İş bu belge değerli öğretmen arkadaşımız Yetkin ERDOĞAN tarafından hazırlanmıştır.

WİLSON İLKELERİ

1.Wilson İlkeleri Nedir?
ABD; İngiltere, Fransa ve İtalya’nın yanında savaşa çok geç girdi. Cumhurbaşkanı Wilson gelecekte yapılacak barışın esaslarını açıkladı(8 Ocak 1918). İtilaf Devletleri’de müttefikleri olan ABD’yi kaybetmemek için bu ilkeleri kabul ettiklerini ilan ettiler.
Wilson İlkeleri Şunlardır:
a)Savaş sonunda, yenenler, yenilenlerden toprak almayacaklar,
b) Yenilenler savaş tazminatı ödemeyecek,
c)Devletlerarasındaki anlaşmazlıkları barış yolu ile çözümlemek amacı ile Cemiyet-i Akvam(Milletler Cemiyeti )kurulacaktı.
d)Devletleraralarında gizli anlaşmalar yapmayacaklardı.
e)Uluslar arası ekonomik engeller kaldırılacak, devletlerarasında eşitlik sağlanacaktı.
f)İşgal edilen Rus toprakları boşaltılacak, Polonya yeniden kurulacaktı.
g)Alsace-Loraine, Fransa’ya verilecekti.
Osmanlı İmparatorluğu İle İlgili Maddeleri:
ı)Osm. İmparatorluğu’nun Türk olan bölgelerinde kesin egemenlik tanınmalıdır.
i)Azınlıkların çoğunlukta olduklar ı bölgelerde de kendi kendini yönetme hakkı verilecekti.
j)Boğazlar her devlete açık olacaktı.

***İtilaf Devleti, Wilson ilkelerine ters düşmemek için Mondros Ateşkesine 7. ve 24. madde’yi koydular. Toprak elde etmek içinde ‘’manda ve himaye’’ düşüncesinin ortaya attılar. Onarım adı altında savaş tazminatı aldılar.
Sonuç olarak bu ilkeler sürekli bir dünya barışını sağlayamamıştır. II. Dünya savaşı’nın çıkması da bu durumu göstermektedir.
***20.yy. başlarında emperyalist bir güce ulaşan ABD, dünyanın üçte ikisinin İngilizler, Fransızlar ve diğer devletlerin sömürgesi haline geldiğini gördü. Sömürgelerde ticaret yapma olanağı kısıtlı idi. Eğer sömürgecilik yıkılabilirse ABD dünya ticaretine kolaylıkla ağırlığını koyabilecekti. Gerçektende dünyada sömürgeciliğin yıkılması teorisini Wilson ortaya atmış, uygulamasını Türkiye göstermiştir.
***Wilson ilkeleri İttifak Devleti’ni ümitlendirdi ve barış eğilimlerini artırdı. Wilson İlkelerinin etkisi ile Ermeniler, Rumlar ve Araplar devlet kurmak için hazırlıklara başladılar.