin yerini teoriye bıraktığını gösterir.) ve Ekber-i Erşed usulü (tahta geçecek kişi belli olduğundan yetişmesine ihtimam gösterilir.) direkt olarak padişahın yetişme biçimini değiştirir.

6.
I. Osmanlı
II. Memluk
III. Selçuklu
Yukarıdaki devletlerin hangilerinde saltanat makamı içinde halifelik anlayışı uygulanmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

ÇÖZÜM:
“Saltanat makamı içinde halifelik anlayışı” cümlesi bize 2 makamın aynı kişide olduğunu gösterir. Dolayısı ile sorunun cevabı OSMANLI’dır. Çünkü Memluk ve Selçuklular’da sultan ayrı halife ayrıdır.

7. Osmanlı Devleti’nde eski ve yeni kurumlar işlevlerini bir arada yürütmüştür.
Bu durum aşağıdaki dönemlerden hangisiyle başlamıştır?
A) Kuruluş B) Yükselme C) Duraklama D) Tanzimat E) Meşrutiyet

ÇÖZÜM:
Osmanlı’da eski kurumların yanında yeni kurumlarında görülmeye başladığı dönem Tanzimat’tır.

8. Aşağıdakilerden hangisi XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde yapılan ıslahat hareketlerinin özelliklerinden
biri değildir?
A) Avrupa devletlerinin, Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışmasını önleme amaçlı olması
B) Müslüman olmayanları memnun edecek çeşitli düzenlemeleri içermesi
C) Avrupa devletlerinin desteğinin sağlanmasının amaçlanması
D) Avrupa kültürünün etkisinde hazırlanması
E) Sadece askerlik alanında yapılması

ÇÖZÜM:
Soru kastedilen tarihler 1800-1899 arasıdır. Dolayısı ile II. Mahmut, Tanzimat, Islahat ve I. Meşrutiyet bu döneme girmektedir. Tanzimat ve Islahat A, B ve C şıklarını, D şıkkını ise hepsi ispatlamaktadır. Devrin olaylarını düşündüğümüzde ise ıslahatlar sadece askerlik alanında yapılmamıştır.

9. Osmanlı Devleti aşağıdakilerden hangisiyle Avrupa devletlerinin pazarı hâline gelmiştir?
A) Paris Antlaşması
B) Boğazlar Sözleşmesi
C) Balta Limanı Ticaret Sözleşmesi
D) Hünkâr İskelesi Antlaşması
E) Meşrutiyetin ilan edilmesi

ÇÖZÜM:
Baltalimanı Antlaşması

10. Erzurum Kongresi kararlarının aşağıdakilerin hangisinde etkili olduğu savunulamaz?
A) Sivil ve askerî yöneticilerin işgallere karşı mitingler düzenlemeleri için genelgeler yayımlanması
B) Lozan Antlaşması’nın bağımsızlığı savunan ruhu
C) TBMM’nin toplanış ve açılış gerekçesi
D) Sivas Kongresi kararları
E) Amasya Protokolleri

ÇÖZÜM:
Erzurum Kongresi’nin kararlarının bir olay üzerinde etkili olabilmesi için olayın kendinden sonra gerçekleşmesi gerekir. B, C, D ve E şıkkındaki olaylar Erzurum’dan sonra gerçekleşmiştir. A şıkkında kastedilen ise Havza Genelgesi’dir. Erzurum’dan önce olmuştur.

