Tarihin hiç bir döneminde Doğu Karadeniz'de Postus ırkı yok...



Genelde Doğu Karadeniz tarihi Anadolu tarihi ile iç içedir. Anadolu’ya ilk insan yerleşmeleri genelde Kafkasya üzerinden olduğundan Anadolu’ya ilk gelenler öncelikle Doğu Karadeniz’e uğramışlardır. Fakat Doğu Karadeniz’in hırçın doğası buralarda siyasi teşekkül kurulmasına ilk başlarda izin vermediğinden buraya ilk gelenler daima dağlardaki insan yaşamasına müsait yerlerde ve kıyılardaki ulaşımın kolay olduğu yerlerde birbirlerinden ayrı olarak yaşamışlar ve siyasi teşekkül oluşturamadıklarından kalıcı kültürleri olmamıştır.

Doğu Karadeniz’e ilk gelenler sanıldığı gibi Yunanlılar değildir. Yunanlılardan önce buralara çok değişik zamanlarda çok değişik topluluklar gelmiştir. Bunlar arasında M.Ö. 2000 den önce gelen kavimler olduğu gibi Hitit zamanlarında ve sonrasında özellikle Anadolu’nun Karanlık çağında istilalardan kurtulmak amacıyla gelen Hitit ve Luvi gibi Anadolu toplulukları da vardır. Yunanlılardan önce gelen kavimler yada topluluklar incelendiğinde batılıların Asyanik Kavimler dediği genelde Türk kökenli olma olasılığı çok yüksek kavimler gelmiştir.

Yunanlıların Doğu Karadeniz’de koloniler kurmasıyla Doğu Karadeniz tarihi onların kaynaklarına göre aydınlanmaya başlamıştır. Özellikle Heredot ve Ksnefon ile Strabon’un eserlerinden anlaşıldığına göre buralarda Yunanlılarla beraber bir çok topluluk vardı ve büyük ordularla savaş yapabilecek kadar birlik ve güce sahiptiler. Bunlar arasında İskitler, Kimmerler, Tibarenler,. Khaldlar, Kolkhlar gibi Türk ağırlıklı kavimler olduğu gibi daha sonradan bölgeye gelen ve bölgeye genel ad olarak topluluklarının isimlerini veren Lazlarda vardır.

Yunan asıllı Miletli kolonizatörler Doğu Karadeniz kıyılarında ilk koloniler oluşturduğunda buralarda fazla bir nüfusa sahip değildir. O nedenle bölge üzerinde her hangi bir siyasi egemenlik kuramamışlardır. Bölge Yunan kolonizatörlerinin olduğu dönemlerde ilk önceleri Medler ve Persler gibi ilkçağ İran uygarlıklarının egemenliğinde idi. Daha sonraları B.İskender’in Anadolu ve İran seferleri sonucunda Persler yenilip Anadolu hakimiyetlerini kaybedince Doğu Karadeniz bölgesi uzun süre hamiyet mücadeleleri içinde savaşlarla geçti. Bu savaşlar sonucunda Doğu Karadeniz’de Pontus Krallığı kuruldu. Bu krallığı kuranlar İran kökenli yöneticiler olup tebaası yerli halktı. Bunlarda Yunanlıların hiçbir hükmü yoktur. Merkezleri önceleri Amasya ve sonraları Sinop olan bu krallıkta Trabzon şehrinin fazla bir etkinliği yoktur. Zaten Pontus krallarının kaya mezarlarının çoğu Amasya’da olup Trabzon’da olmaması bu durumu doğrular.Ancak Pontus Krallığının olması tarihte Pontus ırkı diye bir ırkın olduğunu ortaya koymaz. Tarihte böyle bir ırk yoktur. Pontus devleti tamamen Anadolu'daki ilkçağ kavimlerinin karışmış halde İranlı devlet kurucuları önderliğinde kurduğu devlettir. Bir çok ulusal tarihçi bu kavimlerin çoğunu Türk kabul eder. Yazılı belgelerde bu kavimlerin Türklüğü ile ilgili kesin bir şey yok isede yaşayış ve kültürleri açısından benzerlikler vardır. Bu nedenle eğer ulusalcı tarihçilerin "Anadolu'nun yerli halkını Türk kabul etme" tezi doğru ise o zaman Pontus demek ile Türk demek arasında fazla bir fark olmasa gerek. daha da öz olarak başka bir makalemin isminde belirttiğim gibi "Pontus Türk'tür" denilebilir.

