ANADOLU’DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİ:
1-SALTUKLULAR (1072-1202)
Kurucusu :Ebul Kasım. Ancak en ünlü sultanları İzzettin Saltuk‘tur. Beyliğe adını vermiştir.
Kurulduğu Yer:Erzurum ve Çevresi.
Önemi : Anadolu’da kurulan İlk Türk Beyliğidir.( 1072 )
Kimlerle Savaşmıştır:Haçlılar ve Gürcülerle
Yıkılışı : Anadolu Selçuklu Devleti tarafından yıkılmıştır.
Günümüze Kalan En Önemli Eserleri:Tepsi Minare,Kale Camii, Mama Hatun Kervansarayı, Ulu Camii.

2- MENGÜCEKLER(1080-1228)
Kurucusu : Mengücek Gazi
Kurulduğu Yer : Erzincan, Kemah, Divriği. Beylik daha sonra Erzincan ve Divriği kolu olmak üzere ikiye ayrılmıştır.
Kimlerle Savaşmıştır:Rumlar ve Gürcülerle
Yıkılışı . Anadolu Selçuklu Devleti tarafından yıkılmıştır.
Günümüze Kalan En Önemli Eserleri:Kale Camii, Kayıtbay Camii ve Divriği Ulu Camii.

3- DANİŞMENTLİLER(1080-1178)
Kurucusu : Danişment Ahmet Gazi
Kurulduğu Yer : Merkezi Sivas olmak üzere , Amasya,Tokat, Kayseri, Malatya bölgesinde kurulmuştur.
Önemi: Anadolu’da kurulan ilk beylikler arasında en güçlü ve en geniş sınırlara sahip olandır.
Kimlerle Savaşmıştır:Bizans,Ermeni ve Haçlılarla (Haçlı savaşları Danişmentname Destanına Konu olmuştur.)
Yıkılışı : Anadolu Seçluklu devleti tarafından yıkılmıştır.
Günümüze Kalan En Önemli Eserleri:Niksar Yağıbasan Medresesi(Anadolu’da kurulan ilk medresedir.),Kayseri Ulu Camii ve Emir Gazi Kümbeti.

4- ARTUKLULAR(1102-1409)
Artuk Bey’in oğulları tarafından Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da kurulmuştur. Üç ayrı kola ayrılmıştır. Bunlar :
 Hasankeyf ( Hısn-ı keyfa ) Artukluları :Sökmen Bey tarafından Diyarbakır’da kurulmuştur. Eyyubiler tarafından yıkılmıştır.
 Harput Artukluları: Elazığ’da kurulmuştur. Anadolu Selçuklu Devleti tarafından yıkılmıştır.
 Mardin Artukluları : Mardin de kuruldu. Artukluların en uzun süre yaşayan koldur. Haçlıları yenilgiye uğratmıştır. Karakoyunlar tarafından yıkılmıştır.
Günümüze Kalan En Önemli Eserleriiyarbakır-Artuklu Sarayı,Batman-Malabadi Köprüsü, Mardin Ulu Camii.

Anadolu’da Kurulan İlk Türk Beyliklerinin Türk Tarihindeki Önemi:
 Anadolu’nun fethini ve Türkleşmesini sağladılar.
 Anadolu’da İslamiyetin yayılmasını sağladılar.
 Anadolu’da yeni şehir, kasaba ve köyler kurdular.
 Anadolu’da Türk kültürüne ait eserler oluşturdular.

Anadolu’da Kurulan İlk Türk Beyliklerinin Ortak Özellikleri:
 Hepside Malazgirt Savaşından sonra kurulmuştur.
 Anadolu’nun Türkleşmesinde önemli rol oynamışlardır.
 Haçlılara karşı savaşmışlardır.
 Türk-İslam Kültürünün gelişmesine katkıda bulunmuşlardır.
 Hepside A. Selçuklu Devletinin egemenliği altına girmişlerdir.(Artukluların Mardin ve Hasankeyf kolu hariç)