11. Sivas Kongresi’nden sonra, Temsilciler Kurulunun girişimleriyle Damat Ferit Paşa Kabinesi düşürülmüş ve Kabineyi Ali Rıza Paşa kurmuştur. Bu duruma göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İstanbul Hükûmeti ile Anadolu arasında ilişkilerin yeniden kurulduğu
B) Padişahın Anlaşma Devletlerinin etkisinden kurtulduğu
C) İstanbul Hükûmetinin Anadolu’nun gücünü tanıdığı
D) Damat Ferit Paşa Kabinesinin Temsilciler Kurulu çalışmalarına karşı olduğu
E) Ali Rıza Paşa Kabinesinin Sivas Kongresi’nde seçilen Temsilciler Kurulunun isteklerine uymak zorunda kalabileceği

ÇÖZÜM:1
Kronolojiye göre Sivas Kongresi döneminde İstanbul resmende olmasa işgal altındadır. Dolayısı ile padişahın itilaf devletlerinin etkisinden kurtulması söz konusu değildir.

ÇÖZÜM:2
Bu değişim iki hükümet arasındaki ilişkilerin düzelmeye başladığı (A) bu değişimj yaşandığına göre Damat Ferit’in Temsil Kurulu çalışmalarına karşı olduğu (D) Ali Rıza Paşa’nın Temsilciler Kurulu’na minnettar olduğu (E) ve İstanbul Hükümeti’nin Anadolu’nun gücünü tanıdığının göstergesidir.


12. Kurtuluş Savaşı’nda Gürcistan, Ermenistan Hükümetleriyle Kars Antlaşması yapılmıştır.
Bu antlaşmanın yapılmasında aşağıdakilerin hangisinin etkili olduğu savunulabilir?
A) Anlaşma Devletlerinin 22 Mart 1922’de barış için yeni koşullar önermesi
B) Rodos ve On İki Ada’nın İtalya’ya bırakılması
C) Mudanya Anlaşması’nın imzalanması
D) Musul’un Irak’a bırakılması
E) Sakarya Savaşı’nın kazanılması

ÇÖZÜM:
Kronolojiye Kars Antlaşması Sakarya’dan sonra olmuştur.

13. Amasya Görüşmelerinde yapılan üçüncü protokolle, Ermeni göçü sırasında suç işleyenlerin mebus seçimlerine katılmalarının önlenmesi istenmiş, siyasi partilerin ve Hıristiyan toplulukların seçime katılmalarının sağlanması için çaba gösterileceği belirtilmiştir. Bu durumun aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olduğu savunulamaz?
A) Meclise ülkeyi temsil eden tüm siyasi görüşlerin girmesi gereğine inanıldığının
B) Seçimlerin yapılması için huzurlu bir ortamın sağlanmaya çalışıldığının
C) Seçimlerin erken yapılmasının zaman kazandıracağının
D) Uygulamalarda adil davranılmasının gereğine inanıldığının
E) Birlik ve beraberliğin sağlanmasına gerek görüldüğünün

ÇÖZÜM:
Bir paragraf sorusu. Dikkatli okunursa “C” şıkkına soru kökünde hiç değinilmemiştir.

14. Batı Cephesinde Yunanistan’la yapılan aşağıdaki savaşlardan hangilerinin sonunda, Anlaşma Devletleri Yunan ordusunu güçlendirmek amacıyla TBMM’yle ilişki kurarak Sevr Antlaşması’nın koşullarını değiştirmek istemiştir?
A) Birinci İnönü – İkinci İnönü
B) Birinci İnönü – Sakarya
C) Sakarya – Büyük Taarruz
D) İkinci İnönü – Kütahya-Eskişehir
E) Kütahya-Eskişehir – Büyük Taarruz

ÇÖZÜM:
Birinci İnönü’den sonra Londra Konferansı ile Sakarya’dan sonra ateşkes önerisi ile TBMM oyalanıp Yunanlıların güçlenmesine vakit verilmeye çalışılmıştır.

