Haliç'in Köprüleri

Nusret Karaca

Altın Boynuz...Golden Horn...
Bosphorus'un bu güzel Haliç'inin iki yakasıni birbirine bağlayan inci gerdanları,
köprüler.
...


• Hayratiye Köprüsü: II. Mahmut döneminde (19. yy) Kaptan-ı Derya vekili Fevzi Ahmet Paşa'nın çabalarıyla köprü girişiminde bulunulmuştur. Ancak 1836 yılında (İsr-i Atik, Azapkapı, Mahmudiye, Kasımpaşa Köprüsü adlarıyla da bilinen ve Tersane'de hazırlanan iki arabanın geçeceği genişlikteki köprüdür. Padişah'ın üzerinden geçenlerden vergi alınmamasını istediğinden Hayratiye Köprüsü adını almıştır.


• Yahudi Köprüsü: 1863 yılında yapılan bu köprü Piri-Paşa Ayvansaray arasındaydı. Mıgırdiç adlı bir Ermeni tarafından yapılan bu köprü kayıkçıların kazançlarının azalması üzerine açılışından çok kısa bir süre sonra yıkılmıştır.


• Unkapanı Köprüsü: 1875 yılında yapılmıştır. Taş bir yapıydı. 1937 yılında Gazi Köprüsü yapılırken taş ayaklar yıkılmıştır. 1912 yılında yenisi yapılmış, bu tarihe kadar eski Karaköy Köprüsü Haliç'te 37 yıl hizmet vermiştir.


• Atatürk Köprüsü: 1928 yılında Unkapanı Köprüsü'ne “Gazi Köprüsü” adı verilmiştir. Dünyanın en büyük dubalı bu köprüsü Soyadı Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden sonra ATATÜRK KÖPRÜSÜ adını almıştır.


• Haliç Köprüsü: Balat/Hasköy arasında olan bu köprü Haliç'in Anadolu ve Asya topraklarını birbirlerine bağlayan 5. köprüsüdür. 10 Eylül 1974 yılında hizmet açılmıştır.


Not: Alibeyköy ve Kâğıthane'deki küçük köprüler aslında her iki yakayı birbirlerine bağlayan küçük köprülerdir (örneğin Sünnet Köprüsü)


• Birinci Galata Köprüsü: 1845 yılında şehrin bazı semtlerindeki kalabalıklaşma üzerine Bezm-i Alem Valide Sultan tarafından yaptırılmıştır. Yangın tehlikesine karşı (Ahşap olduğu için) gece kapıları kapattırılır ayrıca geçen yolcuların sigaralarını söndürmeleri emredilirdi.


• II. Galata Köprüsü: Sultan Abdülâziz zamanında, 1863 yılında hizmete açılmıştır. Sultanahmet'te Sergi-i Osmaniye'nin açılışına yetiştirilmek amacıyla Kaptan-ı Derya Ateş Ahmet Paşa bu işle görevlendirilmişti.


• III. Galata Köprüsü: Yapımı 1875'te tamamlanan bu köprü 1936'ya kadar hizmet görmüştür. Köprü II. Abdülhamid iktidarının ilk yılında bekletildiği Kürkçü Kapısı'ndan (Galata) alınıp yerine konmuştur.


• IV. Galata Köprüsü: 1875 yılında yapılan köprü eskidiğinde Alman firmasına yeni bir köprü yaptırılmıştır. 250.000 Osmanlı altınına mâl olan bu köprü şu anda Haliç'te kapakları açık vaziyette Eyüp-Hasköy arasındadır.
...
×2014 yılında ise Haliç Metro Köprusü hizmete açılan son köprüdür.
....
*Nusret Karaca(2010 Heyyamola/İstanbulum dizisi BEN HALİÇ)
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Projesi.