KARAKİN PASTIRMACIYAN EFENDİ


Etyranman ve Marie Pastırmacıyan'ın oğlu olan Karakin Efendi 9 Şubat 1873'de Erzurum'da dünyaya gelmiştir. Erzurum'da Sansaryan Mektebini,Fransa'da Ziraat Mektebini İtalya'da Cenova Ünivetsitesini bitirmiştir.Maden Mühendisi iken adaylığını koymuş ve 16 Kasım 1908'de 169 oy alarak Erzurum Mebusu seçilmiştir.1912'de yine Erzurum Mebusu seçilmiştir.Bir ara Meclis-i Mebusan İdare Amirliği görevindede bulunmuştur.

Ermeni Taşnak Komitesinin önde gelen şahsiyetlerindendi. Kilise için Ermeni Kilisesi Ermeni Milletinin kilise tarafından can verilen ruhunun yeniden dünyaya gelmek için yaşadığı vücuttur dedi. 26 Ağustos 1896'da Pastırmacıyan liderliğndeki Taşnak Komitesine mensup 26 terörist çantalarında ve torbalarında bombalar ellerinde silahlarla İstanbul-Galata'daki Osmanlı Bankasını işgal ettiler.Asker, polis ve halkın üzerine bomba ve kurşun yağdırmaları müslüman halkı ayağa kaldırdı.İstanbul'da Ermenilerle Müslümanlar birbirine girdiler 120 asker öldü,25 asker yaralandı. Sivillerden kaç kişinin öldüğü ise tam olarak belirlenememiştir.

Pastırmacıyan kafkasya ve oradanda Erzurum'a gitmek isterken Batum'da Rus makamları tarafından tutuklanır ve İstanbuldaki Rus sefaretinin ve Rusya'daki Osmanlı Büyük Elçiliğinin etkili teşebbüsleri sonucunda serbest bırakılır.1'nci Dünya savaşı çıkınca Rusya'ya kaçtı ve orada başına topladığı Ermeni Komitecilerle Osmanlı'ya savaş açtı.

Daha sonra Pastırmacıyan Tiflis'deki ermeni bürosuna yayınlattığı bildiride"Ermeniler dünyanın dört bir yanından gelip rus saflarına katılıyor. Rus bayrağı İstanbul ve Çanakkale boğazlarında dalgalanacak gün gelecek Anadoluda tek türk kalmiyacak"dedi.

Ruslar bölgede dört ermeni taburu oluşturmuşlardı.Bunların başında Dro Keri Amazasp ve Antranik adlı ermeni generaller vardı.Çete elemanları içinde rus ermenileri vardı. Rus Çarı 2'nci Nikolay Sibiryaya sürgüne gönderdiği ermenileri af edip Osmanlı topraklarına göndermişti. 800 kişilik ve 600 kişilik ermeni çeteleri vardı,hepsinin komutanlığını ise daha bir kaç yıl önce Meclis-i Mebusan'da görev yapan Mebus Karakin Pastırmacıyan yapıyordu.Kafkasya'da karşı cephelerde çarpıştığımızda yandaşları Pastırmacıyan'a"Armen Garo" (Ermeni Kahramanı) diyorlardı.

Pastırmacıyan kafkasya sınırında faaliyet halindeydi. Amerika'da yayınlanan ve Taşnakların fikirlerini propaganda eden Asperez gazetesi Pastırmacıyan'ın savaş meydanına gelmeden önce dini ayin yapıldığı sırada Terı ve Çeho ile birlikte çektirdiği fotoğrafı yayınlamıştır.1'nci Dünya Savaşında General Antranik ile baraber korkunç katliamlar yaptırmıştır.Osmanlı Devleti ile Rusya rasında savaş başlamasından sonra armen garo adıyla tanınan pastırmacıyan tero ile çeho tarafında silahlandırılmış bulunan ermeni gönüllülerinin başında osmanlı sınırına tecavüz etmiştir.

Beyazit'in ruslar tarafından işgali sırasında yol üzerinde rastladığı bütün müslümanları katletmiştir.Başına geçtiği Tero-Çeho komitesiyle türklere en adi ve acımasız işkenceler yaptırmış ve toplu şekilde öldürtmüştür. Ermeni komite şeflerinden Beyaz'li Süron ve Kargin ile birlikte 1200 kadar Ermeni'den oluşan bir çetenin başında Erzurum'da müslümanların oturduğu köylere gittiler. Cenin halindeki çocukları analarının karınlarından çıkarmak için hamile kadınların karınlarını deştiler,kadınların ırzına
geçtiler geri kalanlarınıda korkunç işkencelerden sonra öldürdüler. Pastırmacıyan kafkasya ve Erzurum'u kan gölüne çevirmişti, Erzurum kavak mahallesinde tam bir vahşet yaşaniyordu.

Osmanlı 3'ncü Ordusundaki bütün ermeni askerler pastırmacıyanın emrine girdi.Kısa bir müddet sonra Müslüman köylerini yakıp-yıkmaya ve ele geçirdiği masum insanları kılıçtan geçirmeye, mal ve eşyalarını yağma etmeye başladılar. Rusya tarafına geçen ve rus kuvvetlerinin öncüsü olarak geri dönen Pastırmacıyan liderliğindeki ermeni çeteleri Nisan 1915'de Van'ı işgal ettiler, Van'dan gelen haberlerin Türkler üzerindeki etkisi 1919'daki Yunanların İzmiri işgaline etkisi kadar derin oldu.

Teşkilat-ı Mahsusa'nın silahşörü Yakup Cemil Pastırmacıyanı vurmanın bir vatan borcu olduğunı söyledi ama İttihat ve Terakki Cemiyeti böyle bir karar almaya çekindi. Pastırmacıyan'ın Kafkasya ve Erzurum'da yaptığı zulüm Osmanlı İmparatorluğunu tedirgin edip yıkımın eşiğine getirmiştir. Bu gibi ayaklanmaları bastırmak için her türlü tedbiri almak tabiki Osmanlı Hükümeti'nin en tabii egemenlik hakkı olmuştur.Karakin Pastırmacıyan 1916 yılında Teşkliat-ı Mahsusa'nın sadece şiddete tapan hiç bir toplumsal ahlak kaydıyla bağlı olmayan en yırtıcı adamı Kemahlı Değirmenci Halil Ağanın oğlu "Efsane Kahraman Aziz Ağa" tarafından Erzurum'da öldürülmüştür.Pastırmacıyanın öldürülmesi Osmanlı Hükümeti ve Müslüman halkı özelliklede Erzurum halkını sevince boğarken ermeni halkını ise yasa boğmuştur. Kafkasya Ermenistan Cumhuriyetinde Başbakan Ovannes Kaçaznuni tarafından üç gün yas ilan edilmiştir.