Sayfa 2 Toplam 7 Sayfadan Birinci 1234 ... Sonuncu
  1. #11
    ilteriş - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    16.Nisan.2007
    Yaş
    47
    Mesajlar
    6,777

    Kül Tigin Yazıtı'nın güney yüzünün ilk satırı şöyle:

    "tengri teg tengride bolmış türük bilge kagan bu ödke olurtum sabımın tüketi eşidgil ulayu iniygünüm oglanım biriki uguşum bodunum biriye şadapıt begler yırıya tarkat buyruk begler"

    Cümlenin başında geçen "tengri teg tengride" kelimelirini günümüz Türkçesine çevirdiğimizde "tanrı gibi tanrı" gibi bir anlam ortaya çıkıyor. Bunda bir çok tanrılığa karşı çıkış, tek tanrı fikri çıkarabiliriz.
    Peki
    LA İLAHE İLLALLAH = TENGRİ TEG TENGRİ diyebilir miyiz sizce?

    Selametle
    YAZILI KAĞIDI HAZIRLAMAK NE KADAR ZAMANINIZI ALIYOR? Soru Bankamızı ziyaret etmek için tıklayınız.
    DOSYA İNDİRMEKTE SIKINTI MI YAŞIYORSUNUZ?
    FORUMA DESTEK OLMAK MI İSTİYORSUNUZ?
    ALTIN ÜYE OLUN.
    AYRINTILI BİLGİ İÇİN TIKLAYINIZ.


    Ölmek yenilmek değil yüceltmektir şanını

  2. #12
    raltar - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    22.Ağustos.2007
    Yaş
    53
    Mesajlar
    734

    Orhun Abidelerinden,Kültigin Abidesinin güney cephesinin ilk cümleleri olan bu sözleri,eski Türk inancı ve teşkilat anlayışı çerçevesinde ele almak istiyorum.
    “Tenğri” (orijinal kelimede, n ve ğ harflerinin karşılığı olan ses, bu günkü alfabemizde harf olark karşılığı yoktur.)kelimesi,eski Türk inancında iki anlamda kullanılmıştır.Bunlardan birincisi;İlah,Yaratıcı anlamında,ikincisi ise;yeryüzünü çepeçevre kuşatan gök anlamındadır.Gökle ilgili uzun anlatımlara girmek,bizi konudan uzaklaştıracağı için,kısaca şunu söyleyip geçmek istiyorum.Eski Türk inancında gök son derece önemlidir,bu sebeple eski Türk dinine tarihçiler “Gök Tanrı Dini”demektedirler.(Şamanizm,yaygın olarak eski Türk dini karşılığında kullanılsada,doğru değildir.)

    Burada geçen “teg” kelimesini,bir anlamına gelen “tek” kelimesi ile karıştırmamak gerekir.Teg; “gibi”,”benzeyen” anlamındadır. Bu durumda,”Tengri teg tengri”cümlesini,”Göğe benzer gök”olarak açıklamaya çalışırsak,anlam düşüklüğünü hemen fark etmemiz gerekir.Zaten cümlenin devamını göz önüne alarak yorum yapmamız icap eder.Cümleyi bence “Kendine benzeyen Tanrı”şeklinde yorumlarsak,İslam inancındaki Cenabı Allah’ın sıfatlarından” Yarattıklarına benzememesi”şeklinde düşünmemiz daha doğru olur.Diğer yandan,göğün yeryüzünü kuşatması,yine Tanrı’nın sıfatlarıyla (Kudretinin her şeyi kuşatması)ile benzerlik kurulduğu yaklaşımınıda uzak durmamak gerekir.Buradaki amacımız iki dini kıyaslamak olmadığı için konumuza dönüyorum."Gök Tanrı" terimi ile ilgili makale için http://dosya.tarihportali.org/files/...333569948.html

    Cümleye devam edersek “ Tenğri teg Tenğride bolmış Türk Bilge Kağan..” Ben bu sözde,Türk Kağanının Tanrıdan “Kut”almış olduğunu ifade ettiği anlamını uygun buluyorum.Çünkü biliyoruzki,Türk Kağanı,Tanrı’nın yeryüzündeki temsilcisidir.Bu görüşümüzü destekleyen ifadelere Orhun abidelerinde bulmak mümkün.(“ idi “kavramı - Köğmen’in yer ve suları idisiz kalmasın ) Burada şunu hemen belirtelim,Türk Kağanı,bir yarı Tanrı veya Tanrı olarak asla düşünülmemiştir.Kut inanışının gereği olan hükmetme yetkisinin kaynağını ifade eder ki oda Tanrı’dır.Yine Abidelerde “Kutum olduğu için,özüm tahta oturdum”diye geçen ifadeler, bu görüşümüzü doğrular.Tanrı ile yakınlaşma kut için belkide aranan bir özelliktir.Çünkü,Oğuz destanında,Oğuz’un doğduğundan itibaren çeşitli olağan üstülükler gösterilerek anlatılması,onun Tanrı’ya yakınlığı vurgulanmaya çalışılır gibidir.Diğer bir ifadeyle Tanrı tarafından seçilmişliğini( Dünyayı düzene sokma görevi), inanca dönüştürme olarak düşünebiliriz.

