1. #1
    ilteriş - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    16.Nisan.2007
    Yaş
    47
    Mesajlar
    6,777


    İkinci Dünya Savaşı’nın Başında Dünya'nın Genel Siyasal Yapısı

    Yeni zamanlar tarihinde Fransız Devriminden sonra, dünyanın yapısında 1815, 1789’dan;1919, 1815’ten farklı olmuşsa, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki yeni dönemde bir öncekinden farklı olacaktır. “1945 Dünya Düzeni” olarakta adlandırılan bu yeni dönem, İkinci Dünya Savaşı boyunca kendi etkenlerini ortaya çıkaracak, yeni düzenlemeler ile yeni oluşumları sergileyecektir. 1945 yılı dünyada ve Avrupa’da uluslar arası siyasal yeni bir güç dengesinin kurulmaya başlamış olduğu yıl olarak oldukça önemlidir, Mayıs ayında Almanya’nın teslim olmasıyla sonuçlanan savaşın sonunda, Avrupa fiili bir işgalin altına girmiştir. Batı’da ABD ve İngiliz orduları,Doğu’da Sovyet ordusu, gerçekte Avrupa’da dünyadaki yeni güç dengesinin ilk belirtileridir.Savaş sonrasında, Avrupa’nın bitkin devletleri, bu tarihe gelinceye dek, uluslar arası siyasada egemen olan Avrupa eksenli güç dengesi siyasasını sürdürmek gücünde değillerdir. Uluslararası siyasada yeni güç dengesi bundan böyle SSCB ile okyanus ötesi bir güç olan ABD arasında kurulacaktır.

    Ancak, bu savaşın tek partili totaliter rejimlerle yönetilen devletlerce çıkarılmış olması ve bu savaşın; İngiltere, ABD ve Fransa gibi, I.Dünya Savaşı sonunda dünyada bir statüko oluşturmuş bulunan devletlerin çıkarlarına zarar vermesi, hem bu devletlerin kamuoylarında bu tür anti-demokratik rejimlere karşı bir tepki ve nefretin doğmasına neden olmuş, hem de bu devletlerde demokrasinin ve ilkelerinin yükselen yeni değerler olarak ortaya çıkması sonucunu doğurmuştur. İkinci Dünya Savaşı’nın kendilerine demokrasi cephesi adı verilen bu devletlerin zaferi ile sonuçlanması ise; tüm dünyada tek partili totaliter-diktatörlük yönetimine dayanan siyasal sistemlerin gözden düşmesine ve tüm ülkelerde birbiri ardına serbest seçimlere dayalı çok partili rejimlerin ortaya çıkmasını zorunlu kılmıştır. Herşeyden önemlisi, ABD ve İngiltere’nin yanında yer almak isteyen devletler kendi siyasal rejimlerini bu açıdan gözden geçirmek zorundaydılar. Bu bir anlamda yeni kurulan dünya düzeninde yer almalarının ön koşuluydu. Üç Büyüklerin yani ABD,İngiltere ve SSCB’nin bu ortak siyasası da birdenbire ortaya çıkmış bir durum değildir. Her bir devletin, savaşın ortaya çıkarmış olduğu koşullar içinde, kendi ulusal çıkarlarının ve emperyalist emellerinin yön vermiş olduğu bir biçimde gelişen, bu nedenle, savaş boyunca birbirleriyle çelişki ve başkalıklarda gösteren bir durumdur. Savaşın başında, İngiltere ve Fransa’dan uzaklaşıp emperyalist amaçlarla Nazi Almanyası ile uzlaşıp başka bir yol izlemeye çalışan SSCB,kendi çıkarlarına aykırı gelişen olaylar nedeniyle ister istemez ABD ve İngiltere yanında yer almak zorunda kalmıştır. Aynı oluşum ABD ve Fransa içinde geçerlidir. Ama sonuç olarak Fransa’nın yenilmesinden sonra bu üç devlet kendi çıkarları doğrultusunda ortak ilkeler etrafında birleşmek ve ortak bir siyasa geliştirmek zorunda kalmışlardır.[1] Birinci Dünya Savaşı’nı bitiren barış antlaşmalarındaki haksızlık ve adaletsizlikler, 1919’u izleyen yılların dünya politikasını büyük ölçüde biçimlendirmiş yada en azından etkilemiştir.[2] Birinci Dünya Savaşı’nın getirmiş olduğu yıkıntı ve acılar, dünyanın birçok ülkesinde-özellikle bu savaşta yenilmiş yada ulusal amaçlarını gerçekleştirememiş-kadro ve kitleleri ayağa kaldırmış,bunlar, var olan geleneksel siyasal rejimleri yok etmekle kalmamış, totaliter, tek partili rejimleri de işbaşına getirmişlerdi.Bunun bir sonucu olarak; Faşist İtalya’nın Akdeniz ve Afrika’da, Nasyonal Sosyalist Almanya’nın Avrupa’da, Militarist Japonya’nın Asya’daki eylem ve saldırıları, savaş sonrası belirlenmiş statükonun bozulmasına ve birçok bunalımın ortaya çıkmasına neden olmuştu. Dünyanın düzenini altüst eden bu bunalımların sorumlusu İtalya’nın benimsemiş olduğu Faşizm, Almanya’nın benimsemiş olduğu Nasyonal Sosyalizmdir. Bu nedenle, İtalya,Almanya, Japonya ve diğer ülkelerdeki bu totaliter rejimlerin doğuşu üzerinde kısaca durmak gerekmektedir.

