16 Haziran 1970
İşçi olayları bugün de tam şiddetiyle sürdü. İstanbul ile Kocaeli Merkez ve Gebze ilçesinde sıkıyönetim ilan edildi.
17 Haziran 1970
Sıkıyönetim Komutanlığı kanlı olayların tahrik ve teşvikçisi olduğu iddiasıyla aralarında DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler ve Genel Sekreter Kemal Sülker’in de bulunduğu 23 kişiyi gözaltına aldı. Olaylar sırasında yüze yakın işçinin de tahrikçilik ve tahribat yaptıkları iddiasıyla gözaltına alındığı bildirildi. Saat 21.00′den sonra sokağa çıkma yasağı konuldu.
20 Haziran 1970
Sümerbank Sentetik İşletmeleri Çanakkale’de faaliyete geçti. Tesiste sentetik iplik üretimi yapılıyor.
22 Haziran 1970
Oyak Renault Oto. Fab. AŞ. kuruldu. Bursa’da Ordu Yardımlaşma Kurumu bünyesinde üretim yapan kuruluş Renault marka Fransız otolarının yerli üretimini ve pazarlamasını gerçekleştiriyor.
23 Haziran 1970
Anayasa Mahkemesi memurların grev yapmasını yasaklayan kanun hükmünün Anayasa’ya aykırı olmadığına karar verdi.
27 Haziran 1970
Millet Meclisi’nin bugünkü toplantısında Emlak Vergisi Kanun tasarısı kabul edildi.
30 Haziran 1970
Türkiye’de afyon ekimini sınırlayan kararname bugün Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre bugüne kadar 9 ilde ekim yapıldığı halde bu yıl bu sayı 7′ye, gelecek yıl da 4′e inecek.
30 Haziran 1970
15-16 Haziran olayları nedeniyle İstanbul, Kocaeli Merkez ve Gebze ilçesinde sıkıyönetim komutanlığınca ilan edilen gece sokağa çıkma yasağı tamamen kaldırıldı.
13 Temmuz 1970
Görüşülmesi 11 Temmuz’da tamamlanan Personel Reformu Kanun Tasarısı Millet Meclisi’nde 279 oyla kabul edildi.
14 Temmuz 1970
Askerlik süresi kısaltıldı. Meclis erliği 20, yedek subaylığı 18 aya indiren kanun tasarısını kabul etti. Yeni yasa yoklama kaçaklarına da af getiriyor.
15 Temmuz 1970
Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) kuruluş kanunu kabul edildi. Almanya, Boğaz Köprüsü için 20 milyon mark kredi veriyor. Bu konudaki anlaşma iki ülke arasında mektup teatisi şeklinde yapıldı.
22 Temmuz 1970
Ortak Pazar’la yeni anlaşmaTürkiye ve Avrupa Ekonomik Topluluğu, Brüksel’de Türkiye’nin üyelik yolundaki hazırlık dönemini tamamladığına ve geçiş dönemine girmesine karar verdiler. Böylece ekonomisi imkân verdiği takdirde Türkiye 22 yıl sonra Ortak Pazar’ın tam üyesi olacak.
29 Temmuz 1970
274 sayılı Sendikalar Kanunu TBMM’de kabul edildi. Millet Meclisi, “Finansman Kanun Tasarısı”nı senatodan gelen şekliyle kabul etti. Böylece taşıt alım vergisi, işletme vergisi, gayrimenkul kıymet artışı vergisi, emlak vergisi, Spor-Toto vergisi, veraset ve intikal vergisi ile damga resmi ve harçlarda yapılan değişiklikler kanunlaştı.
31 Temmuz 1970
Askeri ve Sivil Personel Kanun Tasarısı ile Kadro Kanunu tasarısı Millet Meclisi’nde kabul edilerek kanunlaştı.
9 Ağustos 1970
DevalüasyonParamız devalüe edildi. 1 dolar 15 lira oldu. Paramızın dış değeri yüzde 66.6 oranında düşürüldü. Şekere 60, gaza 35, benzine 36 kuruş zam yapıldı. Hükümet gider vergilerini yüzde yüze kadar artırma yetkisi veren kanunu uygulamaya başladı ve ilk olarak şeker ile akaryakıta zam yaptı. Devalüasyonla birlikte alınan ekonomik kararlar şunlar. İthalat teminatı yüzde 50 oranında düşürüldü. İthalattan alınan damga resmi yüzde 25′ten yüzde 10′a indirildi. Bankaların bir yıldan fazla vadeli mevduatlarının faizleri yüzde 6.5′tan yüzde 9′a çıkarıldı. Küçük esnaf ve sanayicilere verilecek kredilerin faizi yüzde 9′dan yüzde 10.5′a çıkarıldı.
10 Ağustos 1970
Devalüasyondan sonra uluslararası kuruluşlar, Türkiye’ye 3 yılda kullanılmak üzere 1 milyar dolarlık kredi açtı. Kredileri aralarında Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Avrupa Para Anlaşması’nın (EMA) da bulunduğu çeşitli kuruluşlar sağladı. Kredinin 100 milyonluk ilk bölümü 14 Ağustos’ta, 150 milyonluk ikinci bölümü de Eylül ayından itibaren açılacak ve bu yıl içinde 352 milyon dolar kullanabilecek. Çaycuma Seka Fabrikası kuruldu. Kağıt ve Selüloz üretimi ile çimento fabrikalarına kraft torba kağıdı imalatı gerçekleştiriyor.
12 Ağustos 1970
PTT yüzde 66 oranında zam yaptı.
18 Ağustos 1970
General Elektrik ve General Motor Fabrikaları işçileri bugüne kadar isteklerinin yerine getirilmediğini öne sürerek fabrikayı işgal etti. Amerikalı Genel Müdür Mr. Diehl ile birlikte yöneticilerden üç kişiyi bir süre fabrikada alıkoyan işçiler, ancak işverenin toplu sözleşme şartlarını kabul ettiğini bildirmesi üzerine direnişten vazgeçtiler. Bu olay İstanbul’da sıkıyönetimin ilanından sonra yapılan ilk işçi eylemi oluyor.
25 Ağustos 1970
Şeker fabrikalarında çalışan 21 bin işçi toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşmaya varılamaması nedeniyle greve başladı. (Grev 29 Ağustos’ta anlaşmanın imzalanmasıyla kalkacaktır)
7 Eylül 1970
Hükümet iç çamaşırları ölçüsünü tespit etti. Türk Standardları Enstitüsü’nce hazırlanan “iç çamaşırları standardı” ile ilgili Bakanlar Kurulu kararnamesi Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. 1 Eylül günü teknik arıza nedeniyle yayına başlayamayan İzmir TV’si bugün yayına başladı. Kağıthane’de kurulu Pilma, Tudor Pil Fabrikası’nda grev başladı.
16 Eylül 1970
15-16 Haziran işçi olaylarından sonra İstanbul ve Kocaeli’de ilan edilen sıkıyönetim kaldırıldı.
17 Eylül 1970
Sıkıyönetimin kaldırılmasından sonra İpraş Rafinerisi’nde Pet-Kim Sendikası’nın yürüttüğü grev uygulamaya konuldu.
18 Eylül 1970
İpraş grevi milli güvenliği bozucu nitelikte görüldüğü gerekçesiyle Bakanlar Kurulu’nca 30 gün süreyle ertelendi.
26 Eylül 1970
Başbakan Süleyman Demirel, Türkiye’nin üçüncü kağıt fabrikası olan “Çaycuma Kağıt Fabrikası” ile Filyos Ateş Tuğlası Fabrikası’nın tevsi ve modernize edilen ek tesislerini hizmete açtı.
29 Eylül 1970
“Kale Porselen” ve “Kale Kalıp” işletmeye açıldı.
