Osmanlı – Rus İlişkileri Kronolojisi

Osmanlının Rusya ile ilişkisi 1520 yılında Kanuni’nin tahta geçişini kutlamak için gelen elçi ile başladı. Bu elçi, Kırım ile ticaret yapma izninini elde etti.

Rusya ile yapılan ilk antlaşma, 1681 yılında yapılan Bahçesaray antlaşmasıdır. Bu antlaşma ile özi nehri sınır oldu.

Rusya, Osmanlının ll. Viyana yenilgisi üzerine (1683) Avrupalılarca oluşturulan Kutsal ittifak’a katıldı. Osmanlılar savaşı kaybedince Ruslarla 1700 İstanbul antlaşmasını yaptı.

İstanbul antlaşması ile Ruslar azak kalesini alarak Karadenize bir çıkış elde ettiler.

1711 Prut savaşını Osmanlılar kazandı. Prut antlaşması ile daha önceki avantajlarını kaybettiler.

1724 İstanbul antlaşması ile Osmanlı Devleti, Ruslarla ilk ittifak antlaşmasını yaptı. Bu ittifak İran’a karşı olmuştur.

1739 Belgrat antlaşması ile Rusya Karadeniz’in bir Türk gölü olduğunu kabul etti.

1770 Çeşme baskınında Osmanlı Donanmasını yaktı.

1774 yılında Küçük kaynarca antlaşmasını imzaladı. Karadeniz Türk gölü olmaktan çıktı. Rusya’ya ilk defa savaş tazminatı ve Kapitülasyonlar verildi.

1792 Aynalıkavak düzenlenmesi ile Rusya Kırım’ı kendine bağlamanın yolunu açtı.

1792 yaş antlaşması ile Kırım’ı kendine bağladı.

1798 yılında Fransa’nın Mısırı işgal etmesi üzerine Ruslarla ikinci ittifak yapıldı.

1812 Bükreş antlaşması yapıldı. Sırplara ayrıcalık verildi

1827 Navarin olayında Rusya Osmanlı donanmasını yaktı

1829 Edirne antlaşması yapıldı. Yunanistan bağımsız oldu.

1833 Kavalı isyanını bastırmak amacıyla Ruslarla Hünkar İskelesi anlaşması yapıldı. Böylece Mısır sorunu uluslar arası bir mesele haline geldi.

1853-54 Kırım savaşı yapıldı. Rusya yenildi.

1856 Paris antlaşması ile Rusya’nın Osmanlılar üzerindeki baskısı azaldı.

1877-78 Osmanlı Rus savaşını Osmanlı kaybetti ve Ruslarla Ayastafanos antlaşması imzalandı. Fakat, diğer devletlerin karşı çıkması üzerine yerine Berlin atlaşması yapıldı. Bu antalşma ile Osmanlı devleti parçalama sürecine girdi.

l. Dünya savaşında Osmanlı devletine ilk savaş açan devlet Rusya oldu.

l. Dünya savaşı sırasında yapılan İstanbul (Boğazlar) ve Petrograt isimli gizli antlaşmalar ile Osmanlı paylaşmaya çalıştı.

Rusya’da Bolşewik ihtilali çıkınca savaştan çekildi. Osmanlı ile Brest-Litows antlaşmasını yaptı. (1918)