    İtalya’da Faşizm;

    İtalya savaştan kısa bir süre sonra faşist bir yönetim altına girdi. Bunun nedenlerini, ekonomik çıkmaz, siyasal partilerin zayıflığı, doyumsuz grupların etkinliği ve sol kanat içindeki bölünme olarak sıralayabiliriz. İtalya’nın büyük bir Akdeniz ve Balkan ülkesi olmasını isteyen milliyetçi gruplar, İtalya’nın barış antlaşmalarında çok az şey aldığını,haksızlıklara uğradığını öne sürdüler. Onlara göre Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun yıkılması, İtalya’ya güvenliği açısından çok bir şey kazandırmamıştı.Bu devletin yerine Yugoslavya’nın kuruluşu, İtalya’ya yönelik bir müttefik planı idi. Bu milLiyetçi gruplar, İtalya’ya yeni bir “ruh” sağlayacak genç ve enerjik bir önder aramaya başladılar. İtalya’da faşist hareket 1919 yılında Fascio di Combattimento adlı örgütün kurulmasıyla örgütlendi. Bu örgüt hemen bir yıl sonra ulusal Faşist Partisi adıyla parti haline geldi ve o yıl yapılan seçimlerde 35 milletvekili çıkardı. Parti 1922 yılına kadar güçlendi ve Kral Vittorio Emmanuelle, partinin başkanı olan,eskinin sosyalisti ama şimdinin faşisti Benito Mussolini’ye başbakanlığı vermek zorunda kaldı. İktidarı mutlak bir biçimde eline geçiren Mussolini, çok kısa bir süre içinde İtalya’da birliği sağladı, muhalefeti ortadan kaldırdı. Amacı, eski Roma İmparatorluğu’nu yeniden kurmak ve İtalya’yı Avrupa’nın başat güçleri arasına sokmaktı. Bu anlayışla hareket eden Mussolini, Balkanlar ile Afrika’da genişleme yolunu tutacaktır.[3] Nasyonel Sosyalist Almanya ile sıkı işbirliği ve dostluk, Avrupa’da kara bulutların birikmesine ve kanlı bir savaşa neden olacaktı.

