Araştırma: Nusret Karaca

Ortaçağ kurumudur "Enkizisyon-Engizisyon" mahkemeleri. İlerleyen yıllarda hem kilise içinden hem de dışarıdan ağır eleştirilere uğrayan bu kurum Katolik Kilisesi'nde Kilise'nin gücünü pekiştirmesinden sonra egemen olan dine ve inanışa göre; sapkın, kafir dinsel öğretiler, akımlar ile simya, büyücülük ve cadılık gibi durumlara karşı kurulmuştur.

Yargılama yöntemi çok ayrıntılı olan bu kurumlarda sanıklar için genellikle itirafta bulunmaları,günah çıkarmaları için bir süre tanınırdı. 13.yy.da sanıklar bu haklarından da mahrum bırakıldılar. Çünkü suçlayıcı tanıkların kimlikleri gizli tutuluyordu. Bu kurumda işkence uygulanmazken ileriki yıllarda bu durum neden değişti?

1252 yılında Papa İNNECENTİNUS zamanında uygulanmaya başlandı. Enkizisyon(Engizisyon) mahkemeleri Heretik (Hristiyanlara göre KAFİR..Dogmatik olgulara karşı gelen) hareketlere karşı Kilise Aforoz(Dinden çıkarma) cezası uygularken bir yandan da bu hareketlerin devleti tehdit eder duruma gelmesi üzerine ortaya çıkmış ve 1231 yılında Papalığa bağlı bir şekilde kurumlaşmıştı.

Enkzisyon-Engizisyon mahkemelerinde yargılanan ve kurban edilenlerden biri de Jeanne d'Arc dı. Galillei ve Kopernik Sistemi'nin de mahkum edilmesi çok tepki toplayan ve de ses getiren Enkizisyon-Engizisyon kararları olmuştur. Bu mahkemelerin ilk zamanlarında bir çok kişinin direklerde bağlanarak yakıldıkları da söylenegelmiştir. Çünkü bazı tutanaklar kaybolmuş ve de bilgiler dağınıktır.

Kurum yıllar içinde işlevini yitirdi. Olağan bir kurum haline geldi.1965 yılında adı"İnanç Öğretisi Kutsal Kurulu"olarak değişti. Kilise kurallarını, düzenini korumaya çaba gösteren bir kurum haline dönüştü.(*)

Not:Enkizisyon-Engizisyon(latince/İnguisito,soruşturma) İlk olarak Fransa'da Touluose'de kurulmuştur. Binaları oldukça görkemliydi.
....
(*)Eğt.Ent.Ders Notlarım, Uygarlıklar Tarihi II(Tarih Vakfı), Ana Britannica(C.1.s.198-199) Sosyoloji ve Eğitim Çalışmaları Merkezi(seçbir)