Sahneye çıkan ilk müslüman Türk kadını : Afife JALE

--------------------------------------------------------------------------------

Orta halli bir ailenin kızıydı Afife...

Afife de tiyatrocu olmak istedi gençliğinde... 5 kızla birlikte girdiler Darülbedayi'ye... Kızların 3'ü dayanamadı baskılara... Anladılar kadınları sahneye çıkartmayacaklar. Pes ettiler, okuldan ayrıldılar...

Afife pes etmedi... "Ben tiyatroda oynayacağım" dedi... Bir yıl bütün provalara girdi... Ama kimse onu sahneye çıkarmadı... Onunla beraber tiyatroda kalma mücadelesi veren arkadaşı Refika, sahneye çıkarmayacaklarını anlayınca, sahne arkasında görev aldı...
Tiyatro sahnesinin arkasında görev yapan ilk Müslüman kadındı Refika...

13 Nisan 1919 gecesi Hüseyin Suat'ın Yamalar oyunun prömiyeri vardı... Emel rolünü Ermeni kökenli sanatçı Eliza Binemeciyan oynayacaktı... Ne olduysa oldu, Eliza Benimeciyan ani olarak Paris'e gitmek zorunda kaldı... Yapacak hiçbir şey yoktu... Tek çıkış yolu, bir yıldır bütün provalara giren, ama alttan alta sahneye çıkarılmamasına karar verilen Türk kızı Afife'nin o rolü oynamasıydı. 22 Nisan gecesi Kadıköy Apollon Sineması'nda Emel rolü zorunluluktan Afife'ye verildi...

Böylece 1919'un 22 Nisan'ının gecesinde, bir tarih yazıldı ve İLK MÜSLÜMAN TÜRK KADINI SAHNEYE ÇIKTI...

O kadının adı Afife'ydi...

O gece zaptiyeler tiyatroya geldiler... Afife'nin yani Müslüman bir Türk kadınının bir daha sahneye çıkmaması için uyarıda bulundular. Afife takmadı, bir hafta sonra Tatlı Sır oyununda yeniden sahneye çıktı... Bu sefer polis Afife'yi tutuklamak istedi... Kınar Hanım tarafından tiyatronun arka bahçesinden kaçırıldı...

Ama, pes etmedi... Odalık isimli oyunu da oynadı... Polis bu sefer tiyatroyu bastı... Afife bu kez makine dairesinden kaçırıldı... Daha Cumhuriyet kurulmamıştı...

Zamanın İçişleri Bakanlığı 27 Şubat günü Darübedayi'nin Yönetim Kurulu'na bir talimat gönderir... "MÜSLÜMAN KADINLAR KESİNLİKLE SAHNEYE ÇIKMAYACAKLARDIR..."

İçişleri Bakanlığı'nın talimatıyla tiyatro kadrosundan çıkarıldı Afife... Müthiş bir boşluğa düştü... Doktorun verdiği antidepresan ilaçlar onda bağımlılık yarattı... Dipsiz kuyulara sürüklendi... Bu girdabdan bir daha kurtulamadı...

İLK MÜSLÜMAN TÜRK KADINI OLARAK SAHNEYE ÇIKMAK Afife'yi tarihe geçirdi, ama baskılar, kopartıldığı tiyatro, içine düştüğü boşluk onun bütün kimyasını altüst etti... Ünlü besteci Selahattin Pınar'la evliliği de fayda etmedi... Morfin iğnesinden medet umar halde, dipsiz kuyularda, uzun süre dolaştı... Genç yaşında, hayatını verdiği tiyatrodan ağır baskılarla kaçırılarak uzaklaştırılmak, bir daha onu kendine getiremedi...

Dostlarının yardımıyla Bakırköy Akıl Hastanesi'ne yatırıldı... 24 Temmuz 1941 günü orada kimsesiz bir halde hayata veda etti... İlk fedai, tiyatrocu Müslüman Türk kadını Afife'nin hayat öyküsü böyleydi...

Mustafa Kemal Atatürk'ün 1923'den sonra verdiği emirle Türk kadını tiyatroda oynama hakkına kavuştu... Afife'nin çektiği acıları çekmez oldu...
__________________
Ne Mutlu, Türküm Diyene!