TANZİMATTAN MEŞRUTİYETE
Tanzimat Fermanı (3 Kasım 1839)

Tanzimat Fermanı'ndan Bir Bölüm

  • Müslüman ve Hristiyan bütün halkın ırz, namus, can ve mal güvenliği devlet garantisi altındadır.
  • Mahkemeler açık olarak yapılacak ve kimse yargılamadan cezalandırılmayacaktır.
  • Askerlik tüm Osmanlı halkı için olacak ve belli bir süreye bağlanacaktır.
  • Vergiler herkesin gelirine göre toplanacaktır.

Tanzimat Fermanının İlan Edilmesinde Etkili Olan İç ve Dış Sebepler
İç Sebepler


  • Dağılma sürecine girmiş alan Osmanlı Devleti'nin kendini koruyamaz hale gelmesi
  • Adalet, eşitlik ve güvenlikle ilgili düzenlemelerle azınlıkları devlete bağlamak
  • Avrupalı devletlerin azınlıkları bahane ederek Osmanlı'nın iç işlerine karışmasını engellemek
  • Osmanlı'yı eski gücüne kavuşturmak amacıyla demokratikleşme çabaları

Dış Sebepler
  • Rus tehdidine karşılık Avrupalı devletlerin desteğini almak
  • 1840 Londra Konferansı’nda azınlık sorununun gündeme gelmesine engel olmak
  • Mehmet Ali Paşa isyanı konusunda Osmanlı Devleti’nin lehine karar alınmasını sağlamaktı

Tanzimat Fermanı (Gülhane Hatt-ı Hümayunu)

  • Boğazlar ve Mısır sorununda Avrupa devletlerinin desteğini almak ve azınlıklara imtiyaz verme baskılarına son vermek amacıyla Abdülmecit zamanmda Dışişleri Bakanı Mustafa Reşit Paşa tarafından hazırlanmış ve Gülhane parkında okunmuştur.

Özellikleri:

  • II. Mahmut dÖneminde başlayan batılı toplum oluşturma çalışmalanna hız vermiştir.
  • Osmanlı Devleti'nde bütün ıslahatlarda olduğu gibi Tanzimat Fermanı'nda da yenilik isteği halktan değil yönetici tabakadan gelmiştir.

Tanzimat Fermanı ile Getirilen Yenilikler

  • Askerlik, vatan hizmeti haline getirilmiş, belirli bir zamanla sınlrlandırılmıştır.
  • Halkın can, mal ve namus güvenligi ilan edildi.
  • Vergiler, herkesin gelirine göre alınacaktı.
  • Kanunlar herkese eşit uygulanacak ve mahkemeler açık olacak.
  • Herkese mal, mülk, edinme ve istediği gibi tasarruf hakkı sağlanacak.
  • Rüşvet ve iltimas önlenecek.

Tanzimat Fermanı'nın Önemi

  • Tanzimat Fermanı, ilk kez padişahın üzerinde bir kanun gücü olduğunu göstermiştir.
  • Bir hukuk devleti alma yolunda önemli bir adımdır, anayasacılık hareketi başlamıştır.
  • Batılılaşma hareketi hızlanmıştır.


Tanzimat Fermanı ile Amerika ve Fransa’da yayımlanan insan hakları beyannamelerinin farkları neler olabilir?

İnsan Hakları Beyannameleri halk temelli iken, Tanzimat Fermanı padişah temellidir. İnsan Hakları beyannameleri halk tarafından özümsenirken, Tanzimat Fermanı'na halk sahip çıkmamıştır.