LOZAN ANTLAŞMASI’NIN MADDELERİ

Lozan Barış görüşmeleri esnasında ki gelişmeler için lütfen tıklayınız.


1. Sınırlar Hakkında Bilgi Veriniz?

*Suriye Sınırı: Fransızlarla imzalanan Ankara Antlaşması’nda gösterilen sınırdır(20 Ekim 1921). Hatay ve İskenderun Fransızların denetimine bırakılarak Mısak-ı Milli sınırlarından taviz verilmiştir.

*Irak Sınırı: Musul
üzerinde anlaşma olmadı. Bu konuda İngilizler ile Türkiye kendi aralarında daha sonra görüşüp anlaşacaklardı. Irak sınırı Lozan’da çözümlenememiştir.

*Batı Sınırı: Batı Trakya
daha önce Balkan Savaşları ile elden çıktığı ve Osmanlı Devleti de bunu tanıdığı için tüm çabalara rağmen alınamadı.
Doğu Trakya bize geri verildi. Mudanya Ateşkes Antlaşmasına göre; Meriç Nehri sınır kabul edildi. Yunanistan savaş tazminatı olarak Karaağaç’ı iade etti. Bulgaristan sınırı 1913 ve 1915 düzenlemeleri esas alındı.

Balkan Savaşları’nda elden çıkan Ege Adaları geri alınamadı. Ancak, bu adalardan Türk sınırı’na yakın olanlarda Yunanlılar, asker bulundurmayacak ve silahsızlandırılacaktı. Gökçeada(İmroz),Bozcaada ve Tavşan Adaları bizde kalacaktı. Böylece Çanakkale Boğazı’nın girişinin güvenliği sağlanıyordu.

Trablusgarp Savaşı’ndan beri İtalya’nın işgalinde bulunan 12 Ada(Rodos dahil) İtalya’da kalacak. İtalya, II. Dünya Savaşı sonrasında 12 Ada’yı Yunanistan’a bırakacaktır(1947 Paris Antlaşması ile).

*İran Sınırı: 1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması
esas alındı.

*Sovyet Rusya Sınırı: Gümrü Antlaşması(3 Aralık 1920), Moskova Antlaşması(16 Mart 1921) ve Kars Antlaşması(13 Ekim1921) esas alındı.

2. Kapitülasyonlar Hakkında Bilgi Veriniz?

Kapitülasyonlar kesin olarak kaldırıldı.
Böylece Türkiye’nin ekonomik, siyasal ve hukuksal alanda gelişmesini engelleyen unsurlar ortadan kalkmıştır.

3. Azınlıklar Hakkında Bilgi Veriniz?

Bütün azınlıklar Türk vatandaşı kabul edildi. Hiçbir ayrıcalıkları yoktur.
Böylece Avrupa Devletleri’nin azınlıkları bahane ederek iç işlerimize müdahaleleri önlenmiş oluyordu.

Batı Trakya’daki Türklerle, İstanbul’daki Rumlar yerlerinde kalacak. Anadolu ve Doğu Trakya’daki Rumlar ve Yunanistan’daki Türkler değiş- tokuş edilecektir(Nüfus değişimi). Yunanistan’ın Türkiye’de daha fazla Rum bırakmak istemesi nüfus mübadelesini zorlaştırmıştır.

4. Savaş Tazminatları Hakkında Bilgi Veriniz?

I.Dünya savaşı nedeni ile bizden istenen savaş tazminatı kabul edilmedi
.(M.E.B.’in kitabına göre,savaş sırasında Almanya’da rehin tutulan beş milyon altınımız ile savaş yıllarında İngiltere’ye sipariş edilen ve bedeli ödenen iki savaş gemimiz savaş tazminatı sayılmıştı. Böylece, fiilen elimizde bulunmayan mallar karşılık gösterilerek savaş tazminatları ödenmiş oldu).

Yunanistan ise savaş tazminatı ödeyecek güçte olmadıkları için buna karşılık Karaağaç’ı bize bıraktılar.

5. Devlet (Dış) Borçlar Hakkında Bilgi Veriniz?

Osmanlı Devleti’nden
ayrılan devletlerle aramızda bölüşüldü. Bize düşen bölümü düzenli taksitlerle kağıt para olarak ödenmesi karara bağlandı(1954’e kadar ödedik). Duyun-u Umumiye idaresi kaldırıldı. Alacaklı devletlerin ülkemizin maliyesi üzerindeki denetimleri sona erdi.

Fransa’ya olan borçların ödenmesinde anlaşmazlık çıktı. Fransa borcun bir defada ödenmesini istiyordu. 1928’de yapılan anlaşma ile sorun çözüldü.

6. Boğazlar Hakkında Bilgi Veriniz?

Boğazların idaresi, Milletler Cemiyeti’nin denetiminde, başkanlığını bir Türk’ün yapacağı uluslar arası komisyona bırakılmıştır.

Boğazların her iki yakasında 20’şer km’lık askerden arındırılmış bölge oluşturulmuştur(
Bağımsızlık hakkımızı zedeliyor). Oluşturulan askersiz bölgeye olağanüstü bir durum yaşandığında Türkiye’nin asker sokabileceği kararlaştırılmıştır.

Barış zamanında ticari gemiler serbest geçecek, savaş zamanında Türkiye savaşta yer alırsa, Boğazlar üzerinde istediği gibi davranacak.

***Boğazlar komisyonu’nun kaldırılamaması Türkiye’nin bağımsızlık ve egemenliğini sınırlandırmıştır. Boğazların bütün milletlere açıklığı kabul edilmiştir. Boğazların bütün milletlere açıklığı kabul edilmiştir. Boğazlar üzerinde Türkiye’nin hakimiyeti’nin kurulması Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile olacaktır(1936).


7. İstanbul Hakkında Bilgi Veriniz?

Lozan Antlaşması TBMM Hükümet’i tarafından onaylandıktan 6 hafta sonra işgal kuvvetleri İstanbul’u boşaltacaktır. Türk birlikleri 6 Ekim 1923’de İstanbul’a girecektir(İstanbul milli mücadele yıllarında en uzun süre işgal altında kalan kentimizdir).

8. Yabancı Okullar Hakkında Bilgi Veriniz?

Türkiye’nin kararı doğrultusunda düzeltilecektir. Yani Türk milli eğitimine bağlanmış ve kontrol altına alınmıştır.


9. Patrikhane Hakkında Bilgi Veriniz?

I. Dünya ve Kurtuluş Savaşı boyunca azınlıklar ve dış güçlerle birlikte hareket eden Fener Patrikhanesi’nin yabancı kiliselerle ilişki kurmaması şartı ile Türkiye’de kalması kabul edildi. Lozan’da Fener Patrikhanesi’nin siyasal ayrıcalıkları sona erdi. Tüm çabalara rağmen Patrikhane çıkarılamamıştır.

10. Ermeni Sorunu Hakkında Bilgi Veriniz?

Sevr Antlaşması ile Doğu Anadolu ‘da kurulmasına karar verilen Ermeni Devleti’nden vazgeçilmiş ve bölgenin Türk toprağı olduğu kabul edilmiştir.