Pontus krallığını yıkan Roma İmparatorluğu, bu bölgeye ayrı bir önem vererek Trabzon limanı ile İpek yolunun bitim noktalarından birini oluşturması Trabzon’u önemli bir ticaret kenti yaptı. Romalılar, kendi merkezlerine uzak olan bu kenti yerel yöneticiler ile yönetmeyi uygun gördüklerinden buralarda Lazika krallığı denilen krallığı kurdurarak vasal devlet haline getirmişlerdir. Ancak zaman zaman bu krallık Romalılara karşı İran devleti olan Sasanilerle iş birliğine girip isyanlar etmesi ile bölge uzun zaman çatışma alanı olur. Burada da Yunanlılık söz konusu değildir. M.S. III. Yüzyıldan sonra Anadolu’da Papalığa bağlı olmayan yeni Ortodoks mezhebinin kurulması sonucu bu mezhebin kurulduğu yerdeki Yunan kökenli Romalılar Anadolu’da Hıristiyanlığı resmi din haline getirip dilini de Rumca yapınca Doğu Karadeniz’deki yerel diller ve yerel topluluklar önemlerini ve benliklerini kaybetmeye başlarlar.

Romalıların yıkılıp yerlerini Bizanslılara devretmesi de buralarda Yunan etkinliğine katkıda bulunmaz. Yunanlılar sadece Miletten önce Sinop’a gelen ve oradan da diğer kolonileri kuranlardı. Artlarında yenileri gelmediğinden Yunanlılık yok gibidir.

Haçlı seferleri sonucunda Bizans’ta ortaya çıkan karışıklıklar sonucunda iki Bizans İmparatorluğu kurulur. Bunlardan İznik merkezli olanı imparatorluğun devamı olur. Trabzon merkezli olan Trabzon Rum İmparatorluğu ise yıkılana kadar başka devletlere bağlı küçük krallık olmak özelliğinden öteye gidemez. Buradaki Rum sözü ise Yunanlılıkla ilgili olmayıp Romalı manasınadır. Yunanlılık hiç yoktur. Bu krallığın yöneticileri Bizans imparator hanedanındandır. Bu devleti kurduranlar Gürcülerdir. Bu krallığın ilk askerleri ve ordusunun ağırlığı önceleri Gürcistan ordusunda bulunan Türk asıllı Hıristiyan Kıpçak/Kumanlardır. İmparatorluğu döneminde Doğu Karadeniz gittikçe Türkleşmeye başlar. Müslüman olmayan Türkler, bu imparatorluğun merkez bölgelerine, Müslüman olanlar çevredeki dağlık arazilere yerleşmeye başlar. O nedenle Trabzon Rum İmparatorluğu bir Yunanlı kültür olmaktan uzaktır. Bu dönemde buralarda Türk ve Gürcü kültürü daha ağırlıktadır. Yunan kültürü sadece din ve dilden öteye geçemez. Bu dönemde Çepniler, Akkoyunlular gibi Oğuz Türk boyları yörede etkin olmaya başlarlar ve bunlar yörenin yer adlarında da kendini gösterir.

