Büyük Selçuklu Devleti
Devletin Dağılışı

+ Melikşah'ın ölümünden sonra oğulları arasında taht kavgaları çıkması (Berkiyaruk-Mehmet-Mahmut-Sencer), devleti yıpratmıştır. 1092-1118 arası süren Fetret Devri'nde devlet kan kaybettiği gibi Haçlı Seferleri ile yeterince mücadele edilememiş İslam dünyası büyük kayıplar vermiştir. (Fetret Devri denilen bu dönemde Türk veraset anlayışından kaynaklanan sebeplerle kardeşler arası mücadeleler yaşandı. Elbette bu mücadelede Melikşah ve Nizamülmülk'ün peşpeşe ölümü etkili olduğu gibi Terken Hatun'un çaalışmaları da etken olmuştur. Karahanlı prensesi ve Melikşah'ın eşi oln Terken Hatun Sultan Melikşah'ın ölümünü gizlemiş devlet hazinesini 4 yaşındaki oğlu Mahmut'u desteklemeleri için askerlere dağıtmıştır. Terken Hatun'un faaliyetleri Selçuklu tarihini olumsuz etkilemiştir.)
+ Selçuklu'nun son büyük sultanı Sencer'dir. Sencer'in, Katvan Savaşı'nda (1141) Karahıtaylara yenilmesiyle devletin dağılış dönemi hızlandı.
+ Oğuzlarla yaptığı savaşı kaybeden Sultan Sencer, Oğuzlara esir düştü.
+ Bir süre sonra kurtulan Sultan Sencer'in ölmesiyle Selçuklu Devleti parçalandı (1157).

Selçukluların Parçalanma Nedenleri

  • Veraset anlayışı. (Ülkenin, hanedanın ortak malı sayılması)
  • Yönetime küstürulen Oğuzların (Türkmenlerin) ayaklanmaları
  • Haçlı Seferleri (Dolaylı)
  • Doğudan gelen Moğol akınları
  • Batınilerin çalışmaları.
  • Abbasi Halifelerinin egemenlik gücünü geri almak için yaptığı olumsuz çalışmalar
  • Atabeylerin, merkezi otoritenin zayıflamasıyla, bağımsızlık ilanları.


Büyük Selçuklu Devleti'nin dağılmasının nedenleri konu anlatım videosu için
tıklayınız.


Batınilik; Hasan Sabbah'ın görüşleri doğrultusunda oluşmuş yıkıcı siyasi hareket.

Büyük Selçuklu Devletine Bağlı Devletler
  1. Horasan Selçukluları
  2. Irak Selçukluları (1119-1194)
  3. Kirman Selçukluları (1048 - 1187)
  4. Suriye Selçukluları (1069-1118)
  5. Türkiye (Anadolu) Selçuklular1 (1075 - 1308)


Atabeylikler

  1. Salgurlular (Fars Atabeyligi) (İran) (1148- 1286)
  2. İldenizliler (Azerbaycan Atabeyligi) (1146 - 1225)
  3. Beğteginogulları (Erbil Atabeyligi) (1144 - 1232)
  4. Böriler (Şam Atabeyliği) (1128 - 1154)
  5. Zengiler (Musul Atabeyliği) (1127 - 1259)