3 Ekim 1970
İskenderun Demir-Çelik AŞ kuruldu. Hatay’ın İskenderun ilçesinde Türkiye’nin en büyük fabrikalarından biri olarak demir çelik üretimi yapan fabrika özelleştirme kapsamına alındı.
21 Ekim 1970
Ankara’da yapılan AP üçüncü büyük kongresinde Süleyman Demirel yeniden genel başkanlığa seçildi.
25 Ekim 1970
Genel nüfus sayımı yapıldı. Alınan ilk sonuçlara göre Türkiye’nin nüfusu 35 milyon 666 bin 549. Nüfus artışına göre dünyada 15′inci, Avrupa’da ise beşinci sırada yer alıyoruz.
10 Kasım 1970
Motorlu taşıt alım vergisinin değiştirilmesini, şoförlerin de sigorta kapsamına alınmasını isteyen Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu yurt çapında iki günlük boykota başladı. 500 bin şoför boykota katıldı.
12 Kasım 1970
İngiltere hükümetiyle Türkiye arasında 1 milyon sterlin tutarında kredi anlaşması imzalandı. Kredinin ödeme süresi 25 yıl, faiz oranı ise yüzde 2. Kredi İngiltere’den yapılacak mal ve hizmet ithalatının finansmanında kullanılacak.
23 Kasım 1970
Avrupa Ekonomik Topluluğu (Ortak Pazar) ile Türkiye arasında geçiş döneminin başlamasını öngören katma protokol Brüksel’de törenle imzalandı. Katma protokolün yanı sıra yeni bir mali protokol ile Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu’nun yetki alanına giren maddelerle ilgili bir anlaşma imzalandı. AET 1976′ya kadar 200 milyon dolar kredi verecek. Katma protokol, işçilerin serbest dolaşımının Ankara Antlaşması’nın yürürlüğe girmesinden itibaren 12 ve 22 yıllar arasında Ortaklık Konseyi’nce tespit edilecek şartlara göre tedricen gerçekleşmesini öngörüyor.
23 Kasım 1970
Tofaş Oto Ticaret Şirketi kuruldu. Otomobil pazarlaması yapıyor.
28 Kasım 1970
Maliye ve İmar İskan bakanlıklarının yayınladığı genelgeyle SSK veya İşçi Yapı Kooperatifleri’nce yaptırılan işçi meskenleri “emlak alım vergisi indirimi” kapsamına alındı.
1 Aralık 1970
“İşletme vergisi” uygulamasına 15 Aralık’ta başlanıyor. Uygulamanın 1971 bütçesine 300 milyon lira ek gelir sağlaması bekleniyor.
12 Aralık 1970
Denizyolları İşletmesi için Camialtı Tersanesi’nde yaplan “İstanbul” feribotu denize indirildi.
14 Aralık 1970
“Emlak vergisi” bir yıl ertelendi. Hükümet Mart 1971 tarihinden itibaren uygulanması kararlaştırılmış olan “Bina ve arazi vergisi” uygulamasını 1972 yılına bıraktığını genelgeyle duyurdu.
15 Aralık 1970
Uygulaması birbuçuk ay geciken işletme vergisi bugün yürürlüğe girdi. Hangi illerde ne miktarda işletme vergisi alınacağı Maliye’nin yayınladığı tablolarda gösterildi. İşletme vergisine dahil eşya alanlara, makbuz almamışsa 50 lira ceza verilecek.
18 Aralık 1970
AP’den kopan milletvekilleri “Demokratik Parti”yi kurdu. Oto ithal müsaadesi genişletildi. Yurtdışında bir yıl çalışan herkes otomobil getirebilecek.
31 Aralık 1970
Tüketici fiyatları endeksiDİE 8.1 Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı 11.8, toptan eşya fiyatları endeksi DİE 9.5 Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı 6.7.
1 Ocak 1971
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Memduh Tağmaç, yılbaşı nedeniyle yayınladığı mesajda “Eylemler ve anarşik olaylar devletin temelini sarsacak hale geldi. Ordu, durumdan endişe ediyor” dedi. Türk-İş Genel Merkezi’ne bombalı saldırıyı kınamak için iki saat süreyle işi bırakma eylemine yurt genelinde bir milyonu aşkın işçi katıldı.
2 Ocak 1971
Zeytinburnu Çimento Fabrikası’nın yanında bulunan gümrük depolarında büyük yangın. Zarar 5 milyon ira.
4 Ocak 1971
“Bosch Sanayi ve Ticaret AŞ” kuruldu. Robert Bosch Gmbh tarafından kurulan şirketin sermayesi 40 milyon 740 bin lira. (Şirketin ilk tesisi 1 Mayıs 1972′de açılacak, ilk ürün 15 Mayıs 1972′de alınacaktır.)
5 Ocak 1971
Ayçiçeği ve pamukyağı fiyatlarının arttığı gerekçesiyle Sana kahvaltılık margarinine yüzde 12-15, hammadde ve işçi ücretlerindeki artış nedeniyle elektrik ampullerine yüzde 20-30 oranında zam yapıldı. Küçük boy Sana margarini 100 kuruştan 115 kuruşa çıktı.
13 Ocak 1971
Bakanlar Kurulu “Geçimini tek araç üzerinden sağlayan” şoförlerden “Otomobil alım vergisi” alınmamasını kararlaştırdı.
21 Ocak 1971
Portatif teyp, televizyon ve pikaptan vergi alınacak. Bugüne kadar gümrük vergisi dışında bırakılan bu eşyalar 1 Mart 1971 tarihinden itibaren yüzde 150-200 vergiye tabi olacak.
23 Ocak 1971
Emeklilerden işgal eylemiMaaşlarının artırılmasını isteyen bir grup emekli Ankara’da Emekli Sandığı Genel Merkezi’ni bir süre işgal etti. Çimentoya yüzde 16-20 oranında zam yapıldı. Zam miktarı torbada 140 kuruşu buluyor.
26 Ocak 1971
Bakanlar Kurulu yüzden fazla maddenin gümrük vergisi oranını düşürdü, bazı malları vergiden muaf tuttu. Vergi oranı indirilen mallar arasında ilaç imalinde kullanılan maddelerle, sanayide kullanılan makineler de bulunuyor.
28 Ocak 1971
Anayasa Mahkemesi parlamenterlerin Yeni Personel Kanunu’ndan yararlanarak zamlı maaş almalarını Anayasa’nın 82. maddesine aykırı buldu ve zamlı maaş ödenmesine imkan veren 1327 sayılı kanunun 63. maddesinin (c) bendini iptal etti. Böylece milletvekili ve senatör maaşları 7300 liradan tekrar 3200 liraya indi.
29 Ocak 1971
Müteahhitlerce ayrı daireler halinde satılmak üzere yaptırılan binalara iskan izni verilmesi için emlak alım vergisinin önceden ödenmesi zorunluluğu kaldırıldı.
31 Ocak 1971
TV deneme yayınları haftada 4 güne çıkarıldı.
2 Şubat 1971
“Türkiye Çevre Sorunları Vakfı” kuruldu.
2 Şubat 1971
Anayasa Mahkemesi siyasi partilere bütçeden mali yardım yapılmasını Anayasaya aykırı buldu ve bu konuda geçen yıl son defa çıkarılan 1219 sayılı kanunun tüm maddelerini iptal etti. Teksif grevi 15 lira zamla sona erdi.
4 Şubat 1971
Toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde anlaşmaya varılamaması üzerine Petrol-İş Sendikası Mobil, BP ve Shell şirketleri işyerlerinde greve gitti. Grev bu şirketlerin benzin, mazot, fuel-oil, gaz, motoryağı satışlarını durdurdu. Türkiye’nin akaryakıt ihtiyacının yüzde 69′unu bu üç şirket karşılıyor. Hazine’ce çıkarılan 600 milyon liralık “kalkınma istikraz tahvilleri” sunuldu. Tahviller yüzde 9 faizli. Et Balık Kurumu, salam, sucuk, dil gibi maddelerin fiyatlarına yüzde 20-40 oranında zam yaptı. İşkembe 6 liradan 8 liraya çıktı.