Trabzon ve çevresi Fatih Sultan Mehmet tarafından Türklerin eline geçtikten sonra ortaya çıkan nüfus hareketlerinde ilk başlarda Romalı manasına gelen Rum nüfusu özellikle Trabzon kenti ve doğusundaki yerlerde fazladır. Ancak 1700 lü yıllardan sonra bu nüfus sayısı sıfıra kadar düşer. Fakat 1900 lü yılların başlarından itibaren bu nüfusta belirgin artışlar görülür. Bunun sağlanması için Ortodoks merkezi olan Fener Patrikhanesi ve dış güçler etkili olur. Bunun sonucunda Osmanlı devletinin en zayıf dönemlerinde ve Birinci Dünya Savaşı’nı kaybetmesi sonucu ordusunun dağılmasından dolayı ortaya Pontus devleti kurma hayali çıkar. Yurdumuzun her noktasında olduğu gibi Doğu Karadeniz’de de bir hayli sıkıntılar oluşur. Önceleri Türkler baskıya uğrarlar ve Rus işgalinin de etkisiyle Doğu Anadolu’dan göç etmeye başlarlar. Ancak Rusların savaştan çekilmesi ve M.Kemal Atatürk’ün üstün gayretleri sonucu Anadolu’da birlik sağlanarak tüm isyanlar bastırılır ve isyancı durumunda olan Doğu Karadeniz’deki Hıristiyanlar, Yunanistan’a gönderilir. Ancak bu insanlar arasında önemli oranda dinleri Hıristiyan olduğu için gönderilen Türkler de vardır.

Günümüzde Pontus tartışmaları vardır. Ancak günümüzde ortada Pontus yoktur, Pontuslu denilen Rum yoktur. O halde Pontus devletini kim kuracaktır? Günümüzde dış güçlerin desteklediği Pontus Kültürü savunucularının, hatta sadece ana dili olarak Rumca konuştuğunu iddia eden bazı hemşehrilerimizin "anadilim Rumca olduğuna göre demek ben Rumum" mantığı ile kendini bazı şeylerden soyutlaması bölgemiz kültürüne fazla bir etki etmeyecektir.

Köy adları Pontus'un yalan olduğunu söylüyor
09 Ağustos 2006 Çarşamba


Doğu Karadeniz'deki yaklaşık 2500 köy adından sadece 16 adeti Rumca kelime olduğunu bizzat Rumca bilgisine itiraz kabul edilmez Fener Rum Lisesi Müdürü Niko Mavridis söylüyor.



Köy adlarının menşeine bakılırsa Yunan yada Rumların Doğu Karadeniz ile ilgili emellerinin kesinlikle olmaması gerekir.

