Birobican: Sovyet Siyonu

[erkut]

Günümüzde Birobidzhan(ביראָבידזשאן/Биробиджа́н) olarak bilinen Yahudi otonom bölgesi(oblast) Mayıs 1928 yılında kurulur. Aslında Sovyet hükümeti Yahudileri Ukrayna ve Kırım bölgesine yerleştirmek ister önce fakat yerel halkın tepkisi üzerine vaz geçer, ve Yahudileri yerel halkı olmayan bir bölgeye yerleştirmeye karar verirler yani Birobicana.Birobicanda yerleşim yoktur çünkü; o bölgede kışlar çok serttir, o bölgeye yol yoktur ve o bölge bataklıktır. 1934 yılında otonom devlete çevirilen bölge Sovyetler Birliği dağıdıktan sonra tekrar bölge statüsüne getirilir. Bölge Moskovanın 5000 mil doğusunda Çin Halk Cumhuriyeti ve Yakutistan arasında bulunmaktadır. Birobidzhan adı bölgede bulunan Bira ve Bidzhan nehirlerinden gelir.
Bölgede yaşayan Yahudilerin çoğu İsraile göç ettiğinden günümüzde sadece 3000 kadar Yahudi kalmıştır o bölgede, yani bölge nüfusunun %1.5 kadarı.

http://www.swarthmore.edu/Home/News/biro/
http://eao.ru/eng/
http://www.f8.com/FP/Russia/Abiro.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Birobidzhan

[erkut]

Yahudiler kimi yerleşim sorunları yaşıyordu Rusyada. SSCB kuruluduktan sonra 1921 de Yahudi çalışanları yerleştirme komitesi(KOMZET), Yahudileri topku olarak yerleştirip tarımsal üretime adapte edebilecekleri bir yer aramaya başladı. (Aslında SSCB her etnik gruba bir cumhuriyet yada özerk bölge kuruyor, kimi milletleri bir yerden başka bir yere naklediyordu. Mesela Dağıstan cumhuriyetindeki milletlerin yerlerini değiştirerek uzun yıllardır devam eden yerel düzeni bozmuştur, SSCB nin bu tip eylemlerinin sebepleri tartışılabilir....) KOMZET 1924-26 yıllarında Ukraynada bazı denemeler yapıldı ama yerel halkla Yahudilerin yer değiştirmesi, yerel halkın huzursuzluğu, nakil problemleri gibi sebeplerden buradan vaz geçildi. 1927 yılında Birsko-Bidzhanskiy bölgesinde karar kılındı. Birobicanda kurulan Yahudi özerk devleti Perslerin İsraili işgalinden beri dünyada kurulan ilk Yahudi devletiydi(İsrail 1948de kurulmuştur). Mayıs 1928de Ukrayna, Belarusya ve merkez Rusyadan gelen ilk grup yerleşimciler Tikhonkaya tren istasyonunda indiler. Sovyet hükümeti hertürlü ihtiyacı karşılamıştı. Yerleşimciler Amur vadisinde Trans-Sibirya demiryoluyla bağlantılı küçük köyler kurdular. Tikhonkaya istasyonu bölge merkezi yapıldı ve adı Birobican kenti olarak değiştirildi. Birofeld, Amurzet, Valdgame, Danilovka ve diğer köylerde büyük kollektif çiftlikler kuruldu. Bu özerk devlet anavatan Rusya sınırları içindeydi, böyle bir devletin kurulduğunu duyan diaspora Yahudileri bölgeye yardım gönderdiler. Bu haberi duyup sevinen Arjantin, Litvanya, Letonya, Polonya, Filistin,Fransa, Almanya, Belçika ve Amerikalı 700 kadar Yahudi Sovyetlerin özgür bir ülke olduğu inancıyla Birobicana göç etti. Yerleşimcilerin çoğu tarıma yabancı olduğundan SSCB bölgeye eğitmenler gönderdi. 1928-33 arası bölgeye 22.300 Yahudi bölgeye yerleşti.
Böyle bir devletin kurulluşu pek çok Yahudiyi sevindirdi, nihayet gettolarda yaşamak zorunda olmadıkları kendilerine ait bir ülkeleri vardı.

eao.ru/eng/?p=361