Milli Mücadelenin İlk Kurşunu İzmir'de Atılmadı

**sadik_uzumlu** · 12.Aralık.2007, 00:33

Düşmana İlk Kurşun Hatay'ın DÖRTYOL İlçesinde Atılmıştır.

Yakın zamana kadar Millî Mücadele'de 'İlk Kurşun'un İzmir'in işgali sırasında Hasan Tahsin (Asıl Adı Osman Nevres)'in Yunanlılar'a attığı kurşun, Millî Mücadele'nin İlk Kurşun'u olarak biliniyordu. Son yıllarda yapılan araştırmalar, Millî Mücadele'de düşmana karşı sıkılan 'İlk Kurşun'un, (İzmir'de 15 Mayıs 1919'daki Yunanlılar'a sıkılan ilk kurşundan 5 ay önce) Dörtyol'da 19 Aralık 1918'de yiğit Dörtyolluların cesur evlâdı Mehmet Çavuş (Mehmet KARA) tarafından atıldığını ortaya çıkarmıştır.

1.Dünya Savaşı'nın sona ermesi ve Mondros Mütarekesi'sinin imzalanmasını takiben, yöreden göç ettirilen Ermeniler, Fransızlar desteğinde geri döneceği ve yöreyi işgal edeceği söylentileri yayılmıştır.

9 Kasım 1918'de İskenderun on beş kişiden oluşan bir İngiliz Müfrezesi tarafından işgal edilmiş, 11 Kasım 1918'de halkın erzak deposunun önünde birikmesini bahane eden Fransızlar, Türk memur, Polis ve Jandarmalarının İskenderun'dan hemen ayrılmalarını istemişti.

Nihayet, 11 Aralık 1918'de Dörtyol'u işgal eden Fransızlar, bu işgalde dört yüz Ermeniden oluşan ait on iki evi basarak eşya ve paralarını gasbetmiş, bir kadını boğazından yaralamış ve Osmanlı Jandarmasını kasabadan çıkarmışlardı.

İşte, Ermeni şiddet hareketlerinin daha önceleri Türkler arasında yol açtığı hoşnutsuzluk, Ermeniler'in Fransızlar desteğinde bölgeyi işgal edeceği söylentilerinin yayılması ve gerçekten de, Fransızlar'ın işgal sırasında Fransız askeri üniformasını giydirdikleri Ermeniler'e, işgal kuvvetleri arasında yer vermeleri ve bunların işgalle birlikte hareket, gasp, yaralama olaylarına girişmelerine, Türk ve Müslüman halkı Ermenilerle birlikte, Dörtyol, Adana ve havalisini işgal eden Fransızlar'a da sert tepkiler göstermesine yol açmıştır. Fransızlar, işgali takiben daha önce Suriye ve Lübnan'a göç ettirilen Ermenilere, Dörtyol'a ve yörenin diğer şehirlerine naklederek yerleştirdiler. Az zamanda Dörtyol'a yerleştirilen Ermeniler'in sayısı on iki bin kişiye ulaştı.

