HAÇLI SEFERLERİ (1096- 1270)
Ortaçağ’da İslam ve Hıristiyan dünyası arasında olan ve 174 yıl süren din savaşlarına haçlı seferleri denir. Doğu ile Batının çarpışmasıdır. Sürekli gerileyen Hıristiyan dünyasının, İslam dünyası karşısında atağa geçme teşebbüsüdür.
1096- 1270 yılları arasında gerçekleşen toplam 8 büyük haçlı seferini, Anadolu, Ortadoğu ve Mısır’daki Türk devlet ve beylikleri durdurmuştur.
Sebepler:
1. Hıristiyanlarca kutsal sayılan Kudüs’ün Müslümanlardan alınmak istenmesi
2. Fransa’daki Kluni tarikatının, Müslümanlık aleyhine yaptığı çalışmalar.
3. Din adamlarının, seferlere katılacak olanlara, cennet vaadetmeleri. Bütün günahlarından arınacak olmalarını söylemeleri.
4. Yoksul Avrupa halkının, doğunun zenginliklerini ele geçirme istekleri
5. Avrupa’da toprak sahibi olmayan soyluların, seferler sonucunda, yeni topraklar elde edebileceklerine inanmaları.
6. Malazgirt savaşı sonrası, Anadolu’nun Türklerce fethi ve Bizans’ın çaresiz kalması. Bizans’ın Avrupa’dan yardım istemesi.
7. İslam dünyasındaki siyasi rekabetten, Avrupalıların faydalanmak istemeleri.
Haçlı Seferlerinin başladığı sırada Türk- İslam Dünyasının Durumu:
 İslam dünyasının siyasi lideri Büyük Selçuklu Devleti’nin sultanı Melikşah 1092’de ölmüş, 4 oğlu arasında 13 yıl sürecek olan taht kavgaları dönemi başlamıştır. Bağlı devlet ve atabeyler bağımsızlıklarını ilana çalışıyorlardı.
 Türkiye Selçuklu Devleti’nin durumu da pek parlak değildi. 6 yıllık sultansız dönem sonrasında, 1092’den sonra I. Kılıç Arslan İznik’e gelerek Anadolu’daki durumu telafiye çalışmaktaydı. Üstelik Malatya önlerindeydi.
I. Haçlı Seferi: I. Kılıç Arslan,haçlıların 50.000 kadarı hariç tümüne Anadolu’yu mezar etti. 50.000 kişisi amaçlarına ulaşmış, Kudüs’te haçlı krallığı, Antakya’da dükalık,Urfa Trablusşam’da kontluklar kurdular. Amacına ulaşan tek haçlı seferidir.
Türkiye Selçuklu Devleti, I. Haçlı Seferinden çok etkilenmiştir: Toprakları savaş alanı olduğu için maddi ve manevi kayıplar verdi. Batı Anadolu’daki topraklarının yanı sıra başkenti İznik’i kaybetti. Sahillerden çekilmek zorunda kaldı. Ve İç Anadolu Devleti haline geldi. Başkentini Konya’ya taşıdı.
II. Haçlı Seferi:
Nedeni: Musul Atabeyliğinin haçlılardan, Urfa çevresini geri almasıdır. Anadolu’dan düzenlenen son haçlı seferidir.
III. Haçlı Seferi: Eyyubi Sultanı Selahattin Eyyubi’nin 1187’de Hıttin Savaşında Kudüs’ü Müslümanlara kazandırmıştır. III. Haçlı Seferinin sebebi; Kudüs’ü geri almaktır. Fakat başarılı olamadılar.
IV. Haçlı Seferi: Kudüs’ün Müslümanlarda kalması üzerine düzenlenmiş. Ancak bu sırada Bizans’ın iç karışıklık içinde olmasını fırsat bilerek, İstanbul’a yönelmişlerdir.
 İstanbul, haçlıların eline geçti. ( 1204- 1261)
 İstanbul’da bir süre için Bizans egemenliği sona ermiştir.
 İstanbul’da Latin Krallığı kurulmuştur.
 İstanbul’dan Anadolu’ya kaçan Bizans Hanedanı üyeleri tarafından Trabzon Rum ve İznik Rum adlı iki yeni devlet kurulmuştur.
Haçlı Seferlerinin Sonuçları:
Dini: 1. Papa ve Katolik kilisesinin otoritesi ilk kez sarsıldı.
2. Yeniçağın reform hareketlerine zemin hazırladı.
3. Kutsal kent Kudüs, Müslümanlarda kaldı.
Ekonomik: 1. Akdeniz ticaretinin gelişmesi ile, bölge limanları önem kazandı.
2. Anadolu’nun imarı bozuldu.
3.Türk- İslam kentleri büyük zarara uğradı.
4.Doğu- Batı ticareti canlandı. Avrupa biraz rahatladı.
Sosyal: 1. Avrupa’daki sosyal sınıflar kaynaştı.
2. Hıristiyan ve Müslüman dünyası birbirini yakından tanıdı.
Siyasi: 1. Avrupa’da Feodalite zayıfladı.
2. Türklerin batıya ilerleyişi bir süre için durdu.
3. Türklerin İslam dünyasındaki etkinliği arttı.
Teknik ve Kültürel:1. Barut, pusula, kağıt, matbaa gibi teknik buluşlar Avrupa’ya geçti.
2. Avrupa, logaritma, cebir ve satranç gibi bilimsel ve kültürel etkinlikleri tanıdı.