15. Aşağıdakilerden hangisi TBMM’ye karşı başlatılan ayaklanmaların nedenlerinden biri değildir?
A) Seçim çalışmalarının başlaması
B) Azınlıkların devlet kurmak istemesi
C) İstanbul Hükûmetince halkın dinî duygularının kötüye kullanılması
D) Osmanlı Devleti’nin zayıflığından yararlanarak bazı ailelerin otoriteyi ellerine geçirmesi
E) Bazı Kuvayı milliye birliklerinin yeni orduya katılmaya ve devlet düzenine girmeye karşı olması

ÇÖZÜM:
B, C, D, E şıkları ayaklanmaları sebebidir. Dolayısı ile cevap A şıkkıdır. ( Şöylede düşünülebilir TBMM’ne karşı ayaklanma çıkabilmesi için onun var olması dolayısı ile seçimlerin yapılmış olması gerekir. Yapılmış seçimlerin hazırlığı olmaz ki ayaklanması olsun.)

16. Atatürk’ün 1925 yılında, “… Artık hükümet ile millet arasında geçmişteki ayrılık kalmamıştır. Hükümet millettir ve millet hükümettir. Artık hükümet ve hükümet üyeleri kendilerinin milletten ayrı olmadıklarını ve milletin efendi olduğunu anlamışlardır.”şeklindeki anlatımıyla,
I. milletin yönetime katıldığı,
II. millete değerinin verildiği,
III. hükümetlerin demokrasinin önemini kavradığı
durumlarından hangilerine ulaşıldığı savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

ÇÖZÜM:
Basit bir okuduğunu anlama sorusu; paragrafta öncüllerin hepsine değinilmiştir.

17. 20 Ocak 1921 tarihli anayasa’da yer alan bazı maddeler
şunlardır:
—Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.
—Türk Devleti TBMM tarafından idare olunur.
—Kanun yapma ve kanunları yürütme gücü Mecliste toplanmıştır.
Bu maddelere göre aşağıdakilerden hangisi yönünde
yargıya varılamaz?
A) Padişah hukuki ve siyasi yetkilerinden yoksun bırakılmıştır.
B) Yeni Türk Devleti’nin siyasi yapısı tamamlanmıştır.
C) Yeni Türk Devleti’nin siyasal yapısının ilkeleri belirlenmiştir.
D) Osmanlı Devleti fiilen yok sayılmıştır.
E) Halk egemenliği önemsenmiştir.

ÇÖZÜM:
Yukarıdaki 3 madde ile bir devletin siyasi yapısı tamamlanmaz.

18. İsmet İnönü, Lozan Antlaşması’nı imzaladıktan sonra İstanbul Üniversitesinde başarının sırrını:“Yaşamaya yetecek güçte olduğumuzu belirtmeye gitmiştik … kuvvetli durumdaydık. Reddediyoruz dediğimiz zaman ulusun da reddedeceğini biliyorduk.”
şeklinde açıklamıştır. İsmet İnönü’nün bu açıklamasıyla,
I. laiklik,
II. bağımsızlık,
III. ulus egemenliği
ilkelerinden hangilerini vurguladığı savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III

ÇÖZÜM:
Cümlenin laiklik ile bir bağlantısı yoktur. Bağımsızlık ve ulus egemenliği vurgulanmıştır.

19. Soyadı Kanunu’yla tüm vatandaşlara, aile ismi olarak öz adları yanında soyadı kullanma zorunluluğu getirilmiştir. Bu zorunluluğun,
I. sınıf farklılıklarının isim olarak kullanılması,
II. isim benzerliklerinin bazı karışıklıklara neden olması,
III. toplumda azınlık olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının bulunması durumlarının hangilerinden kaynaklandığı savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

ÇÖZÜM:
Sorunu cevabı I ve II dir. Soyadı kanununun çıkarılması ile ülkemizde bulunana azınlıkların bir bağlantısı yoktur.