    Konuya dönecek olursak cümleyi şu anlamda tamamlayabiliriz.” Kendine benzeyen Tanrıdan,kut (hükmetme yetkisi)aldığım zaman kağan olup tahta oturdum.”Ödke=zaman,olurtum= oturdum. “Sabımı tüketi eşidgil” Sab,söz demektir.Bugün kullanılan “Sav , savcı”kelimelerinin kaynağıdır.( Göktürk alfabesinde “ v “ harfi bulunmaz. Eb=ev gibi)."Sözümü sonuna kadar işit(duy)"
    Ulayu = Devamla,ondan sonra ( Anadolu’da bir şeyin arkasına eklenenler için “ulamak”sözü kullanılır)
    İni = küçük kardeş , yigünüm = yiğenim. Bundan sonraki anlatımlar,devletin idari teşkilat yapısı ile ilgilidir.Tabi burada belirtilen makamlarla yönlerin; devlet içinde düzenlenmiş hiyerarşik sistemin işleyişinin görülmesi açısından önemlidir.Bilhassa yönlerin manaları, sadece istikameti belirten sözcükler olarak algılanılmamalıdır.( konuyu uzatmamak için girmeyeyim.) (Tarkat = Tarkanlar)

    Saygılarımla
    Konu raltar tarafından (04.Nisan.2012 Saat 23:07 ) değiştirilmiştir.
    Başlıgıg yükündürtümüz,tizligig sökürtümüz / Başlıya başeğdirdik,dizliye diz çöktürdük.

  3. #13
    raltar - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    22.Ağustos.2007
    Yaş
    53
    Mesajlar
    734

    Arkadaşlarımın dikkatini Orhun Abideleri'ne çekmeye çalışmak için çeşitli sorular sormaktayım.Sağolsun İlteriş Bey,duyarlılığını gösterdi ve "Özel Çalışmalar" bölümünde bir çalışma başlattı.
    Biz yine bir yandan sorularımızı sorarak,bu "Bengü Taşların" kalbimizle olan bağını koparmayalım.
    Birinci sorumuz: Kitabede Kül Tigin'in ölümü birçok yerde geçmekte.Ancak "ölüm" kelimesi yerine başka kelimeler kulanılmıştır.Bu ölüm kelimesi yerine kullanılan kelimelerin kaç tane olduğunu yazmanızı rica ediyorum.
    İkincisi;Kül Tigin'in kahramanlıklarında rol oynayan "atlar"ın kaç tane olduğunu(adlarıyla) istiyorum.
    Saygılarımla
    Başlıgıg yükündürtümüz,tizligig sökürtümüz / Başlıya başeğdirdik,dizliye diz çöktürdük.

  4. #14
    ilteriş - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    16.Nisan.2007
    Yaş
    47
    Mesajlar
    6,777

    İkinci soru için 4 at ismi dikkatimi çekti. Bunlar;
    Kül Tigin Kitabesi'nin kuzey yüzünde 2. ve 3. satırlarda Alp Şalçı
    5. satırda Azman
    8. satırda Az Yağız
    9. satırda Öksüz AK


    Birinci soru için
    Kültigin Kitabesi'nin kuzey yüzünde 10.satırda kültigin vefat etti=kergek boltı
    kuzeydoğu yüzü yegirmeke uçtu
    boltı taş
    gibi kelimelere kullanılmış
    YAZILI KAĞIDI HAZIRLAMAK NE KADAR ZAMANINIZI ALIYOR? Soru Bankamızı ziyaret etmek için tıklayınız.
    DOSYA İNDİRMEKTE SIKINTI MI YAŞIYORSUNUZ?
    FORUMA DESTEK OLMAK MI İSTİYORSUNUZ?
    ALTIN ÜYE OLUN.
    AYRINTILI BİLGİ İÇİN TIKLAYINIZ.