Kısa zaman sonra, Dörtyol ve yakınlarına yerleştirilmiş olan sivil Ermeniler de, Fransız işgal kuvvetlerinden cesaret ve destek alarak, Dörtyol civarındaki köylere baskınlar düzenlemeye başladılar. Bunların yaptığı zulümlerden ve işgencelerden bıkan ve endişe içinde sıranın kendilerine geleceği günü bekleyen Dörtyol'a bağlı Özerli Köyü halkından Hacı Hüseyin Oğulları'ndan Emin hoca başkanlığında üç kişilik bir heyet de, bölgenin İngiliz Komutanlığına müracaat etti. Heyet, köylerinin ve çevrenin, Fransızlar ve özellikle Ermeni zulmünden korunmasını istedi. Bunu üzerine, İngiliz Komutanlığı, Hintli Müslümanlardan oluşan bir müfrezeyi, Dörtyol'a gönderdi. Bu müfreze, asayiş ve sükûneti geçici bir zaman için sağlamayı başardı. Fakat bir süre sonra, Fransızlar ve Ermeniler, Özerli Köyü'ne saldırdılar ve halka hakaret ettiler. Bu kötü tutum ve haraketlerine tahammül edemeyerek karşı koyan Özerli Köyü İhtiyar Heyeti'nden Muhtar Şeyhmuszâde (Şeyh Musazâde), Mehmet Ağa ile üye Abdulkadir Komutanın kapısı önünde süngü ile şehit ettiler. Ayrıca, Ermeniler, Türkler'e ait hayvanlara el koyarak, zorla ***ürmek istediler. Buna katlanamayan Ömer Hocaoğlu Mehmet Çavuş (Mehmet KARA) Karakese köyüne girdiği Ermeniler'den ikisini vurarak, Karakese köyüne kaçtı. Ermenilerin bu olayı Fransızlara bildirmesi üzerine, sayıca daha fazla bir müfreze ile Karakese Köyü'ne taarruza geçen Fransız ve Ermeniler'e karşı silahla ateş açarak karşı koydular. 'İlk Kurşun'u sıkan ve 'Ateş' emrini veren Ömer Hocaoğlu Mehmet Çavuş'tur.

Beklemedikleri bu mukavemet karşısında şaşkına dönen Fransızlar, Dörtyol'daki karargâhlarına çekilmek zorunda kaldılar (19 Aralık 1918). Yakın zamana kadar Millî Mücadele'de 'İlk Kurşun'un İzmir'in işgali sırasında Hasan Tahsin (Asıl Adı Osman Nevres)'in Yunanlılar'a attığı kurşun, Millî Mücadele'nin İlk Kurşun'u olarak biliniyordu. Son yıllarda yapılan araştırmalar, Millî Mücadele'de düşmana karşı sıkılan 'İlk Kurşun'un, (İzmir'de 15 Mayıs 1919'daki Yunanlılar'a sıkılan ilk kurşundan 5 ay önce) Dörtyol'da 19 Aralık 1918'de yiğit Dörtyolluların cesur evlâdı Mehmet Çavuş (Mehmet KARA) tarafından atıldığını ortaya çıkarmıştır.

Bu çarpışmaları takiben, Dörtyol'a dönen Fransız askerleri, Jandarma Komutanı Teğmen Hasan'ı sebepsiz olarak ağır şekilde yaraladılar.

Dörtyol civarındaki Çaylı Köyü'nde Mehmet (Osmanoğlu lâkaplı) oğlu Mustafa da, Kurt kulağı Köyü'nde şehit edildi. Bu ve buna benzer haksız davranışların devamı, Türk halkını direnişe şevk etti.

Yöre halkı canını ve namusunu kurtarmak için türlü imkânını kullanarak silah satın almaya başladı.Kara Hasan da, Fransızlardan kardeşinin intikamını almak için Kuzuculu Köyü'nde bir teşkilat kurarak direnişe geçti.Mal ve hayvanlarını satarak silahlanan yöre insanları da Kara Hasan'a katıldılar.

Böylece, zamanla sayısı 300-400'e varan bir milî teşkilat ortaya çıktı.1919 yılı başlarında harekete geçen Kara Hasan (Hasan Paşa) ve çetesi de , Türkiye'de işgal güçlerine karşı millî direnişi ilk başlatan teşkilat olmuştur.

Kara Hasan'a halk,'Paşa' ünvanını verir.Çetesi de 'Kara Hasan Paşa Çetesi' olur.Kara Hasan Paşa artık Fransız ve Ermeniler'in korkulu rüyâsı olmuştur.Kara Hasan Paşa, halkın dilinde bir milli kahramandır artık.

Çetesi ile Gâvur Dağları, Antakya,Adana,Maraş,Antep ,Osmaniye, Ceyhan dolaylarında Fransızlara baskınlar yapıyordu.Türklerin can,mal ve namuslarını korumaya çalışıyordu.Kara Hasan Paşa, Türkiye'nin en büyük Kuvay-î Milliye teşkilatını kurarak Fransız ve Ermenilerle mücadele ederek Dokuz Ocak 1922'de düşmanları bu vatan topraklarından kovulmasını sağlamıştır.