20. Atatürkçü milliyetçilik anlayışı laiktir. Bu yargıyı aşağıdakilerden hangisi destekler?
A) Milleti oluşturan unsurlar arasında ırk ve köken birliğinin temel alınması
B) Vatandaşların istedikleri dini ve mezhebi seçmesi
C) Toplumun ırk, din ve mezhep çizgileriyle bölünmesi
D) Devletin resmî bir dininin olması
E) Ümmetçi düşünce yapısı

ÇÖZÜM:
A şıkkında laiklik ile ilgili bir vurgu yok, C, D ve E şıklarının ise laiklik ile bağlantısı yok. Dolayısı ile cevap B şıkkı

21. TBMM’de öğretimin birleştirilmesine ilişkin öneri aşağıdakilerden hangisiyle birlikte görüşülerek yasalaştırılmıştır?
A) Halifeliğin kaldırılması
B) Cumhuriyetin ilanı
C) Saltanatın kaldırılması
D) 1921 Anayasası’nın yapılması
E) Tekke ve türbelerin kapatılması

ÇÖZÜM:
Klasik bir 3 Mart 1924 sorusu. Sorunun cevabı A şıkkı

22. Halkçılık ilkesinin demokratik olma özelliğini,
I. ayrıcalıklara karşı olması,
II. egemenliğin halkın bir kesimine ait olması,
III. herkesin kanun önünde eşit kabul edilmesi
durumlarından hangileri destekler?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

ÇÖZÜM:
II. öncül halkçılığın özüyle çelişmektedir. (halkçılık sınıf ayrımını reddeder.) I ve II ise halkçılık ilkesinin demokratik olma özelliğini desteklemektedir.

23. Cumhuriyet Döneminde kalkınmada sanayileşmeye önem vermek amacıyla Teşviki Sanayi Kanunu çıkarılmıştır.
Bu Kanun’la sanayi kuruluşlarına üretecekleri malların değerine göre %10 prim verilmiş ve ithal ürünlerinden %10 daha pahalı da olsa devlet kurumlarına bunları kullanma zorunluluğu getirilmiştir.
Bu durumun,
I. üretimin artırılmak istendiği,
II. ithalatın kısıtlanmak istendiği,
III. sermaye birikimine devlet desteği sağlandığı
durumlarından hangilerinin göstergesi olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

ÇÖZÜM:
I, II, III

24. 1923–1928 yılları arasında önemli atılımlar yapıldığı hâlde, harf inkılâbı ancak 1928 yılında gerçekleştirilebilmiştir. Bu gecikmede,
I. harf inkılâbına çok önem verilmesi ve başarısının rastlantıya bırakılmak istenmemesi,
II. daha önce bu konuda yapılmış olan çalışmaların sonuçsuz kalması,
III. Arap alfabesinin harf sayısının sayıca fazla olması
Durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

ÇÖZÜM:
“Eylül 1922'de Hüseyin Cahit'in İstanbul basın yayın üyelerinin katıldığı bir toplantıda Atatürk'e sorduğu "neden Latin harflerini kabul etmiyoruz?" sorusuna, Atatürk "henüz zamanı değil" yanıtını vermişti.” Bu cümle I’i ispatlar.
II. öncülü almamamız lazım çünkü Osmanlı’da Latin harfleri mevzuundaki tartışmalar ve çalışmalar 1860’lara kadar dayanmaktadır.
Dolayısı ile sorunun cevabı I - II

25.
-Halifeliğin kaldırılmasıyla şeriata aykırı olduğu yolunda fetva vermeye kalkışan fetva makamının ortadan kaldırılması
-Siyasal amaçlarla sömürülebilecek olan Terakkiperver Cumhuriyet Partisinin kapatılması
Yukarıdaki gelişmelerin aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?
A) Cumhuriyetin ilan edilmesi ve cumhurbaşkanının seçilmesi
B) Anayasadan laikliğe aykırı hükümlerin çıkarılması
C) Ulus egemenliğine dayalı yeni bir anayasa yapılması
D) Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun çıkarılması
E) Saltanatın kaldırılması

ÇÖZÜM:
Sorunun cevabı A, C, D ve E şıkları olamaz çünkü kronolojik olarak öncüllere uymamaktadır. (Mantıkende 2 öncülü karşılamamaktadırlar.)