    Almanya’da Nasyonal Sosyalizm;

    I. Dünya Savaşı sonunda İtalya’da liberal demokratik düzeni yıkarak, yerine totaliter yönetim kuran Mussolini’nin Faşist Partisi, Avrupa ve dünyanın başka ülkelerinde de kopya edilen bir model ortaya çıkarmıştır. Almanya’da Nasyonal Sosyalizm’in ortaya çıkışını hazırlayan ortam ile İtalya’da Faşizmin içinde belirdiği ortam arasında büyük benzerlikler vardır. Bu dönemde Almanya toplumsal siyasal ve ekonomik sıkıntılar içinde bulunuyordu. I. Dünya Savaşı’ndan yenik bir ülke olarak çıkmış, İmparator II. Wilhelm ülkeden kaçmıştı. Hükümet, savaş sonrası bir ülkenin sorunları karşısında yetersiz kalıyordu. Yenik bir ülkede, işsizlik sorunu, yüksek enflasyon demokratik ilkelerin üretim biçiminin yürümesini sağlayamıyordu. Bu bakımdan toplumsal koşullar İtalya’daki durumun tekrarı gibiydi. Almanya’da savaş bitince “Alman İşçi Partisi” diye yeni bir siyasal parti kurulmuş ve bu kuruluşa gerçek mesleği boyacılık ve dekorasyonculuk olan Adolf Hitler adlı bir kişi girmişti.Çok geçmeden Hitler,partide etkili olmuş ve partinin adını Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi olarak değiştirmişti. Almanların ulusal duygusundan yararlanmayı bilen Hitler,Versailles Antlaşması’na karşı çıkarak,Almanların ulusal gururlarını okşayarak ve Yahudi düşmanlığını körükleyerek gittikçe daha çok yanda kazanmış ve 1932 yılkında Hinderburg’la cumhurbaşkanlığı seçiminde boy ölçüşecek kadar güçlenmişti. 30 Ocak 1933’te Hinderburg Hitler’i Başbakan olarak atadı. Hitler’in dış siyasası üç aşamada gelişmiştir. Birincisi,Versailles zincirlerinin kırılması, İkincisi “Eine Volk”, “Eine Reich” Bir millet bir devlet ilkesinin gerçekleştirilmesi, yani Almanya’nın sınırları dışında yaşayan tüm Almanların birleştirilmesi ve tek devlet altında toplanması; Üçüncüsü ise “Lebensraum” Yaşam Alanı.Bu Nazi Alman emperyalizminin yeni adı idi. Hitler Almanların yaşamadığı birçok ülkeyi kendi sınırlarına katmak istemektedir. Hitler’in bu emelleri “Versailles Sistemi”ne dayanan anti-revizyonist tüm ülkelerde endişe ile karşılanmıştır.

    Japonya’da Militarizm;

    Faşizm, totaliter bir rejim olarak İtalya ve Almanya’nın dışında İspanya’dan Portekiz’e, oradan Brezilya ve Arjantin’e, Macaristan, Romanya, Bulgaristan ve Türkiye’ye dek uzanan dünyanın birçok ülkesinde,her toplumun kendi toplumsal ve siyasal geleneğine uygun bir biçimde göze çarpan siyasal hareketler yaratmış, bu ülke rejimlerini derinden etkilemiştir.

    Bu akım,1931-45 yılları arasında Japonya’nın liberal-demokratik siyasal gelişmesine ara vererek, ordunun egemen olduğu bir diktatörlük olarak ortaya çıkmış ve Pasifik Savaşı sonunda, bu ülkenin yenilmesiyle birlikte son bulmuştur.

    Japonya XVII. ve XVIII. yüzyıllarda Avrupalılara kapamakla birlikte ekonomik alanda güçlenmeye devam etti. Merkantilist bir siyasa izleyerek, merkezi devlet güçlendirildi. 1905 Rus-Japon savaşı’nın başarısı, Doğu Asya’daki yayılma yolları üzerindeki en büyük engeli ortadan kaldırıyor, Kore’nin Japon yönetimine geçmesini, oradan da Mançurya ve Çin’e doğru genişleme olanağını veriyordu. Japonya’nın toplum yapısında demokratik ve liberal gelişmeler sürmekte, orta sınıf güçlenip, siyasal sürece büyük ölçüde katılmasını kolaylaştıran, genel oy hakkı gibi siyasal yenileşmeler uygulamaya konuyordu. Bu gelişmelere ek olarak, 1927 yılında Japon sanayisinde başlayan bunalım, 1929 Dünya Ekonomik Buhranı ile, Japonya’nın iç ekonomik yapısını temelinden sarsan bir boyuta ulaştı. Özel sermayeye karşı çıkılmaya açıkça devlet sosyalizmi savunulmaya başlandı. Japon militarizminin oluşmasında,Kita İkki adlı bir fanatik Japonun yazmış olduğu “Japonya’nın Yeniden Kuruluşu” adlı bir kitap oldukça etkili olmuştur. Bu kitapta savunulan temel tez; Japonya’nın ulusal kültürüne, tarihine sahip çıkarak, Japonya’yı tek lider İmparatorun tam diktatoryası altında yeniden kurulması gerektiğidir.Japon ordusu içinde etkili olan bu görüş sayesinde,Japonya görünürde demokratik temellere dayanmakla birlikte, militarizmin egemen olduğu totaliter bir devlet yapısına dönüşmüştü.[4]

