1. #1

    Üyelik tarihi
    04.Eylül.2007
    Mesajlar
    1


    OSMANLI SANATI:

    MİMARLIK:
    1-Erken Dönem Osmanlı Mimarisi (1330-1501)
    2-Klasik “ “ “ (1501-1703)
    3-Batı Etkisinde Gelişen Osmanlı Mimarisi
    a)Lale Devri üslubu (1703-1740)
    b)Barok- Rokoko üslubu (1740-1808)
    c)Ampir üslubu (1808-1860)
    d)Seçmeci üslup (Eklektizm) (1860-1900)
    4-Yeni klasik (Neoklasik)dönem Osmanlı Mimarisi (1900-1923)

    1-ERKEN DÖNEM OSMANLI MİMARİSİBu dönemde camilerde görülen plan şeması

    A-TEK ÜNİTELİ CAMİLER:Beylikler döneminde gördüğümüz bu şema Erken dönem Osmanlı mimarisinde de çok sık uygulanmıştır.

    ÖRNEKLER:İznik Hacı Özbek Cami 1333
    İznik Yeşil Cami 1378-91,Çandarlı Hayrettin tarafından Mimar Hacı Muno’ ya yaptırılmıştır.Osmanlı’daki ilk çizili cami

    B-ÇOK ÜNİTELİ ÇOK KUBBELİ CAMİLER:Beylikler döneminden sonra asıl örtü özeni durumuna gelen kubbe çok üniteli camilerde de denenmiştir. Bu,Selçuklularda gördüğümüz çok ayaklı camilerin kubbeyle örtülmesinden geliştirilmiş bir şemadır.

    ÖRNEKLER:Bursa Ulucami yirmi kubbesiyle bu türün en anıtsal örneğidir.14.yy sonunda Yıldırım Beyazıt yaptırmıştır.Edirne Eski Cami: 1414 dokuz kubbeli

    C-ZAVİYELİ-BURSA TİPİ-TERS “T” TİPLİ CAMİLER:İlk örnekleri 14.yy yapılmış olmakla birlikte 15.yy Osmanlı Camileri içerisinde toplumsal işlevi bakımından farklı bir tiptir.Bu camiler gerçekte içlerinde namaz kılınacak yerde bulunan tekke ya da zaviyelerdir.

    ÖRNEKLER:Bursa Hüdavendigar Cami 1363, Bursa Yıldırım Cami 1400, Bursa Yeşil Cami 1424, Bursa Muradiye Cami 1427.

    BURSA ULUCAMİ 1396-1400:
    Mimar İvaz Paşa ve Mimar Rüstem. Yıldırım Beyazıt yaptırmıştır.20 kubbeli 12 sütunlu(68x56 m)
    Kubbenin biri saydamdır.Altında fıskiyeli havuz vardır.12 peygamber’in de kalem işleri vardır.Mimber ustası Antepli El Hacı Abdülaziz İbni Dakira.Erken Osmanlı Mimarisinde en çok kubbesi olan yapıttır.

    YEŞİL CAMİ-BURSA 1424:
    Çelebi Sultan Mehmet yaptırmıştır.Mimar Hacı İvaz Paşa.Mimari dekor Ali Bin İlyas Ali.Çini ustası Mehmet Mecnun
    Ters T planlı- zaviyeli

    D-MERKEZİ KUBBELİ CAMİLER:Bu tür camilerde ana kubbe tüm yapıyı örten örtü durumuna gelmiştir.Örtü-mekan sorununun çözümünde önemli bir aşamayı temsil ederler.

    ÖRNEK:Edirne Üç Şerefli Cami 1438 1447 Sultan II. Murat
    -Altı ayağın taşıdığı 24 m çağındaki büyük kubbesi ile klasik dönemdeki anıtsal tek kubbeli camilerin bir habercisidir.
    -Edirne Üç Şerefli Cami, Selçuklularda mihrap önü kubbesinden başlayıp, Manisa Ulucami ile ilerleyen kubbe-mekan sorununun çözümü açısından önemli bir örnektir.Bu anlamda Erken Osmanlı Mimarisinin en gelişmiş örneğini oluşturur.
    -Avlusunda şadırvanı olan ilk Osmanlı camisidir.
    -Minaresinin birinde, üç ayrı yoldan çıkılan üç şerefe vardır.Bu yönüyle de Osmanlılarda ilk uygulamadır.Mimar Sinan bu minareyi örnek alarak Edirne Selimiye Caminde uygulamıştır.

    NİZAMİ ÇUBUK Hoca'ya teşekkür ederiz...