5 Şubat 1971
Bakanlar Kurulu, Petrol-İş grevini milli güvenliği zedeler nitelikte olduğu gerekçesiyle 30 gün süreyle erteledi. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Memduh Tağmaç, Kurban Bayramı nedeniyle yayınladığı mesajda orduya yöneltilen suçlamalara değindi. “Silahlı Kuvvetler’in bunlara daha ne kadar mukavemet edeceğini kestirmek mümkün değildir” dedi.
12 Şubat 1971
Türkiye’nin ikinci otomobil fabrikası olan Bursa’daki TOFAŞ (Türk Otomobil Fabrikası) Cumhurbaşkanı Sunay tarafından açıldı.
17 Şubat 1971
Berdan Tekstil Sanayi Şirketi Tarsus’ta kuruldu. Berdan özel olarak dizayn edilmiş viskon-polyester karışımı kumaşların önde gelen imalatçısıdır.
18 Şubat 1971
TCDD Eskişehir Lokomotif ve Motor Sanayi Müessesesi’nde montajı tamamlanan yerli dizel lokomotiflerden ikisi hizmete konuldu ve olumlu sonuç alındı. Yüzde 35′i yerli malzemeyle yapılan lokomotiflerden yıl içinde 27 adet yapılacak.
19 Şubat 1971
Devlet tarafından çıkarılan eski tahvillere ödenecek faiz de yüzde 6′dan 9′a çıkarıldı. Halen çeşitli kişilerin elinde 3 milyar liralık devlet tahvili bulunuyor. Karar özel sektörün çıkardığı tahvillerde yüksek faiz oranı uygulanması üzerine alındı.
21 Şubat 1971
İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD), Türk ekonomisiyle ilgili olarak yayınladığı raporda 9 Ağustos devalüasyonu ile geçen yıl alınan vergi ve iktisat tedbirlerini çok olumlu bir adım olarak karşıladığını açıkladı. Petrol-İş Sendikası ile üç yabancı petrol şirketi arasında devam etmekte olan toplu sözleşme görüşmeleri olumlu şekilde sonuçlandı.
22 Şubat 1971
Bakanlar Kurulu, Yeni Personel Kanunu uygulamasından zarar gören memurların yüzde 8 oranında fazla aylık almalarını sağlayacak değişikliği yaptı.
25 Şubat 1971
Fırat üzerinde yapılacak Karakaya Barajı’yla ilgili hazırlıklar tamamlandı ve baraj alanında kalacak toprakların istimlakine başlandı.
26 Şubat 1971
Yurtdışından getirilen otomobillerden alınan “İstikrar Fonu” kaldırıldı.
10 Mart 1971
Yargıtay Başsavcılığı “Milli Nizam Partisi”nin kapatılması için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
12 Mart 1971
Silahlı Kuvvetler’den Muhtıra: Türk Silahlı Kuvvetleri “Parlamento ve hükümetin devam etmekte olan görüş, tutum ve icraatının yurdu anarşi, kardeş kavgası, sosyal ve ekonomik huzursuzluk içine soktuğunu” belirterek mevcut anarşik durumu giderecek ve anayasanın öngördüğü reformları gerçekleştirecek kuvvetli bir hükümetin oluşturulması gerektiğini, bu gerçekleşmediği takdirde silahlı kuvvetlerin idareyi doğrudan ele alacağını açıklayan bir muhtıra verdi. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Memduh Tağmaç ve kuvvet komutanları Orgeneral Faruk Gürler, Oramiral Celal Eyiceoğlu, Orgeneral Muhsin Batur’un imzasını taşıyan muhtıra Cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisi başkanlıklarına verildi. Bu muhtıra tarihe “12 Mart Muhtırası” adıyla geçti. Başbakan Demirel, muhtıranın okunmasından 4 saat 18 dakika sonra “Muhtıra ile anayasa ve hukuk devleti anlayışını bağdaştırmak mümkün değil” diyerek istifa etti. İnönü, Demirel’in istifasını “demokratik bir istifa” olarak yorumluyor. Hazine’den sonra en fazla tahvil ihraç eden kuruluş olan Emlak Bankası tedavüldeki tahvillerin faizini yüzde 6′dan 9′a çıkardı. Banka bugüne kadar 595 milyon liralık tahvil çıkarmış bulunuyor.
17 Mart 1971
Genelkurmay Başkanlığı “Görülen lüzum üzerine”, 5 general (dördü karacı, biri havacı) ve 10 albayı emekliye ayırdı. Bu kişilerin 11 Mart 1971 günü 46 subayla birlikte “Darbe” girişimi hazırlığı yaptıkları, bu nedenle emekliye sevkedildiği ileri sürülüyor.
18 Mart 1971
Cumhurbaşkanı Sunay, Başbakanlık’a Kocaeli Milletvekili Nihat Erim’i atadı. Erim, İnönü’ye giderek CHP’den istifa edeceğini bildirdi ve bugün de başbakan yardımcılığı ve bakanlık yaptığı 25 yıllık partisinden istifa etti. Erim Başbakanlık’a atandıktan sonra ilk demecinde asayişin kanunlarla sağlanamaması halinde yeni tedbirler düşünebileceğini bildirdi ve “Reform yapmak başlıca görevimdir” dedi. “Amerikan-Türk Dış Ticaret Bankası AŞ”nin adı “Türk Dış Ticaret Bankası AŞ” olarak değiştirildi.
25 Mart 1971
Büyük İstanbul gazetelerinin fiyatlarına 10 kuruş zam yapıldı. Gazete fiyatları 50′den 60 kuruşa çıktı.
26 Mart 1971
Prof. Nihat Erim kabinesi açıklandı. Yeni kabine 5 AP’li, 3 CHP’li, 1 MGP’li, 1 Milli Birlik Komitesi üyesi ile parlamento dışından 14 teknisyenden oluşuyor.
31 Mart 1971
İGSAŞ kuruldu. İstanbul Gübre Sanayi AŞ adıyla İzmit’te faaliyet gösteren fabrikada Türkiye gübre ihtiyacının önemli bölümü karşılanıyor.
1 Nisan 1971
Yanında bir işçi çalıştıran işyerleri de 506 sayılı Sosyal Sigortalar kapsamına alındı. Bu işyerleri en geç bir ay içinde kayıt yaptıracak.
7 Nisan 1971
Nihat Erim hükümeti, Millet Meclisi’nde 46 red oyuna ve 3 çekimsere karşı 321 oyla güvenoyu aldı. 74 milletvekili oylamaya katılmadı.
16 Nisan 1971
İpraş Petrol Rafinerisi Genel Müdürü Hasan Göker, yaptığı basın toplantısında rafinerinin tümünün 12 Mart 1972 tarihinden itibaren Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na devredileceğini açıkladı.
18 Nisan 1971
Ereğli Demir Çelik Fabrikaları’nın 600 milyon lira değerinde “Ayşe” adlı yüksek fırını akşam saat 20.00 sıralarında henüz belirlenemeyen bir nedenle infilak etti. Olayda 3 kişi yaralandı.
19 Nisan 1971
Ereğli Demir Çelik Fabrikaları ana malzeme ambarı çıkan yangın sonucu kül oldu. Amerika’dan gelen bakım malzemelerinin yandığı olayda zarar 5 milyon lira. Gümrük sundurma ve antrepolarında bekleyen ithal malları için alınmakta olan ardiye ücretlerine yüzde 500 ile 800 arasında zam yapıldı.