26. Cumhuriyet’in ilk on beş yılında kurulan bankalar arasında Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının önemli yeri olmasında,
I. çiftçiye kredi verilmesi,
II. ulusal bankalara destek verilmesi,
III. Osmanlı Bankasına verilmiş olan kâğıt para çıkarma ayrıcalığının giderilmesi görevlerinden hangilerini üstlenmiş bir kuruluş olmasının etkisi vardır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III

ÇÖZÜM:
Merkez bankası kurulduktan sonra ulusal bankalar destek vermiş ve para çıkarma yetkisini üstlenmiştir. Dolayısıyla sorunun cevabı II ve III’tür.

27. 1923 yılında, 1921 Anayasası’nda yapılan değişiklikle Türkiye Devleti’nin,
I. siyasi rejimi,
II. hükûmetin oluşturulma biçimi,
III. seçim sistemi
konularından hangileri belirlenmiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

ÇÖZÜM:
1921 Anayasası’nda 1923 te Cumhuriyetin ilanı dolayısıyla değişiklik yapılmıştır. Böylece siyasi rejim değişmiştir. Ayrıca meclis hükümeti sisteminden kabine hükümeti sistemine geçilmiştir. Seçim sisteminde değişim ise 1946 yılında olacaktır. Dolayısı ile sorunun cevabı I-II

28. Atatürk Döneminde çok partili hayata geçiş amacıyla kurulan partilerden Serbest Cumhuriyet Partisinin programında,
I. cumhuriyetçilik,
II. devletçilik,
III. laiklik
ilkelerinden hangileri yer almıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III

ÇÖZÜM:
CHP’den sonra kurulan muhalefet partilerinin CHP’den farkı liberal ekonomiyi savunmalarıdır. Dolayısı ile devletçiliği savunmazlar. Cevap I-III

29.
I. Boğazların Türk egemenliğine geçmesi
II. İtalya’nın Rodos ve On İki Ada’yı Yunanistan’a bırakması
III. Ege adalarının silahsızlandırılması
Yukarıdakilerden hangileri Atatürk Dönemi gelişmeleri arasındadır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III

ÇÖZÜM:
I – Montrö (1936)
II – II. Dünya Savaşı sonrası (1945)
III – Lozan (1923)
Sorunun cevabı I-III

30. Aşağıdakilerden hangisi Sadabad Paktının kurulmasına neden olan gelişmelerden biridir?
A) İtalya’nın Asya ve Afrika’ya doğru yayılma siyaseti izlemesi
B) Boğazlardan geçmek isteyen yabancı savaş gemilerinin Türkiye’den izin almak durumunda olması
C) 1929 yılında Amerika’nın ekonomik kriz yaşaması
D) Birleşmiş Milletler Teşkilatının kurulması
E) İngiltere’nin Kıbrıs’ı işgal etmesi

ÇÖZÜM:
Klasik bir bilgi düzeyi sorusu cevap A

Cevap Anahtarı
1. C
2. E
3. B
4. A
5. D
6. A
7. D
8. E
9. C
10. A
11. B
12. E
13. C
14. B
15. A
16. E
17. B
18. D
19. C
20. B
21. A
22. D
23. E
24. C
25. B
26. D
27. C
28. E
29. D
30. A

Geçmiş KPSS'ler ile kaşılaştırdığımızda sorular bana biraz daha kolay gibi geldi. Kronoloji bilgisine sahip bir adayın soruların çoğunu bu yolla çözebileceğini fark ettim. Bazı sorularda ise ÖSS tipine bir kayış gözüme çarptı.

Sorular içinde en seçicisi bana göre 24. soruydu. İyi çalışmış bir adayın 28,75 net yapması kaçınılmaz bir sınavdı.

Mevlamın sınava giren tüm adayların gönlüne göre vermesi dileğiyle.