Osmanlı Fermanlarına Örnekler

Fermân
II. Mahmûd Dönemi h. 12.02.1224 / m. 29.03.1809
Konusu
Premedi Kazâsı'na tâbi Boştine ve Laşova köyleri ahâlîsinden çarıkçılık ve kayışçılık yapan esnâfın, kendilerine tahsîs edilen mahallerde satış yapmaları, sanatlarını icrâ etmeleri ve birbirlerinin yerlerine müdâhele etmemelerine dâir.
Yazı Çeşidi
Fermân, dîvânî hat ile yazılmıştır. Fermânın sağ tarafında, siyâkat hat ile yazılmış küçük bir derkenâr vardır. 31 satırdır.
Tuğrası ve Tezyinatı
Tuğra, altınla çekilmiştir ve siyah tahrîrlidir. Boşlukları, renkli zemîn üzerine negatif motiflerle süslenmiştir. Tuğranın üst kısmındaki halkârî bezeme, dendanlı, köşeli bir gümüş çerçeveye alınmıştır. Çerçevenin muhtelif yerlerine, yaprak ve tanımlanamayan üst üste yuvarlak motifler yapılmıştır. En üste ise katmerli iri bir hatâî goncası oturtulmuştur. Tuğların solunda agraf, rûmî hattı ve hatâî hattından müteşekkil bir kompozisyon yer almıştır. Üst kısmındaki, madalyona benzeyen sekizgen şemsenin ortasında, gümüş zemîn üzerine yapılmış natüralist çiçekler görülmektedir. Çevresindeki ¼ ölçüsündeki klâsik tezhîb, hatâî hattı, kapalı form ve agrafdan müteşekkildir. Şemsenin her iki tarafında, yine gümüş zemîn üzerinde lâleler görülmektedir. En üstteki şemsedeki simetrik klâsik tezhîb ise, kapalı form ve hatâî hattından müteşekkildir. Tuğranın hemen sağında yer alan hatt-ı hümâyûnun çevresi altın dendanlı çerçeveye alınıp, etrafı klâsik tezhîble tezyîn edilmiştir. Alınlık kısmı da yine, kapalı form ve hatâî hattından oluşan klâsik tezhîble tezyîn edilmiş olup, üst kısmı renkli tığlarla bezenmiştir. Formun etrafı bir pervâz ve kalın altın çerçeve ile çevrilmiş olup üst kısmı altın kontürle kapatılmıştır. Formun her iki yanında, natüralist çiçek buketi mevcuttur. Yazıda, siyah mürekkeb kullanılmıştır.
Gördüğü İşlem
1-Tuğranın sağ üst tarafında, Pâdişâh'ın el yazısı ile yazılmış "Mûcebince amel oluna.", (Gereği yapılsın.) ibâresi yer almaktadır. 2-Sol alt köşede, fermânın yazıldığı yerin kaydı vardır.