Türk Tarihinde Rüya Meselesi


Tarihimizde rüya motifinin yer aldığı ilk eser,Uygur harfleri ile yazılmış olan Oğuz Destanı’dır. Harikulade bir tarzda anlatılan mevzu Türk Cihan Hakimiyeti telakkisinin mümtaz bir misalidir. Şöyle ki;
“ Oğuz Kağan’ın yanında aksakallı,kır saçlı,engin tecrübeli bir ihtiyar vardı. O,anlayışlı ve asil bir adamdı. Oğuz Kağan’ın nazırı idi. Adı Uluğ Türük idi.Günlerden bir gün uykuda bir altın yay ve üç gümüş ok gördü.Bu altın yay,gün doğusundan ta gün batısına kadar ulaşmıştı. Ve üç gümüş ok da kuzeye doğru gidiyordu.Uykudan uyanınca,rüyada gördüğünü Oğuz Kağan’a anlattı. Ve dediki;
- Ey Kağanım senin ömrün hoş olsun.Gök Tanrı rüyamda verdiğini hakikate çıkarsın.Tanrı bütün dünyayı senin uruğına bağışlasın.”


Farsça yazılmış Oğuz Destanı’nda da, değişik bir rüya motifi görmekteyiz. Şöyle ki; “..Bu zat o gece rüyasında göbeğinden sağlam gövdeli ve pek çok dal budaklı üç ağaç çıktığını gördü.Bunların tepesi göğe ulaşıyordu.Rüyasını anlattığı kahin ona senin kaç oğlun var diye sordu. O da üç diye cevap verdi. Kahin ona her üç de padişah olacak dedi.”


Selçuknamede’de şöyle bir rüya motifine rastlamaktayız; “ Selçuk Bey,bir gece rüyasında ateşe idrar yaptığını ve bu ateşin kıvılcımının batıya ve doğuya yayılıp gittiğini gördü.Rüya tabircisi rüyayı tefsir edip,senin evladın padişah olacaklar,doğuya ve batıya hükm kılacaklar”dedi.

XIII. asır tarihçisi Cüzcani’nin Tabakat-ı Nasıri’sinde de şu rüya anlatılmaktadır. “Hindistan fatihi Gazneli Mahmut’un babası Sebük Tegin,oğlu doğmadan bir saat evvel rüyasında,kendi evinden bir ateşlikten bir ateş çıkarak,bütün dünyaya gölge saldığını görmüş ve bir tabirci bunu,onun Fatih bir oğlu olacağı tarzında tefsir etmiştir.


Osmanlı devrinde yazılmış olan tarihi eserlerde de, Osman Gazi’nin gördüğü bir rüyadan,bahsedilmektedir. Şöyle ki “ Osman Gazi rüyasında gördü ki,Şeyh Edebali’nin koynundan bir bir ay doğar,gelir,Osman Gazi’nin koynuna girer.Bu ayın Osman Gazi’nin koynuna girdiği anda göbeğinden bir ağaç çıkar,gölgesi dünyayı tutar.” Osman Gazi,Şeyhe haber verdi.Bunu üzerine Şeyh dedi ki, Oğul Osman ! Sana müjde olsun ki Hak Taala sana ve nesline padişahlık verdi.Mübarek olsun.ve benim kızım Malhun Hatun senin helalin oldu.”


Görüldüğü gibi,bu rüya motiflerinde,Türk Cihan Hakimiyeti telakkisinin ve bunun tabii bir sonucu olarak ortaya çıkan Cihanşümül devlet anlayışının izleri vardır.Cihan Hakimiyeti Mefkuresi milli menkıbelerimizde hak ettiği yeri almıştır.


ALINTI