Osmanlı Toplumunda Sosyal Hareketlilik

1.Yatay Hareketlilik Hakkında Bilgi Veriniz?
Toplumu oluşturan grupların değişik nedenlerle, statüsünde değişiklik olmadan, bir yerden başka bir yere gidip gelmesi ya da yerleşmesi olayına, yatay hareketlilik denir. Veya toplum içinde şehirden köye, köyden şehre olan göç hareketine denir.
Bu durum aynı zamanda devletin iskan politikasını da doğurur. Osmanlı toplumunda bütün insanlar hür ve eşit varlıklar olarak görülür, insanların işlerini, ikametlerini, çevrelerini değiştirmelerini, meslek edinmeleri, öğrenim görmeleri engellenemezdi.

2. Dikey Hareketlilik Hakkında Bilgi Veriniz?
Osmanlı Devleti’nde toplum, yönetenler ve yönetilenler diye ikiye ayrılmıştı. Ancak yönetenler ve yönetilenler arasında Avrupa da olduğu gibi gerek asalete dayalı, gerekse başka türlü sosyal eşitsizlikler yoktu. Bu çerçevede Osmanlı toplumunda, yönetenler ve yönetilenler arasında geçişler mümkündü. Bu durum dikey hareketlilik kavramı ile ifade edilmişti. Osmanlı toplumu içinde, engelsiz bir dikey hareketlilik anlayışı hakimdi.
İnsanlar arasındaki fark; onların başarıları, başarısızlıkları, yani kendi çalışmaları nispetindeydi. Yüksek mevkilere gelebilmenin şartları arasında; padişaha bağlı olarak devlete hizmet etmek. Müslüman olmak. Türkçe bilmek ve Türk töresine sahip çıkmak vardı. 19. yüzyıldan itibaren devlet görevine getirilenler arasında Müslüman olmayanlarda bulunmaktadır.