26 Nisan 1971
Bakanlar Kurulu, Milli Güvenlik Kurulu’nun tavsiyesine uyarak, şiddet olaylarının artması nedeniyle 11 ilde sıkıyönetim ilan etti. Ankara, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Sakarya, Zonguldak, Eskişehir, Adana, Hatay, Diyarbakır, Siirt’te ilan edilen sıkıyönetimin süresi 1 ay. Sıkıyönetim ilan edilen kentlerde Türkiye nüfusunun yüzde 31′i yaşıyor.
28 Nisan 1971
İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı “Akşam” ve “Cumhuriyet” gazetelerini onar gün süreyle kapattı. Bu arada 6 dernek kapatıldı. 83 kişi gözaltına alındı.
29 Nisan 1971
Yeni Dış Ticaret Rejimi yürürlüğe girdi. İthalat ve ihracata “Fiyat kontrolü” konuldu. Yeni rejime göre ithal belgelerinin süreleri uzatılmayacak, hususi takas yapılmayacak, düşük kaliteli mal ithal edilmeyecek. Ortak Pazar Protokolü hükümleri çerçevesinde topluluk üyesi devletlere yapılacak ihracat için Dış Ekonomik İlişkiler Bakanlığı’nca tespit edilecek esaslar içinde “tedavül belgesi” verilecek.
5 Mayıs 1971
PTT ücretlerine zam yapıldı. Bakanlar Kurulu, Demiryolu İşçileri Sendikası’nın aldığı grev kararını “milli güvenliğe” aykırı olduğu gerekçesiyle 29 gün erteledi.
7 Mayıs 1971
Akbank hissedarlar umumi heyetinin bugün yaptığı olağan toplantıda banka sermayesinin 50 milyon liradan 150 milyon liraya çıkarılması kabul edildi.
12 Mayıs 1971
Burdur ve çevresinde gece şiddetli deprem
57 kişi öldü, 1162 ev yıkıldı.
13 Mayıs 1971
Tüm dünyayı etkileyen dolar krizi karşısında bazı Avrupa paralarının kurlarında meydana gelen değişiklikler dolayısıyla Pazartesi sabahından itibaren Merkez Bankası’nca durdurulan kambiyo işlemlerine bu sabah yeniden başlandı. Merkez Bankası, Belçika ve Lüksemburg kurlarında bir değişiklik yapmadı. 1 Federal Alman Markı’nın alış kuru 421.75 kuruş. Yurtdışındaki işçilerimizin yurda gönderecekleri döviz kurunda da böylece artış oldu. Daha önce 1 mark 409.09 kuruştu.
17 Mayıs 1971
Silahlı 4 kişi İsrail’in İstanbul Başkonsolosu Ephraim Elrom’u Divan Oteli sırasındaki Seyhan Apartmanı’ndaki dairesinden kaçırdı.
21 Mayıs 1971
Anayasa Mahkemesi, Milli Nizam Partisi’nin kapatılmasına karar verdi. Gerekçe “Laik devlet niteliğinin ve Atatürk devrimciliğinin korunması prensiplerine aykırı olması”. Partinin mallarına el konuldu. Şimdiki yöneticiler başka isimle parti kuramayacak. Radyo ruhsat harçları 20 liradan 40 liraya çıkarıldı, TV alıcıları için de köylerde 100, ilçe ve şehirlerde 250 lira ruhsat harcı alınması kararlaştırıldı.
22 Mayıs 1971
Bingöl ve çevresinde şiddetli deprem. 870 kişi öldü, 5323 ev yıkıldı.
23 Mayıs 1971
I. Ordu ve Sıkıyönetim Komutanlığı, dün geceyarısından bugün saat 18.00′e kadar sokağa çıkma yasağı koydu. İstanbul 25 bin polis ve asker tarafından ev ev arandı. Silahlı kişiler tarafından 17 Mayıs 1971 günü kaçırılan İsrail’in İstanbul Başkonsolosu Efraim Elrom’un cesedi Nişantaşı’ndaki bir apartman dairesinde bulundu.
25 Mayıs 1971
İşadamı Vehbi Koç, bu yıl da vergi rekortmeni oldu. Vehbi Koç, 19 milyon 735 bin 344 lira ödeyecek. Onu Nusret Arsel 2 milyon 964 bin 417 lira ile izliyor. Üçüncü sırada ise 2 milyon 607 bin 702 lira ile Tevfik Enam yer alıyor. Kurumlar vergisi rekortmenleri ise şöyle sıralanıyor1) Türkiye Sınai Kalkınma Bankası 13 milyon 415 bin 420. 2) Arçelik 12 milyon 22 bin 304 lira. 3) Rabak 9 milyon 736 bin 410 lira. 4) Pirelli 9 milyon 685 bin 704 lira.
29 Mayıs 1971
Hükümet hububat alım fiyatına yüzde 15-25 zam yaptı. Halen 85 kuruş olan ikinci sınıf buğday 100 kuruşa alınacak.
2 Haziran 1971
Hububat zammından sonra İstanbul’da ekmeğe zam yapıldı. Ekmek ilk kez 1 lira sınırını aştı. Daha önce 530 gram ekmek 80 kuruşa satılırken, 590 gram ekmek 120 kuruş oldu.
10 Haziran 1971
Petrol-İş Sendikası’nın 29 Nisan 1971′de aldığı grev kararı, Ataş Rafinerisi’nde saat 10.30′dan itibaren uygulamaya konuldu. Sendika yetkilileri grev kararını 29 Nisan’da almalarına rağmen, belki anlaşma olur diye bugüne kadar beklediklerini ancak işverenin 300′den fazla işçinin isteklerini kabul etmediğini açıkladı. Bakanlar Kurulu, bu yıl Denizli, Konya ve Uşak illerinde afyon ekimini yasakladı. Bu yıl sadece Isparta, Burdur, Afyon ve Kütahya’da afyon ekimi yapılabilecek.
15 Haziran 1971
Anayasa Mahkemesi, hükümete gider vergilerini yüzde yüze kadar artırma yetkisi veren kanunu “Anayasa’nın 5, 61 ve 64. maddelerine aykırı olduğu” gerekçesiyle iptal etti. Karar, 10 Aralık 1971′de yürürlüğe girecek.
16 Haziran 1971
Ampul üreticisi firmalar (Türk Philips, Birleşik Aydınlatma Sanayi ve Ticaret, Tekfen-General Elektrik) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yetkilileriyle yaptıkları görüşmeden sonra ampul fiyatlarında indirim yaptı.
18 Haziran 1971
Deprem bölgesine yardım gerekçesiyle sigara ve içkilere yüzde 15 oranında zam yapıldı. Viski, şarap, çay, ispirto, likör ve tuza zam yapılmadı.
24 Haziran 1971
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları pencere camlarıyla buzlu camlara yüzde 5 ile 18 oranında zam yaptı.
25 Haziran 1971
Gölcük tersanelerinde yapılan ilk Türk muhribi “Berk” törenle denize indirildi. Denizaltılara karşı modern silahlarla donatılan gemi, 150 milyon liraya mal oldu.
28 Haziran 1971
1972′de Türkiye’de afyon ekimi yasakAmerikalılar’la bugün yapılan prensip anlaşmasına göre gelecek yıldan itibaren Türkiye’de haşhaş ekimine tamamen son verilecek. Buna karşılık Amerikalılar haşhaş ekimi yapan 7 ildeki üreticiye mahsullerine verilen baş fiyatın iki katı kadar tazminat ödeyecek .Amerika’nın bir yıl için ödeyeceği tazminatın tutarı 10 milyon doları geçiyor. Türkiye İlaç Sanayi için gerekli olan haşhaş devlet üretme çiftliklerinde yetiştirilecek, bu iş için yapılan masraflar da Amerikalılar tarafından karşılanacak.