KÖY ADLARI PONTUS’UN YALAN OLDUĞUNU SÖYLÜYOR


HAŞİM ALBAYRAK
Spor Yönetim Bilimleri Uzmanı- Tarihçi


Çocukluğumdan beri Of’ta pazardan köy yoluna gidecek minibüslerin şoförlerinin;
-Haydi Yavan,Yaranoz,Balaban,Kus,Ançipranoz,Divran,
-Haydi Kaban,Zariyoz,Hastikoz
-Haydi Taşana,Zisino Mapsino
-Haydi Korkot,Kono,Yığa
-Hayde,Sakona,Kuruç,Çalek,Durkamet,gibi değişik şekillerde bağırmalarına hiç anlam veremezdim.Lise yıllarında gittiğim Of gezisinde de aynı şekilde bağırmaları duyunca oradakilere sorduğumda,minibüsçülerin gidecekleri köy güzergahındaki köylerin adlarını bağırdıklarını öğrendim.Bu adların manalarını sorduğumda ise “Rumca” dediler.Zamanla konuyu unuttum gitti.
Ömer Asan,yazdığı ! Pontos Kültürü kitabı ile ilgili olarak Hulki Cevizoğlu’nun “Ceviz Kabuğu” programına çıktığında yine bu isimlerin “Rumca” olduğunu ve bu köy halklarının çoğunun Rum asıllı olduğunu ve hala Rumca konuştuğunu deyince bölge tarihi konusunda otorite olmama rağmen hala köy adlarının Rumca olduğunu,ancak bazılarının Türk asıllı kelimeler olduğunu kitap ve makalelerimde yazıyordum ve en azından öyle olduğunu düşünüyordum.
Ömer Asan’a göre Rum olabileceğimiz şüphesi içimi kemirdi.Çareler aradım.Yöre kaynaklarını inceledim.1933 yılına ait Dahiliye Vekaleti Umum İdareler Müdürlüğünün Köylerimiz adlı Köy listelerinden Karadeniz’deki tüm köy adlarını çıkardım.Eski adlar o yıllardaki resmi kayıtlarda henüz değişmemişti.Çıkardığım listeyi tesadüfen bir Rum okulundaki Fatsalı arkadaşıma gösterdim.Ondan okuldaki Rum asıllı öğretmenlerden bu köy adlarının manasını bilebilirler mi diye sordum.O da öğretmen arkadaşlarına sordu.Yüzyirmibeş Of köyünün tamamının yabancı kökenli olan köy adları içinde ancak dört-beş köy adının Rumca olabileceğini öğrenince bu çalışmamın hareket noktası ortaya çıktı.Hele o öğretmen arkadaşlara bu listedeki isimlerin Rumca dediklerinin dışındakilerinin Rumca olmadıklarını imzalamalarını istedim.Cesaret edemediler.Bana İstanbul’da en iyi Rumca bilen kişinin Fener Rum Lisesinin müdürü olduğunu dediler.Bende gittim müdürle konuştum.Sağ olsun Niko Mavridis adındaki müdür üşenmedi.Benle ilgilendi ve iki gün gidip gelip çıkarmış olduğum listedeki tüm köy adlarını ona okuttum.Bana ancak yedi-sekiz köy adının Rumca manasını dedi.Listeyi imzalamayı kabul etti.Ona “neden bu kadar az köy adı Rumca?” diye sorduğumda “bana bu adların eski Rumca olan Pontosça olabileceğini birde Pontosça bilene gitmem gerektiği”ni deyince bende hemen Pontosça bilen biri olan Çaykaralı arkadaşım Kemal Yerekaban’a gittim.Ona da listeyi okuttum ve imzalattım.Oda ancak beş-altı Pontosça kelime bulabilmişti. Geri kalan isimlerin hangi dilde olabileceği konusunda düşünmeye başladık.Bana Rusca olabilecekleri dendi.Bende Kırgız asıllı dil doktorası yapan öğrenci olan Gülşat Sadyrova adındaki kişiye listeyi verdim.O da beş-altı Rusça kelimeyi geçemedi.O dil öğrencisi Kırgız olduğu için Kırgızca dili üzerine de köy adlarını taradı.Bir köy adı Kırgızca çıktı.Yaklaşık 2500 köy adından ancak yirmi civarındaki köy adının manasını tespit edebildim.Ancak onlarda beni tatmin etmediler.En son biri bana Ermenice okutup okutmadığını sorunca bu kez Ermeniceyi araştırdım.