Dokuz Ocak Dörtyol'un kurtuluş bayramı her yıl halkımız tarafından sevinç ve coşku ile kutlanmaktadır.

Atatürk 1926 yılından sonra, Dörtyol'dan giden Ermenilerin yerlerini Yunanistan'dan, Girit'ten, Bulgaristan'dan, Arnavutlukt'tan muhacir göçmenler getirtti,yerleştirdi

Adana iline bağlı olan ilçemiz Dörtyol, 23 Temmuz 1939 tarihinde Hatay'ın Anavatan'a katılmasıyla bu tarihten itibaren Hatay iline bağlı bir ilçe olmuştur.

**ilteriş** · 18.Aralık.2007, 17:30

Kara Hasan Paşa

İlk kurşunu sıkan Kara Mehmet Çavuş

İSTİKLÂL SAVAŞINDA İLK KURŞUN VE KARA HASAN PAŞA

Fransızlar İskenderun iskelesinden devamlı surette kuvvet çıkartarak Adana ve Halep bölgelerine gönderiyorlardı. 11 Aralık 1918’de bir piyade alayı ile Dörtyol kasabası işgal edildi. Bu kuvvetlerin arkasından Ermeni alayına ait bazı kuvvetlerde yine Dörtyol’a gönderildi. Bu Ermeniler Dörtyol dolaylarındaki köylere ani baskınlar yaparak yağma etmeğe başladılar. Bu hal Türklerin canını çok sıkıyordu. Dörtyol’un hemen güneyinde Özerli köyü halkından Hacı Hüseyin oğullarından Emin Hoca başkanlığında üç kişilik bır hey’et, Fransızların ve özellikle Ermenilerin yaptıkları işkence ve zulümlerin tahammül edilemez bir hale geldiğinden şikâyetçi oldular. (Adil Bağdatlıoğlu, “Uzunoluk” 1942, s.75).

Bu şikâyetten sonra bölgeye bir Hint müfrezesi gönderildi, böylelikle ortalıkta geçici bir sükûnet meydana geldi. Fakat, bir müddet sonra yine Özerli köyüne Ermenilerle birlikte Fransızlar yeni bir saldırıda bulunarak halka zulum yapmaya başladılar ve köy ihtiyar hey’etinden muhtar Şehymuz zade Mehmet Ağa ile Abdülkadir Ağa zade Yusuf Ağa’yı ellerini bağlıyarak Fransız işgal komutanının kapısı önünde süngülemek suretiyle şehit ettiler.
Bundan sonra düşman, Karaköse köyüne taarruz etti. Halk, kendilerini savunmak için Dörtyol’a giden yolları taştan engeller yapmak suretiyle kapattılar ve Fransızlara ateşle karşılık verdiler.

İşte Kuvayı Milliyenin ilk kurşunu burada atıldı.

Fransızlar, bu ümit edilmiyen direnme karşısında büyük şaşkınlığa uğradılar. Bu savaşta Fransızlardan 15 asker öldürüldü. Fransızlar, takviye edildikten sonra tekrar taarruz etmek üzere Dörtyol’a dönmek mecburiyetinde kaldılar.
19 Aralık 1918’de yapılan bu çarpışma da, Türk milletinin mütecaviz düşmana karşı ilk ayaklanması ve direnmesidir. Fransızlar Dörtyol Jandarma komutanı Teğmen Hasan’ı da sebebsiz olarak ağır surette yaraladılar.
Bir müddet sonra Fransızlar, Dörtyol cıvarındaki Çaylı köyünden olan Osman oğlu Mustafa adında bir Türk gencini Kurtkulağı denen mevkide şehit ettiler. Fransızların ve Ermenilerin Dörtyol’da cinayetleri böylece devam ediyordu.
Şehit edilen Osman oğlu Mustafa’nın kardeşi Kara Hasan adındaki kahraman Türk delikanlısı da Fransızlardan kardeşinin intikamını almak maksadıyla Kuzuculu köyünde teşkilâtlanmaya ve millî mukavemete hazırlanmağa başladı. Bu fedai Türk çocuklarına o zamanki deyimle “Kuvayi Milliye” deniyordu. Bu kahramanca hazırlıklara Dörtyol ve cıvarı bölgesinde bulunan halk da katıldı. Kuvayı Milliye’ye alâka ve yardımlarını sağladı. Her genç, hayvan ve ma1larını satarak tedarik edebildiği para ile bir mavzer tüfeğı satın alarak Kara Hasan’ın kurduğu millî kuvvetlere katılmaya başladı. Bu suretle bu bölgede büyük ve kuvvetli bir millî birlik kurulmuş oldu. Bu millî kuvvetlerin mevcudu kısa zamanda 300 eri buldu. Daha Yunanlıların İzmir’i işgalinden önce başlamış olan bu direnmeler ilk Kuvayı Milliye hareketleri idi. Bu kuvvetler Nur Dağlarında Fransızların ve İngilizlerin geçtiği yollarda pusu kurarak baskın tarzında taarruzlara başladılar.

