C – OSMANLI KLASİK DÖNEM DEVLET TEŞKİLATI

1. Osmanlı Devlet Anlayışı konu anlatımı için tıklayınız.
2. Merkez Teşkilatı
a. Hükümdar konu anlatımı için tıklayınız.
b. Saray konu anlatımı için tıklayınız.

c. Divan-ı Humayun
  • Divan-ı Hümayun: devletin; siyasi, askeri, adli, idari ve mali meselerinin görüşülüp; halkın şikayetlerinin dinlenip karara bağlandığı organdır.
  • Osmanlıların Kuruluş Döneminde, yönetimle ilgili kararlar alınırken eski Türk töresi ve boy usulleri uygulanırdı. Orhan Bey zamanında Divan-ı Hümayun kurulmuştur. İlk dönemlerde hükümdarın başkanlık ettiği bu kuruma Fatih Dönemiyle birlikte sadrazam başkanlık etmeye başlamıştır.
  • Divan kararlarında son söz padişaha aitti. Bu da divanın danışma meclisi olduğunu gösterir.
  • Burada alınan kararlar şeyhülislamın fetvasından sonra kanun olarak yürürlüğe girerdi. Bu şekliyle Divan, Osmanlı Devleti'nin en önemli yasama ve yürütme organı niteliğini taşımakta, Türk-İslam devletlerindeki Divan-ı Mezalimin yürüttüğü görevi de üstlenmekteydi.
  • Klasik Dönem (XVI. Yüzyıl) Osmanlı Divan Üyeleri: “Padişah”, “Sadrazam” (Devletin iç ve dış siyasetini yürütür ve politikalar geliştirir), “Kubbealtı Vezirleri” Devlet işlerinde sadrazama yardımcı olur. “Nişancı” (Tahrir defterini tutar .Gerektiğinde de örfi hukuk hakkında bilgi verir), “Defterdar” (Mali işlerle ilgilenir. Anadolu ve Rumeli olmak üzere sayıları ikidir), “Kadıasker” (Divana gelen davalara bakar. İlmiye sınıfının tayin ve terfi işleriyle ilgilenir.Anadolu ve Rumeli olmak üzere sayıları ikidir), “Yeniçeri Ağası” (Rütbesi vezir ise), “Kaptan-ı Derya” (İstanbul'da bulunursa Divan-ı Hümayuna katılır).
  • Divanıhümayunda alınan kararların uygulanması ve kayıtlarının tutulmasında beylikçi, tahvil, ruûs ve amedi kalemleri görevliydi.
  • Başçuhadar (Sadrazamın giyecekleri ile ilgilenen görevli), Defter Emini (Arazi kayıt defterlerini muhafaza eden görevli), Darphane Emini (Darphaneyi idare eden kişi)