2 Temmuz 1971
Dünya Bankası, Türkiye’nin enerji sektöründe en büyük şirketi olan Çukurova Elektrik’in tevsii projesine 7 milyon dolarlık kredi açtı.
5 Temmuz 1971
Ortak Pazar protokolü Meclis’te kabul edildi. 69′a karşı 149 oyla kabul edilen protokole AP ile MGP lehte, DP ile CHP aleyhte oy verdi. Bundan sonraki Ortak Pazar’a geçiş dönemi olacak.
8 Temmuz 1971
Bazı meyve suları ile gazozların fiyatlarına “Nakliye ve işçi ücretlerinde artış” olduğu gerekçesiyle yüzde 20 oranında zam yapıldı. Emekli, dul ve yetim aylıklarını artıran kanun tasarısı Millet Meclisi’nde senatodan geldiği şekliyle kabul edildi.
11 Temmuz 1971
Çukurova Elektrik AŞ’nin Tarsus’un kuzeyinde, Kadıncık suyu üzerinde yaptırdığı “Kadıncık-I” hidroelektrik santralı hizmete girdi.
16-17 Temmuz 1971
Elektriğe 8-9 kuruş, demir ürünlerine yüzde 12-15, kömüre yüzde 30, gazete kağıdına ise yüzde 46.43 oranında zam yapıldı. Bunu çimento ve teneke fiyatlarına yapılan zam izledi. Bakanlar Kurulu, deprem felaketleri nedeniyle dokuz ilde her türlü işyerinde grev ve lokavtı deprem tesislerinin giderilip, normal hayatın dönüşüne kadar yasakladı. Grev ve lokavtın yasaklandığı illerBurdur, Denizli, Afyon, Kütahya, Bingöl, Elazığ, Maraş, Van ve Gaziantep.
20 Temmuz 1971
Anayasa Mahkemesi, Türkiye İşçi Partisi’nin temelli kapatılmasına karar verdi. Kapatma kararına gerekçe olarak TİP’in faaliyetlerinin Anayasa’nın 57. maddesiyle, Siyasi Partiler Kanunu’nun 89. maddesine aykırı oluşu gösterildi. TİP’in mallarına el konulurken, 41 yönetici beş yıl süreyle parti kuramayacak.
21 Temmuz 1971
Akaryakıtın litresine 7 kuruşla 13 kuruş arasında zam yapıldı. Zamdan sonra İstanbul’da süper benzinin litresi 190 kuruştan 2 liraya, normal benzinin litresi 145 kuruştan 153 kuruşa, gazyağının litresi de 120′den 130 kuruşa çıktı. Bu arada sıvılaştırılmış petrol gazının fiyatı da yüzde 8 oranında artırıldı.
24 Temmuz 1971
TEK’in tarifeleri artırması nedeniyle İstanbul’da elektriğin kilovatına 11 kuruş zam yapıldı.
27 Temmuz 1971
İşçilerin emekli aylığının en az 540 lira olmasını öngören kanun teklifi TBMM’de kabul edildi. İşçiler halen ortalama 380 lira emekli aylığı alıyor.
1 Ağustos 1971
Basın sektöründeki ekonomik kriz büyüyor. Akaryakıt ve kağıda yapılan son zamlardan sonra çeşitli gazetelerde çalışan 50 gazeteci işten çıkarılırken, Batılı anlamda bir fikir gazetesi olan “Yeni Gazete” de kapandı. “Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği” gazetelere verdiği ilanlarda kuruluş amaçlarını açıkladı. İlanlarda derneğin “Türkiye’nin demokratik ve planlı yoldan kalkınmasına ve Batı uygarlık seviyesine çıkılmasına hizmet etmek amacıyla kurulduğu” belirtildi. Daha sonraları TÜSİAD olarak anılacak derneğin kurucuları arasında işadamları Vehbi Koç, Cahit Aral, Refik Bezmen, Osman Boyner, İbrahim Bodur, Ali Rıza Çarmıklı, Can Kıraç ve Selçuk Yaşar da bulunuyor.
4 Ağustos 1971
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, montaj sanayii talimatı hükümleri gereğince 1972 yılında imal edilecek mamullerde ithaline izin verilen ve ithali yasaklanan maddeleri tespit etti. Buna göre tekerlek lastikleri, radyo, radyatör, akümülatör, elektrikli korna, yakıt tankı, tekerlek jantları ve direksiyon simidinin de aralarında bulunduğu 103 maddenin ithali yasaklandı.
6 Ağustos 1971
Türkiye’de ilk kez doların karaborsa fiyatı, resmi kurdaki fiyatın altına düştü. Resmi kurda 15 lira olan dolar bugün karaborsada 14 lira 89 kuruştan işlem gördü.
9 Ağustos 1971
PTT, akaryakıt ve kağıt zamlarının maliyeti artırması nedeniyle Büyük İstanbul gazetelerinin fiyatına 15 kuruş zam yapıldı. Gazetelerin fiyatı 60 kuruştan 75 kuruşa çıktı.
10 Ağustos 1971
Türkiye çapında 57 bin işçiyi ilgilendiren 3 büyük devlet kuruluşunda toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde çıkan anlaşmazlık Başbakan Yardımcısı Atilla Karaosmanoğlu ile Türk-İş Genel Sekreteri Halil Tunç arasında yapılan görüşmelerle çözümlendi. Böylece 6 çimento fabrikasındaki grevle, TCDD ve Nakliye-İş’teki grev kararları kalktı.
12 Ağustos 1971
İçinde 1709 çeşit malın bulunduğu süper market türü ilk mağaza İstanbul Şişli’de açıldı. Migros’un açtığı mağaza bir evin tüm ihtiyacını karşılayabilecek kapasitede olup, müşteriler self servis alışveriş yapabilecek. Süper markette fiyatların piyasadan daha ucuz olduğu açıklandı.
21 Ağustos 1971
Ankara’da ekonomik zirve. Başbakan Nihat Erim, 204 işadamıyla yaptığı toplantıda “Özel kazanca hırsızlık diyen zihniyete karşıyız” dedi. Erim “Biz bir işletmenin sahibinin kim olduğuna önem vermiyoruz. O işletme kimin elinde daha verimli olur, onun üzerinde duruyoruz” şeklinde konuştu. Toplantının sabahki bölümünde 24 işadamı söz alarak birçok istek ve şikayetlerini hükümete duyurdular, ayrıca 2 muhtıra verdiler. Toplantıda söz alan Narin firmasının sahibi Halit Narin, “Hükümet toplu iş sözleşmelerindeki işçi işveren anlaşmazlığına karışmasın. Biz parayı ve işletmeciliği bilen insanlarız. Vergiyi veren biz, parayı harcayan sizsiniz. Bu paranın harcanmasında bizim söz sahibi olmamız en doğal hakkımızdır” dedi. Adanalı işadamı Halis Toprak, ihracata dönük işlemlere uzun vadeli ve düşük faizli kredi verecek bir banka kurulmasını istedi. Kurumlar vergisi oranının yüzde 25′ten 15′e indirilmesini diledi. Selahattin Beyazıt da yabancı sermayenin teşvik edilmesini, sermaye piyasasının bir an önce organize edilmesini istedi. İstanbul Ticaret Odası Başkanı Behçet Osmanoğlu ise Tüketiciyi Koruma Kanunu tasarısını eleştirerek özel sektör ile iktisadi devlet teşekküllerine aynı uygulama yapılmasını istedi.
22 Ağustos 1971
Başbakan Erim, bu defa işçi temsilcileriyle toplandı. İşçi temsilcileri en büyük fiyat artışlarının 1950-60 yılları arasında olduğunu belirterek, “Fiyat artışlarını işçi ücretlerine bağlamak doğru değildir” dediler. Erim ise, “Emek sermaye ve teşebbüs arasında denge sağlanırsa kalkınma devam eder” dedi.
