1. #1
    raltar - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    22.Ağustos.2007
    Yaş
    53
    Mesajlar
    734


    Büyük dönemeç

    Tarih, 16 ağustos 1838.
    Sadrazam Reşid Paşa, samimi dostu İngiliz elçisi Lord Stratford Canning'le Osmanlı-İngiltere ticaret antlaşmasını imzaladı.Antlaşma aynı yıl Avrupa'nın öteki devletleriyle de yapıldı.Bu antlaşmayla Osmanlı Devleti, dış ticaretteki tekel düzenini,savaş dönemlerinde maliyeye gelir getirmesi için koyduğu ek vergileri ve darlığı çekilen hammaddelerin ihracatına izin vermeyen "devletçi ekonomiyi" rafa kaldırdı.

    Gümrük vergilerini İngiltere'yle birlikte saptamayı kabul etti.İlk etapta ihracat-ithalat vergisini yüzde 3'ten yüzde l'e düşürdü!Antlaşmayla, Osmanlı Devleti ucuz ithal mallar cenneti yapıldı.Üretmediğini tüketen bir toplum haline geldi. İthal rekabetine dayanamayan on binlerce yerli küçük işletme iflas etti. En verimli alanlar yabancı sermayenin eline geçti.Ve bir yıl sonra, -o hep göklere çıkarılan- Tanzimat Fermanı'yla,Avrupa'nın çıkarı için kurulan bu açık pazar düzeninin gerekli kıldığı idarî, malî vb. reformlar hayata geçirildi. Böylece Avrupa devletlerinin Osmanlı'da yaslanmak istediği Rumlar ve Ermeniler imtiyazlı hale getirildi. Kaybeden iki unsur vardı: Müslümanlar ve Yahudiler!

    Tüm bunlara bakıp, diyeceksiniz ki: "Kardeşim koca Osmanlı Devleti böyle bir oyuna nasıl gelir, böyle serbest piyasa olur mu?" Doğru. Ancak gerçeği söylemek gerekirse, bu Osmanlı'nın çok severek-isteyerek yaptığı bir antlaşma değildi. Napolyon'la yaptığı savaş sonucunda Fransa'yı yenen ve 1820'lerde sanayi devrimini tamamlayan İngiltere dünya pazarlarında rakipsiz duruma gelmişti.Dünyanın en büyük gücü haline gelen İngiltere'den korkan Avrupa ülkeleri korumacı önlemlerle İngiliz mamullerinin kendi pazarlarına girmesini engelliyorlardı.

    Bu durumda İngiliz ticaret ve sanayi sermayesi Avrupa dışındaki ülkelere yöneldi. 1820'den1840'a kadar olan dönemde İngiltere, Latin Amerika'dan Çin'e kadar pek çok ülkede mümkünse yerel iktidarlarla anlaşarak, gerektiğinde ise silah gücü kullanmaktan çekinmeyerek pek çok serbest ticaret antlaşması imzaladı. Osmanlı, pazarını ardına kadar İngilizlere açmaya mecbur kalmıştı.İngiltere, gerek ucuz hammadde kaynaklarına ulaşmak, gerekse ürünlerini Osmanlı'nın her köşesindeki alıcıya ulaştırmak için,işe öncelikle demiryolları ve liman yapımından başladı. Biliyordu ki, altyapısı olmayan Osmanlı'nın, dünya ekonomisine entegrasyonu zordu! Demiryolları ve limanların arkasından, bankalar, maden işletmeciliği,su, gaz ve elektrik şirketleri vb. geldi.

    Bu durumun Osmanlı ekonomisine yansıması uzun sürmedi.1814 yılında bir İngiliz sterlini 23 Osmanlı kuruşuna eşit değerdeyken,1839'da bir sterlin 104 kuruş ediyordu!Osmanlı'nın bütçe açıklan büyümeye başlamıştı.

    Bir sonraki adım da ne oldu dersiniz ?
    Avrupa devletleri, malî sorunlarına çözüm arayan Osmanlı'ya "Hemen dış borçlanmaya gitmelisiniz" diye baskı yapmaya başladı. Bunun bir başka nedeni daha vardı. O yıllarda Avrupa sermayesi yapısal değişiklik içindeydi. Ufak şirketlerin yerini dev tröstler almaktaydı. Malî sermaye büyük bir güç haline gelmişti. Bu dönüşüm Avrupa dışı ülkelere sermaye akımını hızlandırmıştı. Avrupa elindeki bol miktardaki parayı verip, yerine onun iki katını alacağı ülkeler arıyordu.
    Ve Osmanlı, Avrupa para piyasalarına tahvil satarak borçlanmaya başladı.Londra, Paris, Viyana ve Frankfurt borsaları bayram ediyordu.

