BANDUNG KONFERANSI



Ekonomik ve siyasî açıdan bağımlı, açık ya da yarı sömürge olan Asya-Afrika milletlerini Nisan 1955'te Endonezya'nın Bandung şehrin*de biraraya getiren toplantı. Endonezya, Hin*distan, Seylan, Pakistan ve Birmanya öncülü*ğünde düzenlenen Badung Konferansı fikri, ilk defa, sömürgeci ülkelerin kınandığı "Kolombo Konferansı"nda Endonezya Başbakanı Ali Sastroamidijojo tarafından ortaya atılmış*tı. 29 Asya ve Afrika ülkesinin temsilcilerini bi*raraya getiren Bandung Konferansı'na, Güney ve Kuzey Kore, Güney Afrika Cumhuriyeti, İs*rail ve Milliyetçi Çin davet edilmedi. Bu kon*feransın temel amacı, "sömürgeciliği reddetmek, milletlerarası barışı istemek, insan hakla*rını savunmak, meseleleri tarafsızlık içinde çö*zümleme kararlannı duyurmak; eski sömürge ülkelerinin artık bağımsız ülkeler olduklarını ve Batılı büyük devletlerin bu bölgelerde ve milletlerarası meselelerde tekellerini yitirdik*lerini belirtmek; 'Üçüncü Dünya' adlı bir blok oluşturup, bundan böyle dünyadaki siyasal ge*lişmelere ağırlıklarını koymak; emperyalistle*re, bunların irili ufaklı bütün güçlerine karşı özgürlüğüne yeni kavuşan yahut kavuşmaya çalışan ülkelerin siyasî işbirliğini gerçekleştir*mek; tekellere karşı mücadelede ekonomik iş*birliğini ve dayanışmayı sağlamak".

Bu amaç çerçevesinde düzenlenen Uaıufung Konferansı, 18 Nisan 1955'tc başladı. Ban*dung ateşli tartışmalara, uzun konuşmalara sahne oldu. Konferansa katılan ülkeler daha görüşmelerin başında iki ayrı kampa ayrıldı: l.Grup tarafsızlık politikasına karşı çıktı. 2.G-rup ise taraflılığı şiddetle kınadı. Türkiye l.G-rupta yer alarak tarafsızlık politikasına karşı çıktı ve Kuzeyden gelecek tehlikeye karşı Batı kamplarını gösterdi. Bu görüşü paylaşan ya da paylaşmaya meyilli olan ve 1.Grupla yer alan ülkelerin başını, Türkiye'nin yanı sıra Pakis*tan, İrak ve Seylan çekti. Bu ülkeleri Balı yan*lısı olmakla suçlayan, tarafsızlık politikasına sarılan, taraflılığı kınayan, Batı karşıtı olan ve bağlantısızlığı savunan ülkelerin başında ise Hindistan, Birmanya,Mısır, Çin Halk Cumhu*riyeti ve Endonezya yer aldı.

Bütün bu çelişkili durumlara ve anlaşmazlık*lara rağmen konferansla bazı sonuçlar söz bir*liği ile karar altına alındı. Bütün sömürgeci ül*keleri ve emperyalistleri açıkça ve şiddetle protesto etmek, milletlerarası İlişkilerde yeni milletlerin bağımsızlığını tanımak ve ırkçılığı kınamak; konferansa katılan ülkelerin, emper*yalist ülkelerden ayrı olarak bağımsız bir poli*tika izlemelerini sağlamak; toplumlararası ikti*sadî ve kültürel ilişkileri geliştirmek; İsrail'e karşı Filistin halkının haklarını korumak, onla*rı propaganda ve maddî alanda desteklemek; konferansa katılan ülkelerin arasındaki işbirli*ğini ne pahasına olursa olsun savunup sürdür*mek" gibi sonuçlar, karar altına alınan ilkclerin başında yer aldı. Bu kararların yanı sıra, birlikteliğin ne kadar önemli olduğu da ülke*lerce farkedildi. Arkasından daha büyük bir iş*birliğinin gerçekleştirilmesinin gerekli olduğu hararetle belirtildi. 10 maddelik bir bildirge, toplantı sonucunda açıklanmak üzere oybirli*ği ile kabul edildi. Bandung Konferansı, ayrıca Ban ve Doğu blokları karşısında yer alabile*cek yeni bir anlayışın, yani "bağlantısızlık" fik*rînin ortaya çıkmasına da Ön ayak oldu.

Adem KANDEMİR