    Lütfen bu belgeyi kaynak göstermeden,teşekkür etmeden alıntılamayın,kopyalamayın,başka bir
    sitede yayınlamayın...Emeğe saygı gösterelim....


  2. #2

    Üyelik tarihi
    04.Eylül.2007
    Mesajlar
    1

    2.KLASİK DÖNEM (1501-1703)VE MİMAR SİNAN

    Mimar Sinan:29 Mayıs 1490’da Kayseri’nin Ağırnus Köyünde doğdu.1592 de devşirildi.1538 de Hassa Mimarlar Ocağının başına getirildi.Yaklaşık 350 eser ortaya koydu.
    Mimar Sinan’la ilgili bilgilerimizi Mustafa Sai Çelebi’nin yazdığı Tezkeret’ül Bünyan ve Tezkere’tül Enbiye’den öğreniriz.

    Mimar Sinan’ın ve Sanatının Önemi:
    -Koca Sinan, beş padişah döneminde yaşamış, dördü zamanında fiilen mimarlık yapmıştır.
    II.Beyazıt 1481-1512 II.Selim 1566-1574
    Yavuz 1512-1520 III.Murat 1574-1595
    Kanuni 1520-1566
    -Dönemin Bayındırlık Bakanlığı görevini üstlenmiş durumdaydı(Hassa Mimarlar Ocağı Başkanı).
    -Osmanlı İmp. Ekonomik olarak en iyi olduğu dönemlerini yaşıyordu.
    -Tarihsel dönem olarak, Rönesans’ın Avrupa da etkili olduğu bir çağda yaşadı(Leonardo, Michelangelo’nun dönemi)
    -Toplumsal sorunlara çağını aşan teknikler uygulayarak çözümler getirdi(köprüler, su kemerleri).
    -Kendinde önceki uygarlıkların kültürel mirasını ayrım yapmadan aldı kullandı.Bu nedenle sanatı evrensel boyutlar kazandı.
    -Yaptığı mimari yapıları, kentleşmeden ayrı düşünmedi.
    -Yaptığı yapılarda işlevselliği, uyumluluğu ve sağlamlığı hep dengede bulundurdu.

    Köprü:İstanbul Büyük Çekmece Köprüsü
    Su Kemeri:Moğlova Su Kemeri
    Saray:Toplapı Sarayında II.Murat Köşkü
    Kervan Saray:Rüstem Paşa Kervan Sarayı
    Türbeler:Barbaros Türbesi 1541
    Kanuni 1566, II. Selim ve kendi Türbesi 1577
    Hamam:Haseki Hamamı 1556 (Sultanahmet Meydanı)
    Medrese:Süleymaniye Medresesi
    Şifahane:Süleymaniye Külliyesi
    Cami Külliye:Süleymaniye Külliyesi 1550/1557

    MİMAR SİNAN'IN SANAT DÖNEMLERİ

    Sinan kendisi sanatını üç döneme ayırır:Çıraklık dönemi, kalfalık dönemi ve ustalık dönemi.

    ÇIRAKLIK DÖNEMİ :

    İstanbul Şehzade cami (1548)
    Kanuni tarafından oğlu şehzade Mehmet için yaptırılmıştır.Plan olarak ana kubbe dört yanda yarımşar kubbeyle genişletilmiştir.Yarımşar kubbeler de çeyrek kubbelerle açılmıştır. (eksedra)

    KALFALIK DÖNEMİ :

    Süleymaniye Cami (1557)
    Kanuni kendisi için yaptırmıştır.Sinan’ın İstanbul’daki en büyük yapısıdır.
    Plan olarak; orta kubbe, kuzey-güney doğrultusunda yarımşar kubbeyle genişletilmiştir.Yarımşar kubbelerde eksedralarla açılmıştır. Plan özelliği bakımından Ayasofya ile benzerlik gösterir. İstanbul'un en hakim tepesine yapılmıştır.

    USTALIK DÖNEMİ :

    Edirne Selimiye Cami (1575)
    II. Selim kendisi için yaptırmıştır.Plan olarak: Sekiz ayağın taşıdığı 31,5 m.Lik kubbe, bütün yapıyı örten tek merkezi bir kubbedir. Kubbe - mekan sorununda en olgun çözüm Selimiye Camiinde uygulanmıştır.Selçuklu mihrap önü kubbesinden Manisa Ulu cami ve Edirne üç şerefiye giden merkezi kubbe arayışının son durağıdır.Kubbeyi taşıyan ayaklar duvar dibine yapıldığı için yapının mekan bütünlüğünü bozmuştur. Bütün iç mekan kubbe altında kalır.Dış görünümde, merkezi ana kubbe ve ince uzun minareler yapıyı daha etkileyici gösterirler.

