NUSRET KARACA

Anadolu’nun doğusunda Malatya-Maraş yöresinde yaşardı Hurriler. (M.Ö 1400-1200). Van gölü ve çevresinde bu krallığın yıkılmasından sonra küçük devletler ortaya çıktı. Bu krallıklar birleşerek Urartu Devleti’ni kurdular.( TUŞPA ) Kimmerler Yakın Doğu’dan gelerek bu ülkeyi istila ettiler. Medlerin
istilasıyla da varlıkları sona erdi.
İleri bir uygarlığa sahipti URARTULAR. Çivi ve Hiyeroglif yazıları kullandılar. Mimarlıkta üst düzeydeydiler, madensel işlemelerde ve sanat yapımlarında başarılıydılar.
İONYALILAR bu uygarlıktan yararlandılar. Ve Muşkilerle birleşerek M.Ö 1200 yılında Hititleri yıkan Frigler tarıma önem verdiler. Ceza kanunları oldukça ağırdı. Müzikle de ilgilendiler. Hitit sanatını ve kültürünü benimsediler. Tanrıca Kybele onlar için önemliydi. ‘’Tapis “ adı verilen kilimler onlara aitti. Arada Lidya uygarlığı olduğu için Frig ve Yunan dünyaları birbirine ayrı kaldı. Frigya külahı hala Amerikan ve Fransız banknotlarında yaşar. Lidyalılar ise Batı Anadolu’da başkent Sard olmalı üzere bir devlet kurdular. Hint-Avrupasal bir halk değillerdi.
Karyalılar , Giritliler ve Lidyalılarla karışmışlardı çok eskilerde. Kızılırmak ( Halis ) tan Ege Denizi’ne kadar genişlediler. Giges zamanında Kral Yolu’nu yaptılar ve doğu-Batı ticaretini geliştirdiler. İonya’yı baskı altında tutamadılar ama Yunan Kolonilerini ele geçirdiler.
Parayı bularak takas usulüne son verdiler. Roma’yı kurup Etrüskler Anadolu’dan göç eden Lidyalılardır. Kralları Krezüs’ün (Karun) zenginliği dillere destandı. İonyalılar ise Ege’de devletler halinde yaşamışlardır.( Efes-Faça, Milet, İzmir-Batta 12 şehir devleti .)
Helenistan’da geçinemeyen halk ege kıyılarına çıktı. İki dalga halinde oldu göçler. Kimmerler , Akha’lar , Argoslular deniliyordu gelenlere. Anavatanda kalanla için Helen adı kullanılırdı. İonlar’la karıştı Helenler. İon lehçesi en eksi Grek Lehçesidir. İon adı ise Grekçe değildir. Anadolulu bir dildendir. Tarih ,felsefe, edebiyat, matematik alanında bilim adamlarıyla büyük bir uygarlığa imza attı İonya Anadolu’da. Onların öyküsü dünya kültür tarihinin en önemli dönemidir. Eski çağlardan beri hep Doğu’da üstünlük İonya’lılar sayesinde ilk kez Batı’ya kayıyordu. Ancak 9-13.yy daki İslam Rönesansı ile Batı yine bu üstünlüğünü Doğu’ya kaptırsa da Batı’nın eline geçti.