Küçük Kaynarca Antlaşması



Daha fazla Küçük Kaynarca Antlaşması haritası için tıklayınız.


Haritayı inceleyiniz. Kırım'ın elden çıkması, Osmanlı Devleti'nin güvenliğini nasıl etkilemiş olabilir? Açıklayınız.

Kırım'ın elden çıkması ile Karadeniz Türk gölü olmaktan çıkmış, özellikle İstanbul'un güvenliği tehlikeye düşmüştür.


  • Rusya'nın Balkan topraklarındaki ilerleyişi Avusturya ve Prusya'yı endişelendirdi.
  • Bu iki ülkenin araya girmesiyle, 1774'te Rusya ile Osmanlı arasında Küçük Kaynarca Antlaşması imzalandı.

Bu antlaşma, Osmanlı Devleti'nin imzaladıgı, şartlan en ağır antlaşmalardan biridir.


Bu antlaşmaya gore;

  • Kırım'a bağımsızlık verilecek, Kırım hanı dini yönden Osmanlı halifesine bağlı kalacaktı.
  • Azak Kalesi ve çevresi Ruslara verilecek, iki devlet arasındaki sınır Bug Nehri olacaktı.
  • Ruslar, işgal ettigi Eflak, Boğdan, Beserabya ve Akdeniz'deki adaları Osmanlı Devleti'ne geri verecekti.
  • Rus Hristiyanları ve rahipleri, kutsal yerleri serbestçe ziyaret edebileceklerdi.
  • Rusya, Karadeniz ve Akdeniz'de serbestçe ticaret yapabilecek, kapitulasyonlardan yararlanabilecekti.
  • Rusya, Balkanlarda istedigi yerde elçilik açabilecek, İstanbul'da daimi elçi bulundurabilecekti.
  • Osmanlı Devleti, Rusya'ya savaş tazminatı ödeyecekti.


Metinden yol çıkarak sizce Küçük Kaynarca Antlaşması'nın maddelerinden hangisi Osmanlı Devleti'nin geleceği açısından en ağır şartlı olanıdır?

Rusya, Balkanlarda istedigi yerde elçilik açabilecek, İstanbul'da daimi elçi bulundurabilecekti.

"Osmanlıca, Rusça ve İtalyanca olarak üç dilde yazılan bu antlaşma metninin uygulanmasında bir sorun çıkarsa İtalyanca metin dikkate alınacaktı.

1775'te Fransızca bir metin hamlayan Ruslar "Ortodoks Hristiyanların Rusyanın himayesinde olduğuna dair bir ilave yaparak dünya kamuoyunda Osmanlıya karşı bir baskı oluşturdular.


  • Ruslar, Küçük Kaynarca Antlaşması'ndan sonra Kırım'ı ele geçirmek için faaliyetlere girişti. Kırım devlet adamları Rus yanlısı ve Türk yanlısı olmak üzere ikiye ayrıldılar.
  • Kırım'da milli birlik bozuldu.
  • 1777'de Rus yanlısı Şahin Giray Kırım hanı oldu.
  • Şahin Giray yönetimini beğenmeyen halk ayaklandı. Bunun üzerine Şahin Giray Rus ordusunu Kırım'a davet etti.
  • Rus ordusunun Kırım'a girmesi üzerine Osmanlı Devleti durumu protesto etti.
  • İki devlet arasında çıkabilecek bir savaş, Fransa'nın araya girmesiyle önlendi.
  • 1779'da Aynalıkavak Tenkihnamesi (sözleşme) imzalandı.
  • Buna gore; Rusya Kırım'daki kuvvetlerini geri çekti.
  • Osmanlı Devleti, Şahin Giray'ın Kırım hanı olmasını onayladı.

Rusya, bu olaydan sonra Avusturya ile Osmanlı topraklannı paylaşma konusunda bir antlaşma yaparak 1783 yılında Kırım'ı kendi topraklarına kattığını dünyaya ilan etti.