OSMANLI DEVLETİ’NDE ANAYASAL DÜZENE GEÇİŞ VE SİYASİ GELİŞMELER
I. Meşrutiyetin İlanı Konu Anlatımı


Osmanlı Devleti’nin çöküşten kurtarılması için neler yapılması gerektiği konusunda Osmanlı aydınlarının görüşleri nelerdir?

Namık Kemal'in Görüşleri
  • Anayasa ve eğitim sistemi değişmeli.
  • Eğitimle bireyler aydınlanacaktır.

Ziya Paşa'nın Görüşleri
  • Batı tarzı yenilikler yapılmalı.
  • Bu zamana kadar yapılan yenilikler yeterli değildir.
  • Balkanlardaki isyanların sana ermesi için Osmanlıcılık düşüncesi etrafında birleşilmelidir.

Ali Suavi'nin Görüşleri
  • Meşrutiyet ilan edilmelidir.
  • Kurumlar, batı örneğine göre yeniden düzenlenmeli
  • Din ve devlet işleri birbirine karıştırlmamalıdır.

Mithat Paşa'nın Görüşleri
  • Bir an once Kanun-u Esasi hazılanmalıdır.
  • Toplumun her kesimini temsil eden bir meclis oluşturulmalıdır.

Şinasi'nin Görüşleri
  • İnsan haklan, eşitlik, özgürlük ve hukukun üstünlüğü hayata geçirilmelidir.


Jön Türkler
  • Avrupa'da eğitim görmüş ve oradaki gelişmeleri takip eden kimi aydınlar, kendilerini Genç Osmanlılar olarak adlandırdılar.
  • Jön Türklere göre; Osmanlı Devleti'ni dağılmaktan kurtarmak için bir anayasanın hazılanması ve meclisin açılması gerekli idi. Bunun önünündeki en büyük engelde padişahtı.
  • Ziya Paşa, Namık Kemal, Mithat Paşa ve Hüseyin Avni Paşa önderliğindeki Yeni Osmanlılar, Abdülaziz'i tahttan indirdiler.
  • Önce V. Murat'ı, ardından da Meşrutiyet'i ilan edeceğine söz veren II. Abdülhamit'i padişah yaptılar.
  • II. Abdülhamit, söz verdiği gibi derhal II. Meşrutiyet'i ilan etti.
  • İlk anayasa, Kanun-u Esasi, Mithat Paşa tarafından hazırlanmıştır.
  • İstanbul Konferansı'nın toplanması sırasında ilan edilmiştir.
  • Meşrutiyet'in ve Kanun-u Esasi'nin yayınlanmasında Genç Osmanlılar'ın etkisi vardır.


I. Meşrutiyet'in İlanı'nın Sebepleri
İç Sebepler:
  1. Osmanlı'yı yıkılmaktan kurtarmak
  2. Azınlıkların devlete bağlılığını arttırmak
  3. Jön Türklerin çalışmaları.

Dış Sebepler:
  1. Balkan Meselesi'nin çözümü amacıyla toplanan Tersane Konferansı'nda azınlıklar konusunda Avrupalı devletlerin baskısını engellemek.


Kanun-u Esasinin Önemli Maddeleri
  • Herkes kanun ve devlet karşısında eşit haklara sahiptir.
  • Herkese eğitim, öğretim, mülkiyet hakkı, basın, yayın ve din özgürlüğü verilmiştir.
  • Yasama yetkisi Ayan Meclisi ve Meb'usan Meclisi'ne aittir.
  • Ayan Meclisi üyeleri padişah tarafından seçilecek ve ömür boyu görevde olacaklardır.
  • Meb'usan Meclisi'nin milletvekilleri, dört yılda bir, seçimle ve erkeklerin seçimiyle milletvekili seçileceklerdir.
  • Yürütme yetkisi padişahın bulunduğu Bakanlar Kurulu'na aittir.
  • Hükümetin kurulması ve görevden alınması yetkisi padişaha aittir.
  • Hükümet, padişaha karşı sorumludur.
  • Meclisi açma ve kapama yetkisi padişaha aittir.
  • Kanun teklifini yalnızca Hükümet yapabilecek ve kanunlar padişahın onayından sonra yürürlüğe girecektir.


Yukarıda verilen Kanunuesasi maddelerinin demokratik olmayanları hangileridir?
Altı çizili maddeler demokratik değildir.

Kanun-u Esasinin Önemi
  • Osmanlı'da halk ilk kez yönetime katılmış; halk seçme, seçilme ve temsil hakkını kullanmıştır.
  • Azınlıklar da meclise girmiştir. (İlk Mebusan Meclisi’nde 69 Müslüman, 46 gayrimüslim toplam 115 milletvekili bulunuyordu.)
  • Kanun-u Esasi, Türk tarihindeki ilk anayasadır.


II. Abdülhamit'in I. Meşrutiyet'i Kaldırma Nedenleri
  • 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı'nın (93 Harbi) başlaması ve meclisten bir karar çıkarılamaması.
  • Azınlık ve gayr-i müslim milletvekillerinin olumsuz çalışmaları.
  • Yine de I.Meşrutiyetin ilanı, Yeni Osmanlıların (Jön-Türkler) zaferidir.