    3 - KLASİK DÖNEMİN SONU:

    Bu dönem Mimar Sinan'ın öğrencilerinin etkin olduğu dönemdir.

    Sultan Ahmet Cami:

    1617 de I. Ahmet tarafından Sedefkar Mehmet Ağa’ya yaptırılmıştır.Yabancılar "Mavi Cami" diye bilirler. Plan bakımından Şehzade Ahmet Camiine benzer. Ancak altı minaresiyle özgün bir yapıttır.

    Yeni Cami (Valide Cami):
    Mimar Mustafa ve Davut ağa tarafından 1663 de yaptırılmıştır. Planı Şehzade Mehmet Camiine benzer.

    * Mimar Sinan'ın öğrencileri genellikle O'nun çıraklık dönemi plan şeması uygulamışlardır.

  3. #3

    Üyelik tarihi
    04.Eylül.2007
    Mesajlar
    1

    4 - BATI ETKİSİNDE GELİŞEN OSMANLI MİMARİSİ

    a ) Lale devri mimari Üslubu: (1707-1740)

    Bu dönem geleneksel mimariden kopuşun başladığı dönemdir.Mimari dekorasyonda vazoya doldurulmuş çiçek demetlerini gösteren boyalı resimler bu dönemin en belirgin özelliğidir. Örnek:III. Ahmet Çeşmesi

    b ) Türk Barok ve Rokoko Üslubu (1740-1808)

    Bu dönemde iyiden iyiye, geleneksel mimari ve dekorasyon yerini Avrupa barak dönemi sanatına bırakır. Avrupa barak tipi saraylar (Fransa Versay Sarayı) bizde de görülmeye başlanır. Çok aşırı süsleme biçimleri; kıvrımlı, kabarık ve karmaşık görünümlü aynı zamanda boyalı ve yaldızlı motifler kullanılmıştır.
    Camilerde, revaklı avlu önemini kaybeder, dikine bir görünüm oluşur.

    Örnekler:

    İstanbul Nuri Osmaniye Cami
    Laleli Cami
    Dolmabahçe Sarayı
    İshak Paşa Sarayı – Doğu Beyazıt

    Dolmabahçe Sarayı:

    1853 de Abdülmecit tarafından,Mimar Garabet Balyan'a yaptırılmıştır. Selamlık taht salonu, hünkar dairesi ve harem bölümlerinden oluşur.Barok ve ampir üslubunda yapılmıştır.


    Doğu Beyazıt İshak Paşa Sarayı:

    18. yy. da İshak Paşa yaptırmıştır.Plan bakımından iç içe avlulardan oluşur.(mutfak, hamam, cami, kışla … gibi bölümleri
    vardır) Geleneksel plan özellikleri taşıyan Anadolu’daki en büyük Osmanlı sarayıdır.Mimari süslemeleri barak üslubundadır.

    c ) Ampir Üslubu (İmparatorluk Üslubu) (1808-1860)

    Fransa da Napolyon döneminde antik Roma ve Mısır sanatına büyük ilgi duyulur.
    Hatta Napolyon'un imparatorluk sanatına dönüşür.
    Mimari üslup, Osmanlıların Fransa ya karşı duyduğu ilgi nedeniyle yurdumuzda etkili olmuştur.
    Genellikle barak üslubuyla karışık uygulanmıştır.

    Örnekler:

    İstanbul Nusretiye Cami
    İstanbul Ortaköy Cami
    Dolmabahçe Sarayı

    c ) Seçmeci (eklektizm) dönemi üslubu
    (1860-1900)

    Bu dönemde, antik çağdan beri uygulanmış mimarı üsluplar hiçbir kural tanımaksızın aynı yapıda karışık olarak uygulanmıştır.

    Örnekler:

    İstanbul Arkeoloji Müzesi Binası 19. yy sonu
    Beylerbeyi Sarayı:
    1862 de Abdülaziz tarafından Mimar Sarkis Balyon'a yaptırılmıştır. Birçok (Rönesans, barak…) mimari üslubun birlikte uygulandığı bir yapıdır.

    Çırağan Sarayı:
    1864 de Abdülaziz tarafından bugünkü şekliyle yaptırılmıştır.
    III. Selim zamanında Lale bahçelerinde Çırağlar yakılarak eğlenceler yapıldığı için bu adla anılmıştır. 1910 da yangın geçirmiştir.

    Denizli Lisesi
    1894 de Abdülmecit tarafından askeri kışla olarak yapılmıştır
    Cumhuriyet döneminde yatılı okul ve sonunda Lise olmuştur.