İstanbul’daki bir Ermeni okulunun Ermeni müdürü Nora Şenyan’a okuttum.İki gün beraber çalıştık.Tespit ettiği kelimeleri ve edemediklerini imzalatıp belge haline dönüştürdüm.Ancak sayı yine azdı.Başka bir Ermeni vasıtasıyla İstanbul’da çıkan bir Ermeni gazetesinin yazı işlerine ulaştım.Gazetenin yetkililerinden ve bir çok yayını ve çevirisi olan Sarkis Seropyan ile görüştüm.O da Ermeni okul müdürünün yazdıklarının genelde doğru olabileceğini dedi.O vesileyle “Hemşin Gizemi” adlı kitapla tanıştım.Çok ilginç ve orijinal bilgiler yakaladım.
Doğu Karadeniz’deki köy adlarının Lazca kelimeler içerebileceği düşüncesiyle Lazca bilen etkin kişiler aradım.İnternette mükemmel Laz siteleri hazırlayanlara tüm listeyi gönderdim.Onların sayfalarında duyurular yaptım.Onlardan bana gelen e-maillerde aradığım sonucu bulamadım. En sonunda Laz folklor kültürü üzerinde etkin bir isim Yunus Sabri Biber’e ulaştım.Onun bana ulaştırdığı Lazca kaynakları inceledim.En ilginci Lazca sözlüktü.Sözlüğü baştan aşağı taradım.Köy ve yer adı olabilecek hatta coğrafik ad olabilecek bütün kelimeleri taradım.Her ne kadar bazı kelimelerin Türkçe’de karşılığı yok ise de yer ve coğrafi ad olabilecek bütün Lazca kelimeleri hazırladığım bir çok dili kapsayan “coğrafi adlar sözlüğü”ne aktardım.Ayrıca bana yöredeki yabancı kökenli kelimelerden tamamına yakının Lazca olmadığını belirterek Lazca olan köy birkaç köy adının manasını yazarak imzaladı.
Bir çok kaynakta Doğu Karadeniz Bölgesinde Gürcü etkinlikleri olduğunu ve Gürcülerin yaşadığını öğrenince bu kez Gürcüce bilenleri araştırmaya başladım. Araştırırken önce Artvinli bir köy derneğine, oradan da İstanbul’da Gürcüceyi en iyi bilenlerden Osman Nuri Mercan’a ulaştım.Çveneburi adlı bir derginin imtiyaz sahibi olan bu beyefendi ve Fransa’dan gelen Türkçe bilmeyen bir Gürcü ile bu köy adlarının manaları üzerinde çalıştık.O arada bir çok Gürcüce kelime öğrendim.Bunlardan çıkan sonuca göre; bir çok köyün Gürcü asıllı vatandaşların köyü olduğunu öğrenmeme rağmen Osman Nuri bey ve arkadaşı tespit ettikleri kesin Gürcü kelimeler dışındaki bazı köy adlarının aslında Gürcüce olduklarını fakat bu köy adlarının manalarını bu günkü Gürcüce diline göre veremediklerini belirterek kendilerine göre Gürcü anlamları olan köy adlarının manalarını yazarak ve Gürcü olup ta manasını bilemediklerini işaretleyerek imza altına aldılar ve belgeyi bana aktardılar. Doğu karadeniz bölgesindeki yedi ildeki yaklaşık 2500 köy içerisinde Rumca, Pontosça, Ermenice, Rusça, Gürcüce, Lazca, Arapça ve Farsça köy adı kelimeleri taramaları aşağıdadır:


İLİ İLÇESİ ESKİ KÖY ADI KÖY ADININ KÖY ADININ MANASI
DİLİ

Artvin Merkez Angliya Ermenice Ermenicede İngiltere manasına gelir
Artvin Merkez Varthel Ermenice Vart=Gül ; Gül yetişen yer
Artvin Borçka Aravet Ermenice Ara;erkek adı;ved=hafif rüzgarda deniz dalga
Artvin Borçka Ereguna Ermenice İrigun/gün=öğleden sonra
Artvin Borçka Arçvert Ermenice Arç=ayı
Artvin Hopa Çampet Ermenice Çampa=yol;campel=yolculamak
Artvin Şavşat Havzoril Ermenice Hav=tavuk; zorol=gözü yememek
Artvin Merkez Angliya Gürcüce Anglia=espritüel,komik
Artvin Merkez Berta Gürcüce Din adamı
Artvin Merkez Cora Gürcüce Ağaçtan oyularak yapılan su kabı
Artvin Merkez Şavgüler Gürcüce kara yürekli,taş yürekli
Artvin Merkez Tihlizar Gürcüce toprak çan
Artvin Merkez Varthel Gürcüce elin bulunması
Artvin Merkez Vazriya Gürcüce bağlık
Artvin Merkez Miskar Gürcüce üç kapılı yer
Artvin Borçka Dampal Gürcüce dampali=çürük
Artvin Borçka Çhala/ Düzköy Gürcüce batak yer
Artvin Borçka Gogliyet Gürcüce Goglieti=gogli'nin yeri
Artvin Borçka İbrika Gürcüce İberlerin yeri
Artvin Borçka İremit Gürcüce geyiklerin yeri
Artvin Borçka Maradit Gürcüce sonsuzluk yeri
Artvin Borçka Mindiyet Gürcüce mindieti=arzu/dilek yeri
Artvin Borçka Sabaür Gürcüce sabauri=saba'ların yeri
Artvin Borçka Samihrev Gürcüce üç vadi
Artvin Borçka Sanatev Gürcüce ekilmiş yer
Artvin Hopa Yakovit Gürcüce yakoveti=yakob'un yeri
Artvin Şavşat İmarhav Gürcüce imerhevi=öbür vadi
Artvin Şavşat Ahaldaba Gürcüce yeni köy
Artvin Şavşat Seshlavur Gürcüce tseshlavuri=ateşin bulunduğu yer
Artvin Merkez Cora Lazca cora=mjora(yazılışı) olup Lazcada güneş demektir
Artvin Borçka Kuvamçiret Lazca geniş taş/kaya
Artvin Hopa Zurbici Lazca surbici=iki çocuk
Artvin Merkez Ahiza Arapça Ahz=almak
Artvin Merkez Sahra Arapça Düz yer,ova,çöl
Artvin Borçka Efrat Arapça Kişiler,ferler
Artvin Borçka Kasmet Arapça taksim etmek,bölünmüş yer manasına
Artvin Borçka Şuban Arapça şaban sözünden gelebilir
Artvin Hopa Sühület Arapça Kolaylık,kolay
Artvin Hopa Abuhemşin Arapça Abu=su, Abuhemşin=Hemşin Suyu
Bayburt Merkez Abrans Ermenice abrank=mal,eşya
Bayburt Merkez Lipana Ermenice Lipanan=Lübnan
Bayburt Merkez Pağnik Ermenice Pağnik=hamam
Bayburt Merkez Poğik Ermenice poğ=boru; -ik=küçüklük eki,poğik=küçükboru
Bayburt Merkez Pulur Ermenice plur=tepe
Bayburt Merkez Aşuri Arapça Aşure (olan,yapılan yer)
Bayburt Merkez Cemele Arapça cemel (camel):deve,(develi yer)
Bayburt Merkez Cilara Farsça cilalı ?
Bayburt Merkez Hakıh Arapça haki:toprak rengi (olan yer)
Bayburt Merkez Haşiye Arapça kenarlı (yer)
Bayburt Merkez Masat Arapça eğe,tırpan eğeleyen,eğelenen (yer)
Bayburt Merkez Müşekkerek Arapça Teşekkür kökünden bozulma kelime
Bayburt Merkez Müşeverek Arapça müşavere (danışılan yer)
Bayburt Merkez Niv Farsça niv=nev=yeni (yeni köy)
Bayburt Merkez Zeyli Arapça zeyl=ek zeyli:ekli yer
Giresun Merkez Humurcaev Rusça Sovyet zamanında Rusyada büyük bir aile
Giresun Ş.Karahisar Anna Rusça Rusçada bayan ismi
Giresun Alucra Mismilon Rumca Rumca kelime ama? (manasını bilmiyor)
Giresun Ş.Karahisar Anna Rumca Rumcada kadın adı
Giresun Tirebolu Zefre Rumca Zefirium'dan gelebilir, Zefirium= ?
Giresun Alucra Arda Ermenice Ermenicede erkek adı manasına gelir
Giresun Ş.Karahisar Anna Ermenice Ermenicede bayan adı