23 Ağustos 1971
Türkiye’den Avrupa ülkeleri ve Avustralya’dan sonra ilk kez Amerika’ya da işçi gönderilmesine başlandı. İlk olarak 5 işçi Amerika’ya gitti. Halen 1 milyon 66 bin 38 işçi yurtdışına gitmek için sıra bekliyor. Bunlardan 979 bin 112’si erkek 86 bin 926’sı kadın.
30 Ağustos 1971
TRT’nin İstanbul TV yayınları bu akşam 19.58′de başladı. İstanbul Teknik Üniversitesi televizyon verici tesislerinden yararlanılarak yapılan ilk deneme yayını şehrin bir çok kesiminde net olarak izlenemedi. Deneme yayınları haftada iki gün, Çarşamba ve Cuma günleri sürdürülecek.
1 Eylül 1971
Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasındaki katma protokolün ticari hükümlerini taşıyan “Geçici Ticaret Anlaşması” bugün yürürlüğe girdi. Bu geçici anlaşma katma protokol yürürlüğe girinceye kadar uygulanacak. Anlaşmaya göre sanayi mallarımız Ortak Pazar ülkelerine bir yıl gümrüksüz girecek. Ortak Pazar ülkelerinden ithal edilecek mallara yüzde 5-10 arasında gümrük indirimi uygulanacak. Tarım mallarında ise Türkiye’nin AET üyesi 6 ülkeye yapacağı ihracatta söz konusu ülkeler çeşitli gümrük indirimleri uygulayacak.
7 Eylül 1971
Boğaziçi Köprüsü’nün devamı sayılan çevre yollarının aksamadan birbirine bağlantısını sağlayacak olan üçüncü Haliç Köprüsü ile ilgili anlaşma Karayolları Genel Müdürlüğü’nde imzalandı. Japon İstikowa Jima-Hira Heavy Industries Co ile Alman Jullis-Berger-Bauborg A.G. firmaları tarafından yapılacak köprünün ihale bedeli 193 milyon lira. İnşaatın 30 ay içinde bitirilmesi öngörülüyor. Köprünün uzunluğu 996 metre, genişliği ise 31.20 metre olacak ve üzerinde 6 trafik şeridi yer alacak.
9 Eylül 1971
Robert Koleji, Boğaziçi Üniversitesi oldu. İstanbul’da Boğaziçi Üniversitesi adıyla bir üniversite kurulmasını öngören kanun tasarısı Cumhuriyet Senatosu’nda, Millet Meclisi’nden geldiği şekliyle kabul edildi. Kanunun çıkmasıyla Robert Kolej mütevelli heyetince Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ne devri kararlaştırılan ve maddi değeri 100 milyon lirayı aşan taşınır ve taşınmaz mallar kurulacak Boğaziçi Üniversitesi’ne tahsis edilecek.
12 Eylül 1971
Yılda 574 milyon kutu yüksek kaliteli kibrit imal edecek olan “Kav Kibrit Fabrikası”nın temeli işadamı Vehbi Koç tarafından atıldı. Koç Holding’e bağlı Kav Orman Sanayi AŞ tarafından Orhangazi ilçesinin Çeltikçi Köyü’nde kurulacak olan fabrikaya 60 milyon lira harcanacak.
20 Eylül 1971
Erim Hükümeti tarafından hazırlanan Anayasa değişikliği Meclis’te kabul edildi. ATAŞ Rafinerisi’nde hükümetçe iki defa ertelenmiş grev bugün başladı. 387 işçinin katıldığı grevi Petrol-İş Sendikası Genel Başkanı İsmail Topkar bizzat yürütüyor. Bazı yapıştırıcıların vergisi azalıyor. Yurtiçinden PVC üreticilerinden satın alınan polivinilasetatdan üretilen çeşitli maddeler için ödenen gider vergisi miktarında yüzde 69 oranında ilk madde indirimi uygulanacak. Karar 1 Ekim’den itibaren geçerli olacak.
23 Eylül 1971
11 ilde uygulanmakta olan sıkıyönetim iki ay süreyle uzatıldı.
24 Eylül 1971
HABAŞ (Sınai ve Tıbbi Gazlar İstihsal Endüstrisi) tarafından İzmit’te yaptırılan sınai gaz tesisleri bugün hizmete girdi. Tesislerde nitrojen, oksijen ve argon gazları üretilecek.
27 Eylül 1971
Türkiye ile İran’ı birbirine bağlayacak olan demiryolu bugün Cumhurbaşkanı Sunay ve İran Şahı Rıza Pehlevi tarafından açıldı. Yapımına 1965 yılında başlanan demiryolunun Van Gölü geçişi (Tatvan-Van arasında) feribotla yapılacak. Demiryolunun yapımı Atatürk ile Rıza Şah arasında 1934 yılında kararlaştırılmış, ancak yapımı 37 yıl sonra gerçekleştirilmişti.
3 Ekim 1971
TV’de ilk naklen spor yayını İzmir’den yapıldı.
5 Ekim 1971
Adalet Partisi, yayınladığı bildiri ile hükümetin partiler üstü kalma özelliğini kaybettiğini öne sürerek 5 bakanını koalisyondan çekti. TEK (Türkiye Elektrik Kurumu) Haziran ayında tespit ettiği elektrik fiyatlarına 1 kuruş daha zam yaptı. Yapılan zamda meskenlerde tüketilen elektriğin kilovatı 38 kuruştan 39 kuruşa çıktı.
9 Ekim 1971
Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesi’nde “Anayasa’yı tebdil, tağyir ve ilgaya teşebbüs ettikleri” iddiasıyla yargılanmakta olan Deniz Gezmiş ve 17 arkadaşı idam cezasına çarptırıldı. 3 sanığa da beşer yıl hapis cezası verilirken, 3 sanık delil yetersizliği nedeniyle serbest bırakıldı.
14 Ekim 1971
Batılı anlamda bir erkek hazır giyimi doğdu Beymen. Kumaşı Altınyıldız, çizgileri, küpür ve fasonu İtalya’nın en büyük modacılarından Corsini tarafından hazırlanan Beymen marka erkek giyim eşyaları, bugün çeşitli mağazalarda satışa sunuldu.
20 Ekim 1971
Otosan firması tarafından hazırlanan “Otosan 500 platform pikabı” 42 bin 950 liradan satışa çıkarıldı.
21 Ekim 1971
Bakanlar Kurulu kararıyla bu yıl yağlık ayçiçeği tohumunun kilosu için kooperatif ortağı üreticiye 200, ortak olmayan üreticiye de 190 kuruş ödenecek. Rafine ayçiçeği yağının fabrika satış fiyatı ise 7 lira olarak saptandı.
26 Ekim 1971
Hükümet bunalımı, Başbakan Nihat Erim’in istifa etmesine yol açtı. Ancak Cumhurbaşkanı Sunay, istifayı kabul etmedi. Türkiye Maden-İş Sendikası ile Ereğli Demir Çelik Fabrikası işvereni arasında 6 ay 4 gündür devam eden toplu iş sözleşmesi görüşmeleri anlaşmayla sonuçlandı. Türkiye Selüloz-İş Sendikası’nın SEKA işyerlerinde başlattığı grev İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından “süresiz” olarak durduruldu. Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası’nda Kristal-İş Sendikası üyesi 2200 işçi greve başladı. Toplu sözleşme görüşmelerinin tıkanmasından sonra Uzlaştırma Kurulu’nun aldığı kararı iki taraf da kabul etmemişti.
31 Ekim 1971
İlk Boeing-747 tipi yolcu uçakları İstanbul’da. PANAM Türkiye’den doğuya ve batıya Boeing-747′lerle ilk günlük seferlerine başladı.
1 Kasım 1971
Yeni kurulan 19 Mayıs Mağazaları Aile Tüketim Malları Ticaret AŞ halka açıldı. Her biri 1000 lira olan nominal değerdeki 25 bin hisse senedi bankalar tarafından satışa çıkarıldı.