    Ölmek yenilmek değil yüceltmektir şanını

  5. #15
    raltar - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    22.Ağustos.2007
    Yaş
    53
    Mesajlar
    734

    Sayın İlteriş,Kitabede geçen Kül Tigin'e ait at isimleri doğru. Teşekkür ederim.İlavelerle toparlayacak olursak;

    (Kendi adına dikilen yazıtta belirtildiği kadarıyla Köl Tigin savaşlarda dokuz değişik at
    kullanmıştır. Bunlar Tadık Çor'un Boz Atı, Işbara Yamtar'ın Boz Atı, Yigen Silig Beg'in
    Zırhlı Doru Atı, Bayırkular'ın Ak Aygırı, Alnı Beyaz Boz Atı, Alp Şalçı Atı, Azman Atı, Az
    Yağızı Atı ve Öksüz Atı’dır. Bu atlardan sâdece birinin zırhlı olduğu yazılıdır, bu durumda
    Köl Tigin’in diğer bindiği atların hepsi zırhsızdır. İlk dört at ve Alp Şalçı savaşlarda ölmüş;
    Azman ve Az Yağızı’nı iki, Alp Şalçı’yı ise üç kere kullanmıştır. Bu atlardan en az üçü
    başka Gök Türk ileri gelenlerindendir, en az ikisi ise bağlı topluluklardan alınmıştır.
    Yazıtı çok ayrıntılı olmasa bile Köl Tigin’in taktikleri, silâhları ve giyimi hakkında bilgi
    vermektedir. Köl Tigin katıldığı hemen hemen bütün savaşlarda at üzerinde savaşmış,
    sâdece ilk yaptığı savaşta yaya olarak saldırmıştır. H. İhsan ERKOÇ
    Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Ankara-TÜRKİYE)



    Biliyoruz ama vurgulamadan geçemeyeceğim.Atın Türk kültüründeki yeri ve önemi konusunda bundan daha mükemmel bir örnek bulunabilirmi? Onlar birer hayvan olarak görülmemiş,isim verilerek kahramanlaştırılmış,şahsiyetli birer varlığa dönüştürülmüşlerdir.Böylesine önemli bir yazıta (ki Bengü Taş = Ebedi Taş denilmiş)tek tek adlarının yazılması,kendileri gibi onlarında ebedileşmesini istemişledir.Bu ne büyük sevgi,bu ne büyük saygı! Duygulanmamak mümkün mü?
    Atlar ile ilgili makale için http://dosya.tarihportali.org/files/36sI1333569656.html




    Diğer sorumuzun da doğru cevapları için teşekkür ederim.Bunlara bir tane de ben ekleme yapayım : " Bulıt bustadı" yani " Bulut çöktürdü" ( Kül Tigin kitabesi kuzey doğu cephesi.)

    saygılarımla
    Konu raltar tarafından (04.Nisan.2012 Saat 23:01 ) değiştirilmiştir.
    Başlıgıg yükündürtümüz,tizligig sökürtümüz / Başlıya başeğdirdik,dizliye diz çöktürdük.

  6. #16
    raltar - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    22.Ağustos.2007
    Yaş
    53
    Mesajlar
    734

    Önceki mesajlarımıdaki sorularımızın bir kısmı cevap beklerken,yeni sorularla yolumuza devam etmek istiyorum.

    Sorumuz söyle: Orhun kitabelerinin en duygusal,en hüzünlü ve en etkileyici bölümü sizce neresidir?

    Saygılarımla
    Başlıgıg yükündürtümüz,tizligig sökürtümüz / Başlıya başeğdirdik,dizliye diz çöktürdük.

  7. #17

    Üyelik tarihi
    26.Ağustos.2007
    Mesajlar
    10

    Sayın raltar hocama sorduğu sorudan dolayı teşekkurlerimi bir borç bilirim.Bence her Türk tarihçisinin ve hatta her Türk'ün Orhun abidelerini bilmesi gerektiği kanısındayım.Ben bir öğrenci olmama rağmen Orhun abidelerini okudum ve bu abidenin her yerinin kalpten kopup yazıldına inandım hatta kitabede de gönüldeki sözümü vurdurdum diyerek duyguların ortaya konduğunu anlatmıştır.Abidenin her yerinde duygu içersede biyer var ki sanırım hocamın cevabı burası, kardeşi Kül Tigin ölünce Bilge kaganın yazdığı duygu yüklü yazı bende derin izler bırakmıştı.Sanırım burası raltar hocamın cevabı olabilir.

    saygılar bizden

  8. #18
    raltar - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    22.Ağustos.2007
    Yaş
    53
    Mesajlar
    734

    Türk General üyemize teşekkür ederim.Gerçekten Kitabelerin en duygusal bölümü;Bilge Kagan’nın Kardeşi Kül Tigin’nin ölümü üzerine kendi duygularını yansıtmasıdır.Bir kardeşe karşı duyulan sevginin, samimi duygularını ifade eden bu sözler şöyledir:


    “ İnim Kül Tigin kergek boldı.( Küçük kardeşim Kül Tigin vefat etti.)”

    “ Özüm sakındım. ( Kendim düşünceye daldım.)”

    “Körür közüm körmez teg,bilir bilgim bilmez teg boldı.(Görür gözüm görmez gibi,bilir aklım bilmez gibi oldu.)