  4. #4

    Üyelik tarihi
    04.Eylül.2007
    Mesajlar
    1

    5 - TÜRK YENİ KLASİK DÖNEM MİMARİSİ (1900 - Cumhuriyet)

    20. yy başlarında gelişen ulusalcılık anlayışı sanatta da etkili olur. Batı mimari üsluplarına (Barok, ampir…) tepki duyulur. Bunun sonucu olarak; geleneksel Osmanlı mimarisinin biçimsel öğeleri tekrar yapılarda uygulanmaya başlanır. (kemer,kubbe,çini süslemeler ve mukarnaslar…)

    Cumhuriyet'in ilk yıllarında bu, mimari üslup sona erer. Çünkü mimari yapılarda kullanılan kubbe ve sivri kemerler dinsel yapıların dışındaki yapılarda uyum sağlamamıştır. Ayrıca betonarme yapılar daha az emekle, az zamanda ve ucuza yapılabiliyordu. Bu nedenlerle yani klasik dönemde yerini Cumhuriyet dönemi mimarisine bırakır.

    Örnekler:

    Denizli Lisesi
    Gazi İlkokulu
    Ankara Etnografya Müzesi
    Eski T.B.M.M. Binası
    Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü

    TOPKAPI SARAYI

    1475 - 1479 yılları arasında Fatih döneminde yapımına başlanmıştır.
    Bu saraya Sarayı Cedit (yeni saray) denir. Daha sonraki dönemlerde eklemeler yapılarak değişik üslup ve planda gelişen yapılar topluluğu görünümü almıştır.Yaklaşık 380 yıl Osmanlı Devletinin yönetim merkezi olmuştur.
    Abdülmecit Dolmabahçe yi yaptırdıktan sonra yönetim merkezi olma özelliğini yitirmiştir. (1853) 9 Ekim 1924 de müze olmuştur.Plan bakımından ardı arda dört avludan oluşur.

    I. KAPI (BABI HÜMAYUN - PADİŞAH KAPISI) I. AVLU (ALAY MEYDANI)

    * Sultanahmet Meydanından (Ayasofya’nın ardından) girilir.
    * Aya İrini Kilisesi (silahhane)
    * Çinili köşk
    * İstanbul Arkeoloji Müzesi Binası

    II. KAPI (BABÜSSELAM :ORTAKAPI) II. AVLU

    * Kubbe altı (Divanın toplandığı yer) padişah kafesli bir pencereden toplantıyı izler.
    * İç hazine dairesi
    * Harem kapısı (harem ağaları dairesi) Harem II. Ve III. Kapının sol alt
    yanında kalır. Daha da aşağıda has ahırlar vardır.
    * Saray mutfakları 1574 de en son şeklini Mimar Sinan kazandırmıştır.Bölümleri vardır. Pilav hane, helvahane bu avluda törenler ve kutlamalar yapılır.

    III. KAPI (BABÜSSADE :Akağalar kapısı ) III. AVLU (ENDERUN)

    * Arz odası (Elçilerin ağırlandığı yer)
    * Kutsal emanetler (Hırka-i Saadet)
    * Taht odası
    * II. Selim Hamamı
    * Enderun okulu (Saray adamları, bilim, sanat, görgü dersleri alır)
    * III. Ahmet Kütüphanesi

    IV. AVLU (özel bir kapısı yoktur.)

    * Revan köşkü
    * Bağdat köşkü
    * Hekimbaşı odası
    * Mecidiye köşkü
    * İftariye (Kameriye)
    Daha sonra sahile bakan yamaçlarda HAS BAHÇELER vardır.


Benzer Konular

  1. Ynt: Osmanlı Devrinde Sanat
    Konu Sahibi f_tarih Forum Çöp Kutusuu
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 10.Şubat.2009, 00:05
  2. Ynt: Osmanlı Devrinde Sanat
    Konu Sahibi sine55 Forum Çöp Kutusuu
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 02.Ocak.2009, 11:02
  3. Duraklama Devrinde Çıkan İç İsyanlar
    Konu Sahibi ilteriş Forum Arayış Yılları Ders Notları
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 09.Mart.2008, 01:29
  4. Osmanlı Devrinde Dolandırıcılık (Sahte Louisler)
    Konu Sahibi sadik_uzumlu Forum Hikayeler
    Cevap: 3
    Son Mesaj : 15.Şubat.2008, 23:50
  5. Osmanlı Devrinde Kabe'nin Tamiratı
    Konu Sahibi ziberkan Forum Tarih 2 Genel Araştırmalar
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 10.Şubat.2008, 00:52

Bu Konu için Etiketler

Giriş

Giriş