Giresun Ş.Karahisar Harava Ermenice Ermenicede harav=güney
Giresun Merkez Cindi Arapça asker, (askerin olduğu köy)
Giresun Merkez Humurcaev Arapça humur:şarap (Şarapevi,şarap yapılan yer)
Giresun Merkez İnayet Arapça yardım (Yardım yapılan yer)
Giresun Merkez Taliblü Arapça talep eden,isteyen (Fakir köy)
Giresun Merkez Valitçakırlısı Arapça valid:baba (babaçakırlısı)
Giresun Alucra Mutaa Arapça itaat edilen yer (diğer köylerin bağlı olduğu yer)
Giresun Alucra Zihar Arapça yardımcı,sırt sırta (Yardımcının olduğu yer)
Giresun Görele Beşir Arapça müjdeci,(müjde verilen yer)
Giresun Ş.Karahisar Liheyli Arapça Lihyelden bozma olabilir, lihyel:sakallı
Giresun Tirebolu Cibril Arapça Cebrail A.S.nin ismi
Giresun Tirebolu İsrail İbranice Abdullah manasına gelir.Hz.Yakub'un lakabı
Giresun Tirebolu Tevekli Arapça Tevekkül ehli
Gümüşhane Şiran Tamara Rusça Rusçada bayan ismi
Gümüşhane Kelkit Hasut Ermenice hasuyd=gelir
Gümüşhane Kelkit Vartanas Ermenice Vartanants=tarihte bir Ermeni büyüğü soyadı
Gümüşhane Şiran Norşın Ermenice Noraşen=yeni yapılan bina,okul Nor =yeni
Gümüşhane Şiran Pağnik Ermenice Pağnik=hamam
Gümüşhane Merkez Hakih Arapça Toprak rengi (olan yer)
Gümüşhane Merkez Hudura Arapça Hudur:huzur (Huzurlu yer)
Gümüşhane Merkez Tahmis Arapça beşlik (beş bölümlü yer)
Gümüşhane Kelkit Hasut Arapça hased=düşmanlık,kıskançlık
Gümüşhane Kelkit Mahmatlı Arapça Mehmet sözünün tahrif edilmiş hali,Mehmet'in yeri
Gümüşhane Torul Beşir Arapça müjdeci,(müjde verilen yer)
Gümüşhane Torul Harşit Arapça hurşitten bozma,hurşit=güneş
Gümüşhane Şiran Giriftin Farsça girift=karışık,kargaşalı (yer)
Gümüşhane Şiran Sadık Arapça doğru-dürüst (düzgün yer)
Ordu Mesudiye Arık Musa Kırgızca İnce Musa (Arık=ince)
Ordu Fatsa Gemeno Rumca Rumca kelime ama? (manasını bilmiyor)
Ordu Fatsa Mağdala Rumca Rumca kelime ama? (manasını bilmiyor)
Ordu Mesudiye Kotani Gürcüce toprak kabı
Ordu Merkez Bahriye Arapça Denize mensup,deniz
Ordu Merkez Cihadiye Arapça Cihad:Allah yolunda savaşmak,nefsle mücadele etmek
Ordu Merkez Abulhayır Arapça İyiliğin babası
Ordu Merkez Haruniye Arapça Harun'a mensup yer
Ordu Merkez Huşkadem Arapça Hoş gelen, ayak (Misafir gelen yer)
Ordu Merkez Kıran Arapça Asır,çağ (Çağdaş yer)
Ordu Merkez Küşadiye Arapça Keşid eden,onaylayan (yer)
Ordu Merkez Meşayıh Arapça Şeyhin çoğulu,(şeylerin olduğu yer)
Ordu Merkez Mübarek Arapça Bereketli,kutlu (yer)
Ordu Merkez Nari Arapça Ateşli,(Güneş alan,sıcak yer)
Ordu Merkez Ramadan Arapça Ramazan (ramazanın yeri)
Ordu Merkez Refahiye Arapça refahlı,huzurlu (zengin yer)
Ordu Merkez Sanaiye Arapça sanat,zanaat yapılan yer
Ordu Merkez Suktaniye Arapça Düşüğe mensup,(alçak yer)
Ordu Merkez Tezilü Arapça Tezil zelleden gelir zelle:kayma (Kayılan yer)
Ordu Fatsa Evkaf Arapça Vakıf sözünün çoğulu
Ordu Fatsa Miri Arapça evlet toprağı
Ordu Mesudiye Celal Arapça zzet,büyüklük (Büyük köy)
Ordu Ünye Havzıkara Arapça havz:havuz (Kara havuz,kara göl)
Ordu Ünye Şehriman/ Çerak Arapça Çerkeslerin şehri
Rize Pazar Ardeşen Ermenice Ardaşeş=Ermenicede bir isim
Rize Pazar Gare Ermenice Garen=Bir Ermeni şehir adı
Rize Pazar Kuzuka Lazca kuzi+ka=kaşıklık manasına gelir
Rize Pazar Noğadiya Lazca noğa=çarşı+diğa=öte;(çarşıdan öte taraf)
