Ahırkapı Hakkında Kısaca

(Nusret Karaca / Tarih Araştırma ve Derlemeleri)

.........

İstanbul'un en eski semtlerinden biridir Ahırkapı.Adını Topkapı Sarayı'nın has ahırlarının orada bulunmasından almıştır.Bizans döneminde "Mangana Sarayı"na ithafen "Mangana Mahallesi"olarak da bilinirdi.
İstanbul'un en eski saray yerleşimi olan "Ahırkapı"aynı zamanda en eski yerleşim yeridir ve Sarayburnu ile Çatladıkapı arasında Cankurtaran Mahallesi'nin uzantısıdır.
Bazı araştırmacılar İstanbul'a ait ilk uygarlık izlerine burada rastlandığını belirtirler.
Sirkeci'den Halkalı'ya uzanan tren hattı yapımı sırasında eski bir kavmin izlerine de rastlanılmıştır. Bu kavmin Greklerden de eski bir kavim olduğu, ancak bu kavme ait bilgiler olmadığı muhtemelen Traklar olduğu bu uygarlığın Fenikeliler tarafından tahrip edildiği tahmin ediliyor. Bölgede ilk yerleşkenin Hitit kolonisi olduğu yönündeki tezin kanıta muhtaç olduğu yine araştırmacıların görüşü.
Grek kolonisi olan "Megaralılar" "DOR"lardı.Onların kurduğu ikinci şehir yerleşimi M.Ö.58'de kuruldu. (BİZANTİON)
Bu şehir bir askeri üs olarak önemli bir konuma sahipti,bir çok ta tapınakla süslenmişti.
(Hovhannesyan)
Ahırkapı tarih boyunca Bizantion'da olduğu gibi Osmanlı Devleti'nde de saraylar ve tapınaklar bölgesi oldu.
III. Osman devrinde inşa edilen ahşap Ahırkapı Feneri, İstanbul'da Osmanlı döneminde inşa edilen ilk fenerdir.
36metre yükseklikteki fener, 26metre yüksekliğinde örme taş bir kuledir. Marmara Denizi ve İstanbul Limanına hizmet eder.
Yangın sonrası Padişah Abdülmecit tarafından yeniden yapılmıştır.
Barbaros Hayreddin tarafından şimdiki Armada Oteli yerinde Leventlerin(Deniz Askerleri)karada,denize yakın bir yerde dinlenmeleri için sıra evler yaptırılmıştı.


Semt eski özelliğini 19.y.y.'a kadar korudu.
Batılılaşma,zengin kesimin bölgeden ayrılması,göç dalgaları,mahalle dokusunun çözülmesi sonucu ahşap konakların yavaş yavaş tarihe karışması ile günümüzdeki değişim ve dönüşüm..
...
Semtteki Tarihi Eserler


Aslanhane(Eski Bizans Kilisesi-AdınıOsmanlı Devleti zamanında etobur yırtıcılardan almıştır.),Arkadiani Hamamı,Büyük Saray,Topoi(Yerler anlamına gelir.Civarında hamam ve Kilise vardır.)Hodegetria Manastırı ve Ayazması,Bukoleon (Bus Kailon) Sarayı,Bukoleon Limanı Faros(Fener Kulesi),Meryem Ana ya da Faros Kilisesi,Ahırkapı Feneri,Akbıyık Hamamı,Akbıyık Mescidi veTekkesi,İshak Paşa Camii,Kapuağası-Mahmud Ağa Camii,İshak Paşa Hamamı,Hekimoğlu Ali Paşa Validesi Çeşmesi,Hamamizade İsmail Dede Efendi Evi
...
AHIRKAPI ROMANLARI
Kendilerini "İnsan" veya "Kişi"anlamındaki "Rom"kökünden gelen"Roman" olarak adlandıran ve 700 yıl kadar önce Balkanlara ilk geldikleri zamandan beri Avrupa'da olan çingeneler konuştukları dile "Romanca"derler.
Osmanlı döneminde Trakya illerinden İstanbul'a gelip bir süre demirci ustası olarak çalışmışlardır.Göçebe toplum yapısı,eğlenceye aşırı tutkuları nedeniyle bazen yerleşik toplumlarla sorunlar yaşamışlardır.Sur kapıları içinde Samatya'yı mesken tutmuşlarsa da Ermenilerle uyuşamamışlar ve şikâyetler üzerine Ahırkapı'ya yerleşmişlerdir.
Ahırkapı Türk Romanları geleneksel yaşam biçimlerini müzik yoluyla ifade etmişler bunu da titiz bir ve yorucu bir çalışmayla çıkardıkları albümle de ortaya koymuşlardır.
...
Kaynaklar;(*)
İstanbul Avrupa Kültür Başkenti(2010) Etkinlikleri
...
Kentimistanbul(İstanbul'un Semtleri-İ.B.B
Kültür A.Ş.(2003)
Dilâver Demirağ,
S.Faruk Güncüoğlu,Ümit Meriç,Necdet Sakaoğlu,Aysu Uzsayılır Kara,Sümeyra Saraç,M.Ali Gürsoy
...
Orhan Erdenen(Deniz Harp Okulu Tarih Dersi-Adım adım İstanbul.Ahırkapı Feneri'nden Rumelihisarı'na 2700 yıllık Yolculuk)
Ali Haydar Alpagut,Sarkis Sarraf Hovhannesyan(Payitaht İstanbul'un Tarihçesi) Tarih Vakfı Yayınları 1996
Armadakultur.
Haliç ve Suriçi ile ilgili semt yazılarından seçtiğim bölümler(tuttuğum notlar)
...