3 Kasım 1971
İstanbul’un emektar Tüneli, 3 yıllık aradan sonra elektrikli olarak bugün Karaköy-Tünel arasında yeniden çalışmaya başladı.
5 Kasım 1971
Deniz Kuvvetleri’ne ait Taşkızak Tersanesi’nde yapımı tamamlanan 5 bin tonluk yüzer havuz bugün düzenlenen törenle denize indirildi.
10 Kasım 1971
Çay İşletmeleri Paketleme Çay Fabrikası kuruldu. Çaykur’a bağlı olarak faaliyet gösteren fabrikada Türkiye’nin çay ihtiyacının büyük bir kısmının paketlemesi yapılıyor.
13 Kasım 1971
Maliye Bakanlığı yurtdışına çıkanlara verilen dolar miktarının tavanını 400 dolara çıkardı. Turist dövizi tabanı ise 200 dolar olarak bırakıldı.
15 Kasım 1971
Viking Kağıt ve Selüloz AŞ tarafından yaptırılan özel sektörün en büyük kağıt fabrikası Aliağa’da açıldı. Viking Kağıt Fabrikası’nda üçü Türkiye’de ilk defa olmak üzere 7 çeşit kağıt imal edilecek. Fabrika Feyzi Özakat Holding, Dünya Bankası’na bağlı IFC Teşkilatı ve Danimarka’da bulunan Aktieseiskabet De Forenede Papirfabrikker işbirliğiyle gerçekleştirildi.
18 Kasım 1971
Aksa Akrilik İplik Sanayi Yalova’da faaliyete geçti. Akkök şirketler grubuna bağılı olan şirketin temelleri Raif Dinçkök tarafından 1968′li yıllarda atıldı. Tekstilin en büyük hammaddelerinden akrilik iplik ve elyaf üreten Aksa, kurulduğu yıllarda 5 bin 200 ton olan kapasitesini yılda 190 bin tona çıkardı. 400 milyon dolarlık ciro gerçekleştiren ve 100 milyon dolarlık ihracat hedefleyen Aksa’da 650 kişi çalışıyor. İSO tarafından açıklanan en büyük 500 sanayi kuruluşu sıralamasında ilk on içinde yer alıyor.
25 Kasım 1971
TBMM, 11 ildeki sıkıyönetimi iki ay daha uzattı.
1 Aralık 1971
Maliye Bakanlığı 800 milyon liralık yüzde 9 faizli 1971 kalkınma istikrazı tahvilleri çıkardı. 100, 500, 1000, 5000, 10.000 ve 100.000 lira değerle çıkarılan tahviller her türlü vergiden muaf. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sümerbank ürünlerinde yerli dokumalarda yüzde 7.1, pamuklu dokumada yüzde 5 indirim yaptı.
3 Aralık 1971
Nihat Erim başbakanlıktan istifa etti.
5 Aralık 1971
Yeni hükümeti kurma görevi tekrar Prof. Nihat Erim’e verildi.
11 Aralık 1971
İstanbul Televizyonu yayınları haftada iki günden 4 güne çıkarıldı. İkinci Nihat Erim hükümeti kuruldu. Partili 12 bakandan 7’si AP’li, 4′ü CHP’li, biri de MGP’li. Kabinede parlamento dışından 11 teknisyen bakan bulunuyor. Başbakan yardımcılıkları ile Kültür Bakanlığı kaldırıldı.
17 Aralık 1971
Üçüncü Haliç Köprüsü’nün temeli Cumhurbaşkanı Sunay ve Başbakan Nihat Erim tarafından atıldı. 996 metre uzunluğundaki köprünün yapımının 1974 yılının Mayıs ayında bitirilmesi öngörülüyor.
22 Aralık 1971
Amerika’da doların değerinin yüzde 7.89 düşürülmesi üzerine Türkiye’de döviz fiyatları yeniden belirlendi ve bir dolar 14 lira oldu. Batı Alman Markı’nın değeri ise 4 kuruş artırıldı. Halen 4 lira 31 kuruş olan mark 4 lira 34 kuruş oldu. İngiliz Lirası ise 36 liradan 36 lira 47 kuruşa çıktı. Çay fiyatlarında kilo başına 5 lira indirim yapıldı. İndirim 100 gramlık paketlerde 50 kuruş ucuzluk sağlayacak.
22 Aralık 1971
İkinci Nihat Erim Hükümeti, TBMM’de 45 red, 3 çekimser oya karşılık 301 oyla güvenoyu aldı. Oylamaya 91 milletvekili katılmadı.
31 Aralık 1971
Edip İplik Sanayi kuruldu. Firma iplik üretimi ve ticareti yapıyor. 1971 Tüketici fiyatları endeksiDİE (1968-100) 16.3 Hazine Dış Tic. Müsteşarlığı 21.8 Toptan eşya fiyatları endeksi İTO 17 Hazine Dış Ticaret Müsteşarlığı 15.09
3 Ocak 1972
Ticaret Bakanı Naim Talu, 1972 yılı ithal rejimini açıkladı. 1 milyar 450 milyon dolarlık ithalat yapılacak, yedek parça ve acil ithalatta ön kontrol kaldırıldı, kotalara Şubat ayında başvurulacak. Borsa konusu mallarda fiyat kontrolü mallların gümrükten çekilmesi sırasında yapılacak. -Bayındırlık Bakanı Mukadder Öztekin, Türkiye’de bazı yolların “Paralı” hale getirileceğini açıkladı. İlk paralı yollar İstanbul çevre yolları ile İstanbul-İzmit, Adana-Mersin arasında olacak.
7 Ocak 1972
Sigortalıların er olarak silah altında geçen sürelerinin primlerini ödemek şartıyla emekliliklerine sayılmasını öngören kanun teklifi Millet Meclisi’nde kabul edildi. Buna göre askerlikte geçen süre sigortalılığa sayılacak. Ancak bu süre sigorta için başlangıç tarihi kabul edilmiyor. -Denizcilik Bankası’nın Norveç’ten 56 milyon liraya satın aldığı Yeşilada Feribotu İstanbul’a geldi. 140 araç ve 600 yolcu kapasiteli feribot Türkiye-Kıbrıs Lübnan hattında çalıştırılacak. 3100 gros tonluk 57 metre boyundaki gemi 19.5 mil hız yapabiliyor.
10 Ocak 1972
Askeri Yargıtay İkinci Dairesi Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan haklarındaki idam kararlarını onayladı, 15 idam kararını ise bozdu.
11 Ocak 1972
Boğaz Köprüsü kılavuz hatlarının çekilmesi nedeniyle Boğaz iki gün süreyle trafiğe kapatıldı. -Emeklilerin maaş intibakları yapılıyor, 1970′den önce emekli olanların yeni kanuna intibaklarını sağlayan kararname bugün yürürlüğe girdi.
18 Ocak 1972
Bankalar en fazla 100 bin liralık ikramiye verebilecek. Bankalar 1972 yılında mevduatlarının binde 5.75 ile buna eklenecek, 750 bin liranın toplamı kadar tasarrufu teşvik ikramiyesi verebilecek, ancak bir kura numarasına verilecek ikramiye en çok 100 bin lira olacak.
22 Ocak 1972
Sanayi Bakanlığı, demir ve çelik fiyatlarında ton başına 100-150 lira indirim yaptı.
23 Ocak 1972
İstanbul’da “Fırtına-I” operasyonu. Sokağa çıkma yasağı konulmasından sonra sabaha karşı saat 03.00′den akşam 18.00′e kadar İstanbul ev ev arandı. 26 bin binanın arandığı operasyon sırasında güvenlik güçlerince aranan bazı şahısların yakalandığı bildirildi. -Sıkıyönetim 11 ilde 2 ay daha uzatıldı.
