III. Selim Dönemi


Haritayı inceleyerek III. Selim döneminde Osmanlı Devleti'nin gücü hakkında hangi çıkarımlarda bulunabilirsiniz?
Cevap için altı çizili maddeyi okuyunuz.


  • Abdulhamid'in ölümünden sonra yerine III. Selim geçti.
  • Bu dönemde Osmanlı-Rus ve Avusturya Savaşları devam ediyordu.
  • III. Selim döneminde devlet, toprakları hala 3 kıtaya yayılmış büyük bir dünya devleti durumundaydı.
  • Ancak dünya gücü dengeleri Osmanlı'nın aleyhineydi.
  • 3. Selim, bir yandan devleti dış tehlikelere karşı korumaya çalışırken, diğer yandan devletin, özellikle ordunun yapısını çağın ihtiyaçlarına göre düzenleme çabasına girdi.

Osmanlı-Rus ve Osmanlı-Avusturya Savaşları (1787-1792)

  • Küçük Kaynarca Antlaşması ile Kırım'ı Osmanlı Devleti'nden ayıran Rusya, 1783 yılında Kırım'ı işgal etmişti.
  • Rusya'nın Osmanll Devleti'nden başka toprak talepleri de vardı.
  • Kırım'ı askeri bir üs haline getiren Rusya, Avusturya ile ittifak yapmıştı.
  • Abdülhamit döneminde 1787'de başlayan savaşta Osmanlılar, Rusları Kırım'dan çıkarmaya çalıştı.
  • Avusturya, Rusya'nın yanında savaşa girdi.
  • Osmanlılar, Prusya ve İsvec ile ittifak yaptıysa da sonuç vermedi.
  • Osmanlı iki cephede birden savaşmak zorunda kaldı.
  • Fransız İhtilalinden etkilenen ve içte sorunlar yaşayan Avusturya savaştan çekildi.
  • Osmanlı Devleti ile 1791 yılında Ziştovi Antlaşması'nı imzaladı.
  • Avusturya, Orsova hariç savaş oncesi sınırlara döndü.
  • 1792'de Rusya ile Osmanlı Devleti arasında Yaş Antlaşması imzalandı.

Buna gore;

  • Kırım'ın Rusya'ya ait olduğu kabul edildi.
  • Dinyester Nehri, iki devlet arasında sınır kabul edildi.
  • Osmanlı Devleti, Kırım uzerindeki haklarını kaybederken Rusya'nın boğazlara yönelik tehdidi arttı.


Osmanlı-Fransız Savaşları (1798-1801)

  • İhtilalden sonra Fransa, yayılmacı bir politika izlemeye başladı. İtalya ve Avusturya ile yaptığı savaşları kazandı.
  • Venedik ve Arnavutluk'tan toprak kazanarak Osmanlı Devleti ile komşu oldu.
  • Fransa'nın amacı Osmanlı topraklarından pay almak ve Akdeniz'de söz sahibi olmaktı.
  • Fransa'nın hedefi Mısır'ı ele geçirmekti.
  • Bunun sebebi de, İngiltere'nin sömürgesi olan Hindistan'a giden yolları kontrol altına almaktı. Böylece İngiltere'ye ham madde akışını engelleyecek ve İngiliz ekonomisine darbe vuracaktı.
  • 1798'de Mısır'a asker çıkaran Fransa, Kahire'yi ele geçirdi.



Osmanlı Devleti’nin dış politikada değişiklik yapmasının nedenlerini açıklayınız
Kendini koruyacak güçte olmaması ve büyük devletlerin çıkar çatışmaları.

  • İngiltere ve Rusya ise çıkarlarını düşünerek bu olaya tepki gösterdiler. İngiltere ve Rusya donanmalarını Akdeniz'e göndererek Osmanlı'ya destek verdiler.
  • İngiliz donanması, Ebukır önlerinde Fransız donanmasını yaktı.
  • Suriye'ye yönelerek Osmanlı Devleti'ni barışa zorlamak isteyen Napolyon, Cezzar Ahmet Paşa komutasındaki Nizam-ı Cedit ordusuna yenildi.
  • 1801'de imzalanan EI-Ariş Antlaşması ile Fransa,Mısır'dan çekildi.
  • 1802'de imzalanan Paris Antlaşması ile Osmanlı-Fransız Savaşı sona erdi.

Buna gore;

  • Mısır,Osmanlı Devleti'nde kaldı.
  • İngiltere'ye Karadeniz'de ticaret yapma hakkı tanındı.
  • İngiltere ve Rusya'nın Osmanlı Devleti üzerindeki emelleri, Osmanlı Devleti'nin Fransa ile dostluğuna yeniden önem vermesine neden oldu. (İngiltere, Mısır'a yerleşmek istiyor, Ruslar Ege adalarında milliyetçilik propagandası yapıyordu.)
  • 1804 yılında Napolyon kendisini imparator ilan etti.
  • İngiltere ve Rusya, Fransa'ya karşı ittifak kurarak Osmanlı Devleti'ni Fransa'ya karşı kışkırttılar.
  • Osmanlı Devleti'nin bu istekleri kabul etmemesi üzerine 1806'da Rus-İngiliz ittifakı Osmanlı'ya saldırdı.