    “Özüm sakındım.” (Kendim düşünceye daldım)

    “ Öd tengri yaşar” ( Zamanı Tanrı yaşar)

    “Kişi oglı kop ölgeli törümiş” ( İnsan oğlu hep ölmek için türemiş.)

    “ Ança sakındım” ( Öyle düşünceye daldım.)

    “Közde yaş gelser tıda, köngülde sıgıt kelser yanduru sakındım.” (Gözden yaş gelse mani olarak,gönülden ağlamak gelse geri çevirerek,düşünceye daldım.)

    “Katıktı sakındım” ( Müthiş düşünceye daldım.)

    “İki şad ulayu ini yigünüm oglanım beglerim budunum közi yaşı yablak boltaçı tip sakındım”
    (İki şadın,küçük kardeş yiğenimin,oğlumun,beylerimin,milletimin gözü kaşı kötü olacak diyip düşünceye daldım.)


    Kül Tigin kitabesi, kuzey cephesi



    saygılarımla
    Başlıgıg yükündürtümüz,tizligig sökürtümüz / Başlıya başeğdirdik,dizliye diz çöktürdük.

  9. #19
    raltar - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    22.Ağustos.2007
    Yaş
    53
    Mesajlar
    734


    Bengü Taş'ın bir yerinde Bilge Kağan,Kardeşi Kül Tigin'e bir ünvan vererek onu övdüğünü söyler.Çin Kaynaklarında kahramanlığı yanında, büyüklerine saygılı davranması ile övülen Kül Tigin'i acaba ağabeyi hangi ünvanla övmüştür?


    saygılarımla
    Başlıgıg yükündürtümüz,tizligig sökürtümüz / Başlıya başeğdirdik,dizliye diz çöktürdük.

  10. #20
    raltar - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    22.Ağustos.2007
    Yaş
    53
    Mesajlar
    734

    Orhun Abidelerine beklediğim ilgiyi göremedim.
    Bu konuda artık soru sormayacağım.Ama "Bengü Taşlar"la gönül bağımızı da koparmayacağız.Öncelikle daha evvelki soruları cevaplamaya çalışmak istiyorum.

    1- "Sir" kelimesi,Yani "Türk Sir Budun.." şeklinde cümle içinde geçen bu kelimenin gerçek anlamı hala meçhul olmakla birlikte,şu anda tahmini karşılığı " birleşik" anlamı ileri sürülmektedir.(B.Ögel)
    A.B.Ercilasun "Sir" kelimesinin kökünün "Sı" olduğunu,bunun anlamınında "kıran" yani "muzaffer" anlamında olduğunu,sondaki "r" harfinin geniş zaman çekimi eki olduğunu ileri sürmektedir.("Salur Kazan kimdir" makalesi)

    2- " Dokuz Oğuzlar", Uygur konfedarasyonunu meydana getiren on boydan biridir.Diğer taraftan,Selçuklu ve Osmanlı Türklerini oluşturan ve 24 Boydan meydana gelen Oğuzlar ise,Orhun Abidesinde adı geçen "On Oklar" içinden çıkmış bir topluluktur.Yani,"Batı Türkleri" dediğimiz "Türgişler"in dağılmasından sonra oluşumunu tamamlamıştır.Bununla birlikte Dokuz Oğuzların batıya göç ettiğini savunan görüşlerde vardır.http://dosya.tarihportali.org/files/...333568123.html

    3- Kültigin'nin Bilge Kağan tarafından verilmiş ünvanı :

    " İnançu Apa Yargan Tarkan"dır.

    Kültigin Abidesi,batı cephesi.
    Konu raltar tarafından (04.Nisan.2012 Saat 22:38 ) değiştirilmiştir.
    Başlıgıg yükündürtümüz,tizligig sökürtümüz / Başlıya başeğdirdik,dizliye diz çöktürdük.

Sayfa 2 Toplam 7 Sayfadan Birinci 1234 ... Sonuncu

Benzer Konular

  1. Orhun Abideleri Yok Oluyor!
    Konu Sahibi ilteriş Forum Tarih Haberleri
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 20.Ağustos.2009, 13:22
  2. Orhun Abideleri İle İlgili Bir Soru
    Konu Sahibi tarihci37 Forum Klasik Sorular
    Cevap: 1
    Son Mesaj : 25.Mart.2008, 19:14
  3. Orhun Abideleri Açıklama
    Konu Sahibi ziberkan Forum Orhun Kitabeleri
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 09.Aralık.2007, 23:19
  4. Orhun Abideleri
    Konu Sahibi ziberkan Forum Sahaf
    Cevap: 3
    Son Mesaj : 10.Kasım.2007, 10:28
  5. Orhun Abideleri Ders Notu
    Konu Sahibi hsyn.dmrl_ Forum İlk Türk Devletleri Ders Notları
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 17.Nisan.2007, 21:17

Bu Konu için Etiketler

Giriş