Devrin padişahının önemli olaylarını ve o yıl ölen önemli devlet memurlarının biyografilerini yıl sonuna kadar saraya sunmakla görevli saray tarihcisine denir. Vakanüvisler tarafından yazılan tarihi yazılar subjektiftir çünkü birer memur olan vakanüvislerin padişaha ve diğer devlet görevlilerine yaranması gerekmekte idi.

İlk Osmanlı vakanüvisi Halepli Mustafa Naima, son vakanüvis ise Abdurrahman Şeref Efendi idi. Osmanlı'nın yetiştirdiği en önemli vakanüvis olarak Ahmet Cevdet Paşa kabul edilir.