HAÇLI SEFERLERİ VE ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ (1096 – 1270):
XI.yy. sonunda başlayıp XIII.yy sonlarına kadar devam eden Hıristiyanların (Katolik kilisesinin önderliğinde) kutsal saydıkları Kudüs ve çevresini ele geçirmek için İslam dünyası üzerine düzenlemiş olduğu seferlere haçlı seferleri denir.

Haçlı Seferlerinin Nedenleri:
A- Dini sebepleri :
1. Avrupalıların Müslümanların elinde bulunan Kudüs’ü almak istenmesi
2. Papanın nüfuzunu genişletmek için halkı Müslümanlara karşı kışkırtması.
3. Fransa’da kurulan Kluni tarikatının faaliyetleri.
4. Halkın seferlere katılacakların cennete gideceğine inandırılması.

B- Siyasi sebepleri :
1. Bizans’ın Anadolu’daki Türk ilerleyişini durdurmak için Avrupa’dan yardım istemesi.
2. Avrupalıların Türkleri Anadolu’dan atmak istemeleri.
3. Senyör ve şövalyelerin macera arayışları ve yeni topraklar kazanmak istemesi.
4. Kralların eski güçlerine kavuşmak istemesi.

Ekonomik sebepleri :
1. İslam ülkelerinin zengin, Avrupa ülkelerinin fakir ve sefalet içinde olması.
2. Avrupalıların İpek ve Baharat yollarını ele geçirmek istemesi.

Not : 28 ekim 1095 tarihinde Fransa’nın Klermont kentinde toplanan Konsülde Papa II. Urban’ın vaatleri ve kışkırtmaları sonucunda Mesleği askerlik olmayanlardan çapulculardan meydana gelen 600.000 kişilik haçlı ordusu Selçuklular tarafından imha edilmiştir.


I. Haçlı seferi (1096 – 1099) : İlk çapulcu grubundan sonra asıl haçlı ordusu Avrupalı şövalye ve prenslerin idaresinde İstanbul’a gelerek Bizans’la bir antlaşma yaptı. Buna göre haçlılar Anadolu’dan ele geçirdikleri yerleri Bizans’a verecekler. Bizans ise Haçlılara rehberlik yapıp yiyecek yardımında bulunacak.
I. Haçlı seferinin sonuçlar :
1. İznik Haçlıların eline geçtiğinden Anadolu Selçuklu devletinin merkezi Konya’ya taşınmıştır.
2. Antakya, Urfa, Trablusşam, Yafa, Sur Haçlıları tarafından ele geçirilerek haçlı kontlukları, Kudüs’tede bir haçlı krallığı kurulmuştur.

Not : Anlaşma gereği Haçlılar ele geçirdikleri yerleri Bizans’a devretmişlerdir.Böylece Batı Anadolu yeniden Bizans’ın eline geçmiştir.
Not : I. Haçlı seferleri sonucunda haçlılar amaçlarına ulaşmışlardır.(Kudüs’ü aldılar.)
II.Haçlı seferi (1147 – 1149) :Sebebi: Musul Atabeyi Zenginin Urfa haçlı kontluğuna son vererek Urfa’yı ele geçirmesi.
Alman imparator III. Konrad ve Fransız Kralı VII. Lui’nin idaresinde hareket eden haçlılar Eskişehir yakınlarında I. Mesut tarafından yenilgiye uğratılmışlardır.Batı Anadolu’dan Antalya’ya vararak buradan deniz yoluyla Suriye’ye ulaştılar ancak amaçlarına ulaşamadılar.
Not : II. Haçlı seferi Avrupalı Kralların katılmış olduğu ilk seferdir.

III.Haçlı seferi (1189 – 1192): Sebebi: Selahattin Eyyübinin Hattin savaşında (1187). Kudüs Haçlı Krallarını yenerek Kudüs’ü ele geçirmesi.
Bu sefere, İngiltere kralı Aslan Yürekli Rişar, Fransız kralı Flip Ogüst, Alman İmparatoru Frederik Barbaros idaresinde başlamış ancak bu seferde başarılı olamamıştır.
Not:lll. Haçlı Seferi bir krallar savaşıdır.

VI.Haçlı seferi (1204):Sebebi: Kudüs’ün Müslümanların elinde bulunması ve Eyyubilerin Yafayı da ele geçirmesi.
IV.Haçlı seferi deniz yoluyla düzenlenmiştir.
IV.Haçlı seferinin sonuçları :
1. Bu sefer Hıristiyanların iç çatışmasına dönüşmüştür.
2. İstanbul Haçlılar tarafından ele geçirilerek Latin krallığı kurulmuştur.
3. İstanbul’dan kaçan Rumlar İznik ve Trabzon’dan Rum İmparatorlukları kurmuşlardır.
Not :1261 tarihinde İstanbul İznik Rum İmparatorluğu tarafından ele geçirilerek Latin imparatorluğu son vermiştir.
Bu seferlerden sonra 4 haçlı seferi daha yapılmış olup bu seferleri Anadolu’dan geçmemiş deniz yolu ile Filistin, Suriye, Mısır, Tunus üzerine olmuşsa da başarılı olamamıştır.
Not : IV. Haçlı seferi amacından şaşarak İstanbul üzerine yönelen tek haçlı seferidir.
Not : Anadolu Selçuklu Devleti, Musul Atabeyliği ve Eyyubiler Haçlılarla savaşan Türk Devletleridir.


Haçlı Seferinin Genel Sonuçları :
Dini sonuçları :
1. Avrupa’da kilise ve Papaya duyulan güven sarsılmıştır.
2. Skolastik düşünce zayıflamaya başlamıştır.
3. Kudüs ve çevresi Türk-İslam egemenliğinde kalmıştır.

Siyasi sonuçları :
1. Avrupa’da feodalite (Derebeylik) zayıfladı,Merkezi krallıklar(mutlak krallık) güç kazandı.
2. Anadolu’da Türk ilerleyişi geçici bir süre durmuş Balkanlar’a geçiş gecikmiştir.
3. Bizans’ın ömrü uzamış İstanbul’un fethi gecikmiştir.

Teknik ve Kültürel sonuçları :
1. Önemli buluşlar barut, pusula, kağıt, matbaa, cam Avrupalılar tarafından öğrenilmiştir.
2. Hıristiyan alemi İslam alemini yakından tanıma fırsatını bulmuşlardır.
3. Savaş alanı haline gelen Anadolu ve Ortadoğu mimari ve kültürel açıdan zarar görmüştür.

Ekonomik sonuçları :
1. Doğu batı arasındaki ticaret gelişmiş Avrupa’daki hayat standartları gelişmiştir.
2. Marsilya, Cenova, Venedik, Rodos, Kıbrıs gibi Akdeniz gibi limanları önem kazanmıştır.
3. Haçlıları doğuya taşıyan Venedik ve Cenevizliler zenginleşmiştir.
4. İpek ve baharat yollarının önemi daha da artmıştır.
5. Akdeniz ticaret yolunu Avrupa’ya kaptıran Müslümanlar gerilemeye, Avrupalılar gelişmeye
başlamıştır.