    Kısaca bu şekilde özetleyebileceğimiz Mihver devletlerinin ideolojileri,uygun ortamın bulunmasıyla fiiliyata geçmiş ve İtalya-Habeşistan Savaşı, İspanya İç Savaşı ile yeni bir ivme kazanırken; Hitler’in Avusturya ve Çekoslovakya’yı; Mussolini’nin Arnavutluk’u işgal etmeleri ile iyice içinden çıkılmaz bir duruma geliyor; sonunda, 1 Eylül 1939’da Almanya’nın Polonya’ya saldırısı ile de, tüm dünyayı saracak İkinci Dünya Savaşı başlamış oluyordu.

    Kod:
    Hazırlayan:Cengiz Cırım
    
      [1] Necdet Ekinci, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Türkiye’de Çok Partili Düzene Geçişte Dış Etkenler, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, Doç. Dr. Orhan Yavuz Dizisi, İstanbul 1997, s.7-8.
    
    [2] Oral Sander, Siyasi Tarih 1918-1994, İmge Kitabevi Yayınları,Ankara 2004, s.14.
    
    [3] Oral Sander, a.g.e., s.25.
    
    [4] Necdet Ekinci, a.g.e. ,s.15-25.
    YAZILI KAĞIDI HAZIRLAMAK NE KADAR ZAMANINIZI ALIYOR? Soru Bankamızı ziyaret etmek için tıklayınız.
    DOSYA İNDİRMEKTE SIKINTI MI YAŞIYORSUNUZ?
    FORUMA DESTEK OLMAK MI İSTİYORSUNUZ?
    ALTIN ÜYE OLUN.
    AYRINTILI BİLGİ İÇİN TIKLAYINIZ.


    Ölmek yenilmek değil yüceltmektir şanını

  2. #2

    Üyelik tarihi
    10.Ocak.2010
    Yaş
    31
    Mesajlar
    2

    benim Çağdaş Türk ve dünya tarihi dersinden yazılım var lütfen bana yardımcı olun

Benzer Konular

  1. İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye’de Enflasyon ve Önleyici İç Tedbirler
    Konu Sahibi ilteriş Forum İkinci Dünya Savaşı Araştırmalar
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 04.Şubat.2009, 22:55
  2. İkinci Dünya Savaşı Başında Türkiye’nin Askeri Durumu
    Konu Sahibi ilteriş Forum İkinci Dünya Savaşı Araştırmalar
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 04.Şubat.2009, 18:37
  3. İkinci Dünya Savaşı Başında Türkiye’nin Ekonomik Durumu
    Konu Sahibi ilteriş Forum İkinci Dünya Savaşı Araştırmalar
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 04.Şubat.2009, 18:33
  4. İkinci Dünya Savaşı Başında Türk Siyasal Durumu
    Konu Sahibi ilteriş Forum İkinci Dünya Savaşı Araştırmalar
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 04.Şubat.2009, 18:26
  5. İkinci Dünya Savaşı Başında Türkiye'nin Ekonomik Durumu
    Konu Sahibi rast80 Forum İkinci Dünya Savaşı Araştırmalar
    Cevap: 0
    Son Mesaj : 18.Aralık.2008, 15:32

Bu Konu için Etiketler

Giriş

Giriş