"CEP DEFTERİMDEKİ TARİH NOTLARIMDAN KISA SEÇKİLER"...
BİZANS HAMAMLARI HAKKINDA (KISACA)

(Nusret Karaca)


Hamamlar Roma'daki gibi Bizans halkının da yalnızca yıkanmak için gittikleri yerler değil,insanların biraraya gelip görüştükleri,sohbet ettikleri mekanlar olup burada siyasi ve sosyal konular da konuşulup tartışılırdı.


Hamamlarda çalgılı eğlencelerin de yapıldığı da olurdu.5.y.y.dan gelen bazı kaynaklardan edinilen bilgiye göre Bizans'ta 153 hamam olduğu bilinir.


Valens'in Kalendu Hamamı,Fatih semtindeki Konstantiniai Hamamı (5.y.y.da genişletilmiş 10.y.y.da harabeye dönüşmüştür.)İmparator Arkadios'un kızının yaptırdığı Arkadiane adlı büyük hamam ve kentin eski hamamı olarak bilinen Akhilleus hamamı(432) gibi başlıca hamamlar dışında halkın da faydalandığı bilinen küçük hamamlar bulunuyordu. Bu hamam geleneği kentte su sorunu olmadığı sürece devam etmiştir. Istranca'dan su taşıyan Valens kemerlerinin Avarların İstanbul akınlarında tahrip edilmesi ve 768 yılına kadar tamir edilememesi nedeniyle su kaynakları azalmış ve hamamlar terk edilmeye yüz tutmuştur.Bunlardan bazıları ise hapishaneye çevrilmiştir (Zeuksippos) 7/8.yy.da bu yaşantı biçimi yavaş yavaş sona ermiştir.
...

Bizans hamamlarındaki sefalar bazı din adamlarınca ayinlere katılımı etkilediği gerekçesiyle tenkit edilmiştir.Hamamlar içindeki heykeller ve sanat eserleriyle adeta birer müze gibiydiler.

Bu hamamlara İstanbul şehri dışında o zamanlar Bizans sınırları içinde olan bir çok yerde de rastlanır.(*)
...
(*) Uygarlıklar Tarihi II Türk Tarih Vakfı),Seçbir,Türe,Fatma (hzl),İstanbul'un Döhrt Çağı(Y.K.Y. 2 bsk.1999/ S.23,24 -Nevra Necipoğlu'nun konuşması'ndan), Bizanskonstantinopoliswordpres, Eğitim Enstitüsü Sanat Tarihi Dersleri.