30 Ocak 1972
İstanbul’da üç katlı Aksaray yeraltı geçidi, Cumhurbaşkanı Sunay tarafından açıldı. Temeli 9 Nisan 1969 günü atılan geçit ve çarşı, 37 milyon liraya mal oldu. Geçitte 150 dükkanlık çarşı yer alıyor.
5 Şubat 1972
“Akkardansa Sanayi ve Ticaret AŞ” kuruldu. 30 milyon sermayeli şirketin ortaklarıAkbank TAŞ, Hacı Ömer Sabancı Holding AŞ, Anadolu Makina ve Tarım Sanayi Ticaret AŞ.
6 Şubat 1972
Türk Donanma Cemiyeti’nin olağanüstü genel kurul toplantısında cemiyetin vakfa dönüştürülmesi kararlaştırıldı. Türk Donanma Vakfı Yönetim Kurulu Başkanlığı’nda Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Celal Eyiceoğlu getirildi.
7 Şubat 1972
Uzun süreden beri tartışmalara yol açan Sosyal Sigortalar Kurumu’nun ilaç fabrikası kurabilmesi ve yataksız tesislerde de eczane açabilmesini öngören kanun teklifi Millet Meclisi Genel Kurulu’nda kabul edildi.
15 Şubat 1972
AET, Türkiye çıkışlı ve kaynaklı şaraplara yüzde 40 indirim tanıdı. -Hükümet bir bildiri yayınlayarak bu yıl haşhaş ekimi yasaklanan Konya, Uşak, Denizlili üreticilere tazminatlarının 1 Mart’tan itibaren ödeneceğini açıkladı. 1 kilo afyon sakızı için 525 lira tazminat verilecek. Ödenecek tazminat tutarı 35 milyon lirayı buluyor.
16 Şubat 1972
Özel sektör yatırım kotası 1972 yılı sonuna kadar geçerli olmak üzere 150 milyon dolar artırıldı.
22 Şubat 1972
Türksan Şirketi Yeşilköy Havaalanı’nın girişinde uçakla gelen yolcular için gümrüksüz alışveriş merkezi açtı. Bu mağazada her türlü elektronik ve optik cihazlar, oyuncaklar, çakmak ve sigaralar piyasaya göre yüzde 30 daha ucuza satılıyor.
28 Şubat 1972
Ditaş Doğan Yedek Parça İmalat Şirketi kuruldu. Genel merkezi Niğde’de olan firma rotbaşı, rotil ve rotkolu üretiyor.
1 Mart 1972
1961 yılı ihraçlı tasarruf bonoları ana paralarının ödenmesine Merkez, İş, Ziraat, Emlak Kredi, Vakıflar ve Türk Ticaret bankalarında başlandı. Ana paralar bono üzerinde ismi yazılı kişilere ödendiğinden kimlik getirilmesi istendi. Toplam 300 milyon liralık ödeme yapılacak.
3 Mart 1972
Televizyonda 12 saat süren ilk canlı yayın yapıldı. Ayrıca TV reklamlarına da başlandı. Bir dakikalık reklam ücreti 6 bin lira ile 10 bin lira arasında değişiyor.
5 Mart 1972
Geçen yıl 28 milyon lira harcanarak turistik hale getirilen 125 milyon değerindeki, Türkiye’nin en lüks yolcu gemisi Marmara Haliç Tersanesi’nde sabaha karşı çıkan yangın sonucu battı. 1954 yılında Almanya’da inşa edilen 6049 gros tonluk geminin sabotaj sonucu battığı daha sonra belirlenecektir.
10 Mart 1972
Millet Meclisi aralıksız 9 saat 25 dakika süren toplantısında Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan haklarında verilen idam kararlarını 53 red ve 6 çekimsere karşı 238 oyla onaylandı. Ecevit, hayır oyu verdi. CHP lideri İnönü ise 23.30′da “Artık tahammülüm kalmadı” diyerek Meclis’ten ayrıldığı için oylamada bulunamadı.
11 Mart 1972
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nda yapılan imza töreniyle İzmit’teki İPRAŞ Rafinerisi tamamen Türk milletinin oldu. Caltex firmasının rafinerideki hisseleri TPAO’ya devredildi. - Genelkurmay Başkanlığı bir bildiri yayınlayarak 8′i karacı, 48′i havacı ve biri denizci olan 57 subay ve 11 astsubayın “Anarşistlere maddi ve manevi yardım ettiklerinin belirlendiğini” ve bu nedenle ordudan atılarak haklarında kanuni soruşturma yapıldığını açıkladı. - Türkiye’nin Keban’dan sonraki en büyük barajı Hasan Uğurlu Barajı’nın yapımına başlandı.
13 Mart 1972
Yeni çıkarılan bir iş yönetmeliğiyle Sakatlara İş Verme Zorunluluğu getirildi. En az 200 işçi çalıştıran işyeri bir de eski hükümlü çalıştıracak. Bu rakam işçi sayısının artış oranı kadar çoğaltılacak.
14 Mart 1972
Yurda kesin dönüş yapan işçilere yeni kolaylıklar sağlandı. İşçiler yurtdışından 20 bin liralık mesleki alet ve makine ithal edebilecek. Ayrıca 2 yıldan fazla çalışan işçiler, her ay için 1000 liralık fazla mal getirebilecek.
15 Mart 1972
Bina, arazi ve arsalardan alınacak emlak vergisine matrah olması gereken vergi değerlerini belirten tüzük yayınlandı. Buna göre emlak vergisi bina, arazi ve arsalardan rayiç bedel üzerinden alınacak. Rayiç bedel bunların beyan tarihindeki normal alım-satım bedeli olacak.
17 Mart 1972
Maliye Bakanlığı yayınladığı tebliğle, ihracat ve diğer yollarla dışarıdan elde edilen ve yurda getirilmesi zorunlu olan dövizlerden her işlem için 10 bin dolarlık kısmının yurtdışında bırakılmasına izin verdi.
17 Mart 1972
Eti Gıda San. ve Tic. A.Ş. kuruldu. Eskişehir’de bisküvi vb gıda maddeleri üreten firma ihracat da gerçekleştiriyor.
23 Mart 1972
Cumhurbaşkanı Sunay, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın ölüm cezalarının infazı hakkındaki kanunu onayladı. CHP, kanuna Anayasa Mahkemesi’nde itiraz etti.
27 Mart 1972
Ünye Hava Radar Üssü’nde görevli ikisi İngiliz, biri Kanadalı üç teknisyen Ordu’da kaldıkları apartmandan silahlı kişiler tarafından kaçırıldı. Teknisyenleri kaçıranlar Gezmiş, İnan ve Aslan’ın ölüm cezalarının kaldırılmasını istiyor. Bölgede geniş çaplı operasyon başlatıldı.
30 Mart 1972
Üç teknisyeni kaçıranlar Niksar’ın Kızıldere Köyü’nde güvenlik güçleri tarafından kuşatıldı. Kaçamayacaklarını anlayınca teknisyenleri öldürdüler. Çıkan çatışmada teknisyenleri kaçıranlar biri dışında ölü olarak ele geçirildi.
6 Nisan 1972
Mali Denge Vergisi Meclis’te kabul edildi. Vergi, Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerinden 1973 yılından itibaren tahsil edilecek. Buna göre ücretlerden brüt yüzde 3 oranında vergi alınacak. - Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idamlarını öngören kanuna CHP’nin itirazı kabul edildi. Anayasa Mahkemesi 3 idamla ilgili kanunu iptal etti. Mahkemeye göre kanun Meclis’ten, Anayasa’nın 85. maddesine aykırı biçimde çıkarıldı.
9 Nisan 1972
Dentaş A.Ş kuruldu. Oluklu mukavva ve viol üretimi yapıyor.