Serbest Cumhuriyet Fırkası

1.Atatürk’ün Çok Partili Hayata Geçmek İstemesinin Nedenleri Nelerdir?

Çok partili hayata geçişin ilk denemesi başarısızlıkla sonuçlandı. 1925- 1930 yılları arasında büyük inkılâplar yapıldı. Türkiye Cumhuriyeti, TBMM tarafından yönetiliyordu. Mecliste ise yalnız Cumhuriyet Halk Fırkası’nın milletvekilleri vardı. Bu durum hükümetin denetlenmesini engelliyor, eleştiri olmadığı için yapılan işlerin hesabını sorma olanağı bulunamıyordu.

1929’da dünya ekonomik bunalımı doğdu. Türkiye’de de ekonomik yönden önemli sıkıntılar doğdu. Hükümetin denetlenmesi gerekti. Bu durum karşısında Atatürk, çok partili hayata geçmek için yeni bir deneme yapmayı düşündü.

2.Serbest Cumhuriyet Fırkası Hakkında Bilgi Veriniz?

Atatürk, yakın arkadaşı Fethi(Okyar) Bey’le konuşarak onu yeni bir parti kurmayı özendirdi. Atatürk, cumhurbaşkanı olarak her iki partinin de üstünde kalacağını bildirdi. Ona güvenen Fethi Bey’de 12 Ağustos 1930’da, Türkiye Cumhuriyeti’nin 3. siyasal partisini kurdu: Serbest Cumhuriyet Fırkası.

Parti, özellikle ekonomik görüşleri bakımından Cumhuriyet Halk Fırkası’ndan ayrılıyordu. Ekonominin daha liberal olmasından yana idi. Devlet denetimi en aza indirilecekti.

Atatürk, Cumhuriyet Halk Fırkası’ndan bazı milletvekillerinin de yeni partiye katılmalarını istedi. Kız kardeşi Makbule Atadan da partide görev alanlar arasındaydı.

Partinin kurulmasıyla laiklik ilkesinin memlekette henüz yeterince yerleşmediği anlaşıldı. Rejime ve Atatürk’e karşı olanlar bu partide toplandı. Birçok yerde dinsel gösteriler yapıldı.

Fethi Bey bütün bu gelişmeler üzerine 17 Kasım 1930’da partisini kapattı. Bir süre sonra çıkan Menemen Olayı, Fethi Bey’in kararının ne kadar doğru olduğunu gösterdi.