KEŞİFLER VE SONUÇLARI
Orta Çağ'da Asya, Kuzey Afrika ve Avrupa'da yaşayan insanların, Amerika'nın, Avusturalya’nın, Antartika'nın, Pasifik ve Hint adalarının varlığından haberleri yoktu.
Yeni Çağ başlarında denizcilik alanındaki gelişmelerden yararlanan Avrupalılar, çeşitli nedenlerle dünyanın bilinmeyen bu yerlerine seyahatler yaptılar. Böylece dünyanın bilinmeyen yerlerini tanıdılar. 15.yüzyıl sonlarında başlayarak 16.yüzyılda da devam eden, Dünyanın tanınmasını sağlayan bu seyahatlere Coğrafi Keşifler denir.
Coğrafi Keşiflerin en önemli nedeni Avrupalıların Çin ve Hindistan gibi doğu ülkeleriyle doğrudan ticaret yapmalarını sağlayacak yeni yollar aramalarıdır.
Orta Çağ'da doğu ile batı arasında ticareti sağlayan iki yol vardı. Bunlar; ipek ve Baharat yolları idi.
15.yüzyılda Baharat Yolu bir Türk devleti olan Memlüklerin kontrolündeydi. II.Mehmet'in İstanbul'u almasıyla İpek Yolu'nun kontrolü de Osmanlılara geçmişti.
Avrupalılar, bu malları ucuza mal etmek amacıyla doğu ülkelerine doğrudan gidebilecekleri yeni yollar aramaya başladılar. Bu durum Coğrafi Keşiflerin başlamasındaki en önemli neden oldu.
Coğrafi Keşiflerin Nedenleri
· İpek ve Baharat yollarının Türklerin ve Müslümanların eline geçmesi,
· Avrupalıların Çin ve Hindistan gibi doğu ülkeleriyle doğrudan ticaret yapabilecekleri yeni yollar aramaları,
· Marko Polo gibi gezginlerin Uzak Doğu ülkelerinin zenginliklerinden söz ederek Avrupa'da büyük merak uyandırmaları, Avrupalıların bu zenginliklere doğrudan ulaşmak istemeleri,
· Siyası ve ekonomik yönden güçlenmek isteyen kralların keşif hareketlerini desteklemeleri,
· Coğrafya bilgisinde ilerlemelerin olması. Yeni ve daha doğru haritaların çizilmesi,
· Pusulanın geliştirilmesi. Bu sayede, gemicilerin büyük denizlere ve okyanuslara açılmaya başlaması,
· Okyanuslara dayanıklı, büyük , sağlam ve hızlı gemilerin yapılması,
· Dünya'nın yuvarlak olduğu fikrinin yaygınlaşması, hep batıya giderek doğuya ulaşılabileceğine inanan gemicilerin yetişmesi
· Hurafelere inanmayan cesur gemicilerin yetişmesi,
· Avrupalıların dünyayı tanıma ve Hristiyanlığı yaymak istemesi.
Keşifler
Coğrafi Keşifleri ilk başlatanlar denizcilik ve teknik alandaki gelişmeleri yakından izleyen Portekizliler oldu. Onları İspanyollar takip etti.
Amerika'nın keşfi
Kristof Kolomp Dünya'nın yuvarlak olduğuna, sürekli olarak batıya gidildiğinde doğuya ulaşılacağına inanıyordu.
Kolomp'un bu düşüncesi İspanya Kralı tarafından kabul edilip desteklendi. Kralın desteğini alan Kristof Kolomp, 1492'de İspanya'dan Atlas Okyanusu'na açıldı. Amerika'nın doğusundaki Bahama adalarına ulaştı. Ancak burayı Hindistan'ın batısındaki adalar sandı. Yeni bir kıt'a keşfettiğini fark edemedi (1492).
Daha sonra aynı yolu takip eden İtalyan denizci Ameriko Vespuçi buranın yeni bir kıt'a olduğunu anladı. Bu kıtaya onun adı verildi.
Ümit Burnu'nun Keşfi
Bartelmi Diyaz Afrika'nın güneyini dolaşarak Fırtınalar Burnu'na vardı. Gemicilerin cesaretini kırmamak için biraya Ümit Burnu adını verdi. Böylece Hindistan'a ulaşma umudu doğdu.
Daha sonra da Portekizli gemici Vasko dö Gama Ümit Burnu'nu aşarak Hindistan'a ulaştı. Böylece Hint Deniz Yolu bulunmuş oldu.
Macellan'ın Dünya'yı Dolaşması
Portekizli bir gemici olan Macellan hep batıya giderek Çin ve Hindistan'a ulaşabileceğine inanıyordu. Alman imparatoru Şarlken'in desteğini alan Macellan, yolculuğuna ispanya'dan başladı. Amerikanın en güneyinden dolaştı. Büyük Okyanus'u geçip Filipinlere ulaştı. Burada yerlilerle yaptığı bir savaşta öldü. Yerine geçen Del Kano Dünyanın çevresini dolaşarak İspanya'ya döndü. Böylece Dünya'nın yuvarlak olduğu ispatlanmış oldu. Ayrıca okyanuslar hakkında da geniş bilgiler edinilmesi sağlandı.
Coğrafi Keşiflerin Sonuçları
· Coğrafi Keşifler dünya tarihinde çok önemli sosyal, siyasal, ekonomik ve dini değişikliklere neden oldu.
· Keşifler Dünya'nın bilinmeyen yerlerinin tanınmasını sağladı. Dünya'yla ilgili yeni ve doğru bilgiler edinildi.
· Yeni kıtalar ve adalar ile yeni ticaret yolları bulundu.
· Keşfedilen ülkelerde yeni ırklar, hayvanlar ve bitkilerin varlığı görüldü (domates, patates, tütün, kakao gibi).
· Hint Deniz Yolu'nun bulunmasından ve Amerika'nın keşfinden sonra ticaret yolları Akdeniz'den Atlas Okyanusu'na kaydı. Atlas Okyanusu kıyısındaki limanlar önem kazandı.
· İpek ve Baharat yollarının önemi azaldı. Buna bağlı olarak Akdeniz limanları ve ticareti önemini kaybetti. İslam dünyası fakirleşmeye başladı. Bu durumdan en çok zarar gören devletler Osmanlı Devleti, Venedikliler ve Cenevizliler oldu.
· Keşfedilen yerlerin altın ve gümüş gibi zenginlikleri Avrupa'ya taşındı. Böylece Avrupalılar zenginleşti. Ticaretle uğraşan (burjuva sınıfı) zengin bir sınıf oluştu.
· Avrupalılar, keşfettikleri yerlerde sömürge imparatorlukları kurdular.
· Ticaretle uğraşarak zenginleşen burjuva sınıfı soyluların topraklarını satın aldılar. Böylece soyluların eski güçleri kaybetti.
· Afrika'dan getirilen zenciler Amerika'ya yerleştirildi. Köle ticareti başladı.
· Keşfedilen yerlere, özellikle Amerika'ya Avrupa'dan göçler yaşandı. Bunun sonunda; Avrupa kültür ve uygarlığı yeni yayılma alanları buldu.
· Keşfedilen yerlerde Hristiyanlık yayıldı. Ancak dünyanın düz olduğu gibi birçok yanlış bilgi aktaran kiliseye ve din adamlarına duyulan güven azaldı.