F. İKİ SAVAŞ ARASI DÖNEMDE AVRUPA

1. Barışın Sürekliliğini Sağlama Çabaları konu anlatımı için tıklayınız.

2. Avrupa’da Sosyal ve Ekonomik Hayat
  • I. Dünya Savaşı, milyonlarca insanın ölmesinin yanı sıra ABD ve Avrupa'nın siyasi, sosyal ve ekomik hayatında önemli değişiklilere yol açtı.
  • Avrupa'dan ABD'ye yapılan göçler azalırken Avrupa içindeki göçler hız kazandı.
  • Gıda ve ham madde fiyatlarında 1920'lerin başlarında görülen çarpıcı düşüş, bütün Avrupa'da çiftik ve köylüleri sarstı. Avrupa ekonomileri ancak 1924'ten sonra düzene kavuşmaya başladı. 1930'larda kırsal alanlardan kentlere göç istikrara kavuştu. Demiryolu hatlarının açılmasıyla kentler büyüme sürecine girdi.
  • Ağır sanayi, silah ve motorlu taşıt imalatı gelişti. Yeni üretim teknikleri ve teknolojileri bulundu.
  • Savaşın ardından demokratik süreçte önemli değişiklikler gündeme geldi. 1920'den sonra çoğu ülkede bütün yetişkin erkeklere ve bazı ülkelerde kadınlara da oy hakkı tanındı.
  • İşçi sınıfı güçlendi. Çalışma şartlarına yasal düzenlemeler getirildi. Yaşlılar için emeklilik, işsizlik sigortası, iş kazaları tazminatı gibi yenilikler kabul edildi.

Amerika
  • 1920'lerde ABD ekonomisi hızla büyürken borçlanmaya dayalı bir tüketim patlama yaşanıyordu. Savaştan sonra ülkelerini inşa etmek isteyen Avrupa devletleri de ABD bankalarına borçlanıyordu. Ekim 1929'da ABD borsasının çöküşüyle Amerika, verdiği borçları geri istese de alamadı. Şirketler battı, işsizlik hızla yükseldi.

Rusya
  • Lenin, 1921'de Rusyanın kendi kaynaklarını harekete geçirmeye yönelik olarak Yeni Ekonomik Politika'yı (NEP) ilan etti. Lenin'in 1924'te ölmesiyle iktidarı ele geçiren Stalin 1928'de ilk beş yıllık kalkınma planını uygulamaya koydu. Tarım alanında uyguladığı kollektifleştirme politikası tepkilere yol açsa da hedeflere ulaşıldı. Rusya'nın uyguladığı planlı ekonomi sanayide hızlı bir gelişme sağladı. Kriz döneminde SSCB, sınırlarını ticarete kapattı.

İngiltere
  • İngiltere'de savaş öncesindeki refah düzeyine ulaşma çabalarından istenen sonuç alınamadı. Ülkede yüksek oranda işsizlik görüldü.

Fransa
  • Fransa'da harap olan ülkeyi yeniden imar etmek için büyük kamu harcamalarına ihtiyaç duyulması ekonomik kalkınmayı önledi.

İtalya
  • İtalya'da savaşın neden olduğu huzursuzluklar 1922'de Faşist Partisini (Partito Nazionale Fascista) iktidara getiren bir hükümet darbesine yol açtı.

Almanya
  • Almanya'da hızla yükselen enflasyon ekonomik felç oluşturmuştur. 1932’de işsizlik oranı % 44'ü bulmuştur.
  • Almanya, Adolf Hitler'in Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (Die Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei)nin 1933'te iktidara gelmesi ile köklü bir rejim değişikliği yaşanmıştır. Hitler önce anayasayı değiştirerek rakip partileri saf dışı bırakmış, silahlı kuvvetleri yeniden kurmuştur. Hitler, işsizliğe son vererek halkının sevgisini pekiştirmiş ve Almanya'yı Avrupa'nın en etkin gücü konumuna yükseltmiştir.
  • Hitler, Almanya'nın geleceğinin doğudaki geniş toprakları ele geçirmesiyle mümkün olacağını inancıyla 1 Eylül 1939'da Polonya'ya saldırması II. Dünya Savaşı'nın başlamasına yol açtı.


3. Totaliter Rejimlerin Kuruluşu
konu anlatımı için tıklayınız.