Rize Pazar Torbivat Lazca Torduvat=Toro'nun yeri anlamına gelir
Rize Pazar Zoğa Lazca Deniz
Rize Merkez Bahte Arapça Baht,talihi açık yer
Rize Pazar Mutafi Arapça Tavaf edilen,ziyaret edilen yer
Trabzon Vakfıkebir Ruka Rusça ....kol
Trabzon Merkez Kavala Rumca Bir isim
Trabzon Akçaabat Zonida Rumca Kemer
Trabzon Maçka Perariyos Rumca Öte taraf
Trabzon Maçka Solday/Soldoy Rumca Sulak yer
Trabzon Sürmene Petras Rumca Taşlık
Trabzon Sürmene Linostas Rumca ?
Trabzon Of Alisinos Rumca Zincirli
Trabzon Of Anaso Rumca Rumca kelime ama? (manasını bilmiyor)
Trabzon Of Fotinos Rumca Güneşli
Trabzon Of Gorgoras Rumca Rumca kelime ama? (manasını bilmiyor)
Trabzon Of Holo Rumca Bütün,tam
Trabzon Of İstavri Rumca Rum ismi
Trabzon Of Yavan Rumca Yuvan=Yani ?
Trabzon Of Zisno/Zisino Rumca Rumca kelime ama? (manasını bilmiyor)
Trabzon Of Alano Pontos Rumcası Alan=saha,yer
Trabzon Of Bolalis Zevait Pontos Rumcası Bolalis=Çokluk,çok
Trabzon Of Hopşera Pontos Rumcası şera=dul; hopşera=hoppa dul
Trabzon Of Hapşuzin Pontos Rumcası otla yapılan mısır ekmeği
Trabzon Of Korkot Pontos Rumcası mısır,arpa yemeği
Trabzon Of Gorgoras Ermenice gor=eğri
Trabzon Of K.Horhan Ermenice khoran=kilisede ayinin yönetildiği mekan
Trabzon Merkez Kuhla Arapça sürme taşı (nın bulunduğu yer)
Trabzon Merkez Mahmat Arapça Mehmet sözünün tahrif edilmiş hali
Trabzon Akçaabat Cera Arapça cer yapılan,stajer din adamlarını gittiği yer
Trabzon Akçaabat Karziya Arapça karz:borç alıp veren karziya:borç alıp veren yer
Trabzon Akçaabat Kuduma Arapça Kudum:önde olmak,çıkıntı (çıkıntılı yer)
Trabzon Maçka Mulakai Arapça Karşılaşmak,karşılaşılan yer
Trabzon Sürmene Halilli Arapça dostluk (dostluk gösteren yer,misafirperver)
Trabzon Of Harvel Arapça süratle koşmak (süratle koşulabilecek yer)
Trabzon Of Hastikoz Arapça-Farsi has+di+koz:has (Arapçada özel,iyi,koz:Farsçada ceviz=cevizi iyi olan yer
Trabzon Vakfıkebir Caferli Arapça küçük nehir,derenin olduğu yer,bir isim
Yukarıda görülüyor ki Doğu Karadeniz’deki 2500 civarında eski köy adının sadece 16 adet Rumca 5 adet Pontosça köy adı olduğu ortaya çıkmaktadır. Demek ki Doğu Karadeniz bölgesinde Rumların ad verdiği köy sayısı yok denecek kadar azdır. Türklerin kurduğu bazı köylere ise Türkçeye girmiş Arapça ve Farsça kelimeler ad vermiş. Ancak yukardaki dilleri ve Türkçeyi çıkarırsak iki bine yakın köy adı bu dillerde olmayan kelimelerdir. O halde bu kelimeler hangi dillerdendir. Bunun için ilk çağ tarihlerini incelemeye başladım. En sonunda Bilge Umar’ın Türkiye’deki Tarihsel Adlar” adlı kitabındaki yer adlarını incelerken hakkında pek fazla bilgim olmadığı (Tarih öğretmeni olduğumu da belirtmeliyim) Luvileri keşfettim. Meğer Luviler, Hititlere Hattilerle beraber dillerini veren ve Anadolu’nun çoğu yer adlarına kaynak olan kelimelere sahip bir dile sahiplermiş. Bizim yöredeki çoğu yer adının Luviceden yada onun ardılı Hititçe, Kapadokyaca gibi dillerinden geldiğini tespit ettim. Çıkan en önemli sonuç Doğu Karadeniz’deki ilk şehirleri kurdukları iddia eden Yunan yanlısı kaynaklarında belirttiği üzere Doğu Karadeniz’de Yunanlılardan önce bir çok topluluk yada kavim var idi. Bunlar genelde Turani kavimler denilen Türk boyları ve Hitit kalıntıları idi.
kaynak:haşim albayrak/www.oflular.com/