    Nasıl etmesin ?
    Zenginleşmeye başlayan Avrupa orta sınıfı, tasarrufları için kendi ülkelerindeki yüzde 3-4 gibi düşük faiz gelirleri yerine, yüzde 11-20 oranında yüksek faiz gelirleri getiren İstanbul borsasına yöneliyordu.Alınan borç paralar Dolmabahçe, Çırağan, Beylerbeyi, Yıldız gibi sarayların yapımına, dekoruna; Boğaziçi'ndeki yalılara veya Haliç'te çürümeye terk edilecek donanmaya gidiyordu.Koskaca Osmanlı maliyesi, kuşkusuz "dört saray yapıldı" diye iflas noktasına gelmedi. Saraylar, yalılar aslında yeni yaşam biçiminin simgeleriydi!

    Ekonomideki yapısal dönüşüm kültürel değişime de neden olmuştu.Osmanlı bürokrasisinin günlük yaşamı değişmeye başladı.Avrupalı gibi giyinmek, konuşmak ve yaşamak, yani alafrangalaşmak "moda" oldu; araba (fayton) sevdası başladı. Yeni Osmanlılar,evlerini, arabalarını satıp, gösteriş için araba alıyordu.
    Osmanlı bürokrasisi daha fazla tüketebilmek için, daha fazla kirleniyordu; yani rüşvetsiz iş yapılmıyordu.
    Bitmedi. 1838 ticaret ve 1839 Tanzimat antlaşmalarına imza koyan Sadrazam Reşid Paşa, yeni tip devlet adamlığının da kapısını açtı. Eskiden nüfuzlu paşaların himayesine girerek koltuk makam kapılırken, Reşid Paşa yabancı devletlere dayanarak kariyer yapma dönemini başlattı. Sadrazamlar ve paşalar, "İngilizci","Fransızcı", "Rusçu" gibi isimlerle anılır oldu.

    Soner Yalçın
    EFENDİ
    Beyaz Türklerin Büyük Sırrı



    Başlıgıg yükündürtümüz,tizligig sökürtümüz / Başlıya başeğdirdik,dizliye diz çöktürdük.

  2. #2
    ilteriş - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    16.Nisan.2007
    Yaş
    47
    Mesajlar
    6,777

    Alıntı Raltar Nickli Üyeden Alıntı
    Alınan borç paralar Dolmabahçe, Çırağan, Beylerbeyi, Yıldız gibi sarayların yapımına, dekoruna; Boğaziçi'ndeki yalılara veya Haliç'te çürümeye terk edilecek donanmaya gidiyordu.
    Alıntı Raltar Nickli Üyeden Alıntı
    Avrupalı gibi giyinmek, konuşmak ve yaşamak, yani alafrangalaşmak "moda" oldu; araba (fayton) sevdası başladı.
    Bayağı yol katetmişiz 2 asırda...
    YAZILI KAĞIDI HAZIRLAMAK NE KADAR ZAMANINIZI ALIYOR? Soru Bankamızı ziyaret etmek için tıklayınız.
    DOSYA İNDİRMEKTE SIKINTI MI YAŞIYORSUNUZ?
    FORUMA DESTEK OLMAK MI İSTİYORSUNUZ?
    ALTIN ÜYE OLUN.
    AYRINTILI BİLGİ İÇİN TIKLAYINIZ.


    Ölmek yenilmek değil yüceltmektir şanını

Benzer Konular

  1. büyük selçuklu
    Konu Sahibi karwane Forum Tarih 1 Genel Ders Notları
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 06.Eylül.2011, 19:07
  2. Büyük Uyanış
    Konu Sahibi raltar Forum Sahaf
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 23.Nisan.2009, 21:16
  3. Büyük İskender Büyük Filozof Aristo'ya Bir Mektup Yazıp Sorar
    Konu Sahibi Evliya Çelebi Forum Uygarlığın Doğuşu ve İlk Uygarlıklar Araştırmalar
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 05.Aralık.2008, 22:21
  4. Büyük Hedefler Için Büyük Hayaller Gerekli
    Konu Sahibi ilteriş Forum II. Abdülhamid
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 03.Temmuz.2008, 13:37
  5. Ynt: Büyük (Asya) Hun İmp.
    Konu Sahibi canbaba Forum Çöp Kutusuu
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 02.Haziran.2008, 15:24

Giriş