Kara Hasan güçlerinin taarruzlarından son derece güç duruma düşen Fransız ve İngiliz Kuvvetleri nihayet 5 Eylül 1919 günü, bu milis kuvvetlerini ortadan kaldırmak maksadiyla, birisi İngiliz diğeri Fransız olmak üzere iki tabur piyade, bir sahra ve bir dağ bataryasından kurulu kuvvetli bir müfreze ile Karaköse köyü üzerinden ve Ziyaret tepesinden başlıyarak Gâvur dağını tarama harekâtına giriştiler. Kara Hasan ve arkadaşları ise Dörtyol’un güney doğusunda 1115 rakımlı Gürlevik mevkiinde savunma için tertiplenmiş bulunuyordu.

Düşman, topçularını mevzie sokarak Gürlevik tepesini ateş altına aldı ve piyadeleri de bu ateşin ve makinalı tüfek ateşlerinin desteği altında ilerlemeye başladılar. Düşman piyadeleri mücahitlere 300 metre kadar yaklaşmış bulundukları bir zamanda, mücahitler de ateş açmaya başladılar. Mücahitlerin ateşleri karşısinda, düşman akşama kadar taarruzuna devam etmek istemiş ise de başarılı olamamıştı. Nihayet oldukça zayiat veren düşman birlikleri akşama doğru, Dörtyol’a çekilmeye mecbur kaldılar.

Bu büyük başarının sonunda, milis komutanı Kara Hasan’a arkadaşları tarafından “Kara Hasan Paşa” adı verildi ve o andan itibaren bu kahraman Türk gencini bütün bölge halkı, “Kara Hasan Paşa” diye çağırmaya başladı.

Büyük Türk Milletinin şeref ve namusunu kurtarmak için uğraşan Kara Hasan Paşa büyük zaferden sonra mütevazi ve yoksul evine çekilmiş, vazifesini yapmaktan duyduğu gururla büyük bir huzur içinde, bir ferd-i millet olarak yaşantısına devam etmiştir. Her ne olursa olsun “Kara Hasan Paşa” milletlerin en asili olan Türk Milletinin, kalbinde dikilmiş bir bayrak gibi şanlı, şerefli dalgalanmaya devam edecektir.

Atatürk, Türk Milletinin bu büyük varlığına güvenerek İstiklâl Savaşını açmıştı.

Kaynak: Hulki Saral- Tosun Saral "Vatan Nasıl Kurtarıldı"

Milli Mücadelenin İlk Kurşunu İzmir'de Atılmadı

Seçenekler

Konuda Ara

Görünüm

Benzer Konular

İzmir Suikasti

Ynt: Milli Mücadelenin İlk Kurşunu İzmir'de Atılmadı

TAŞINDI: Milli Mücadelenin İlk Kurşunu İzmir'de Atılmadı

İzmir İşgaline Tepkiler

Gavur İzmir Meselesi

Bu Konu için Etiketler

Benzer Konular

Bu Konu için Etiketler

Giriş