Araştırma: Nusret Karaca

Yeniçeri Ocağı Osmanlı Devletinin en önemli askeri gücüydü.I.Murad zamanında kurulan bu ordu da zaman zaman çeşitli nedenlerle isyanlar çıkmıştır.Yeniçerilerin Genç Osman'ın Hotin Seferi sırasındaki tutum ve davranışları üzerine Sultan'ın bu ocağı kaldırma düşüncesi onun hayatına malolmuştur.1826 yılında II.Mahmud'un ilerde tarihte VAKA-İ HAYRİYE diye bilinen girişimi ile Yeniçeri Ocağı kaldırılmıştır.

Aslında bu ocakta ilk sıkıntı III.Murad zamanında başlamıştır.Yeniçeriler de evlilikler,askerlik dışı işler,ayarı düşük akçe ile verilen ulufeler,ocağa alınma düzenindeki bozulmalar Yeniçerilerin ayaklanmaları,devlet yöneticileri konusundaki istekleri,bu konuda etkinlikleri derken 17.yüzyıl da iktidar mücadelelerinde oldukça etkili olmuşlardır.

Yeniçerilerin ilk isyanları Fatih Sultan Mehmed dönemine kadar uzanır.Bunun da nedeni Sadrazam ile olan mücadelesiydi. Genç Sultan bu ayaklanmaları bastırdığı gibi Çandarlı Halil Paşa sorununu da hallettikten sonra bu orduyu devletin gücünü artırmak ve genişletmek için kullanmıştır.
....
Fatih'in ölümünden sonra da Yeniçeriler arasında kargaşalar çıkmaya,ilk çatlaklar belirmeye başlamıştı.Adam öldürme,mal gaspetme,ev yağmalama gibi durumlar ortaya çıkıyor ve devlet otoritesinin ordu üzerindeki gücü azalıyordu.Bütün bunlara rağmen suçlarını bastırmak içinde yeniçeriler saraya gelip eski kanunların ve usullerin bozulduğundan yakınıyorlardı.
.....
Bir seferinde Vezir İshak Paşa bu durumu çözmek için sırf isteklerini kabul edermiş gibi görünerek bu durumu çözmeye çalışmışsa da askerler bu sefer daha da ileriye giderek yeni isteklerde bulunurlar.Kazasker in kendilerinden olmasını teklif ederler.
İshak Paşa tatlı sert bir ifade kullanarak"Evlatlar,Kazasker olacak insan okumuş ve medrese görmüş olmalı.Böyle birisi varmı aranızda?",diye sorunca ,yalnız kendi çıkarlarını düşünen yeniçeriler şu cevabı verirler.
"İşte bizim Sarıca Bıçak var.Güzel heceler,elifba cüz ü okur."
Bu durum artık bir zamanlar "Ocak Devlet İçindir." düşüncesi'nden ilerde "Devlet Ocak İçindir" düşüncesine gidecek yolun başlangıcının çok ilginç bir örneğidir.(*)
..
(*) Eğitim Enstitüsü ve Lisans Tamamlama da tuttuğum ders notlarım ve anekto!dlar arasından.Tarih Toplantıları,söyleşiler ve sohbetler,Müze gezileri rehberlerin anektodları,İ.B.B.Yayınları,Seyyar,Osmanlı Çağının Satır Araları,İstanbul B.B.Kültür A.Ş.