Anadolu'nun Yeni Türk Yurdu Haline Gelmesi

1. Malazgirt Zaferinden Sonra Anadolu’daki Türk İskanı

Orta Asya'dan Ön Asya'ya yapılan Türk göçleri, 1071 Malazgirt Savaşı'nm kazanılmasından sonra Selçuklu Türkleri ile yoğunluk kazandı. Oğuzlar tarafından yapılan bu göçlerin önceki göçlere göre daha önemli sonuçları oldu.

Anadolu'ya Türkmen göçleri başlamadan önce, Bizans-Arap, Bizans-Sasanî mücadeleleri Anadolu'yu harap hâle getirmişti. Doğu Anadolu'da yaşayan Bizans halkı, Anadolu'nun batısına ve sahillere doğru göç etmişti. Özellikle Doğu Anadolu boş denilebilecek duruma geldi. Malazgirt Zaferi'nden sonra Türkmenler bu torakları alarak buralara yerleşmeye başladılar.

Urfalı tarihçi Mateos, Selçuklu Türklerinin Anadolu'yu fethetmeleri ile ilgili olarak şunları yazmaktadır: "Türkmenler bütün doğunun sahipsiz kaldığım görünce, kuvvetli ordularla bir sene içinde İstanbul kapılarına kadar ilerlediler. Bütün Roma eyaletlerini, liman şehirlerini ve adalarını zaptettiler. Grek halkını mahkûm gibi İstanbul 'un içine kapattılar"

Oğuz boylarının tamamına yakınının Anadolu'ya geldiği bilinmektedir. Tarihî kaynaklar Anadolu'da yirmi iki Oğuz boyunun varlığım belirtmiştir. Anadolu'ya yapılan Oğuz göçleri, XIII. yüzyıldaki Moğol istilâsı sırasında arttı. Moğolların önünden kaçan Türkmenler; Anadolu'yu bir sığınak olarak gördüler ve on binlerce Türkmen Anadolu'ya göç etti.

Anadolu'ya yerleşmeye başlayan Oğuz Türkleri üstün teşkilâtçılıkları sayesinde kısa sürede devletlerini kurdular. Bunların başlıcaları şunlardır: Doğu Anadolu'da Saltuklu, Mengücek, Artuklu, Dilmacoğulları ve Yınaloğulları beylikleri; Orta Anadolu'da Danişmentliler Beyliği; Batı Anadolu'da Çaka Beyliği ve Kutalmış oğlu Süleyman Şah tarafından kurulan Anadolu Selçuklu Devleti.

Anadolu'da kurulan ilk Türk devletleri haritasını görmek için tıklayınız.

2. Türk Kültürünün Anadolu’da Hâkim Olması

Anadolu'ya göç eden Oğuz boyları, kültürlerini de beraberlerinde getirdiler. Kurdukları yerleşim yerlerine Kırşehir, Akşehir, Aksaray, Karahisar, Eskişehir gibi Türkçe adlar vererek yaşadıkları bölgelere kültürlerini taşıdılar. Karadeniz ve Akdeniz isimleri, dünya coğrafya literatürüne Türkçe isimler olarak girdi.

Anadolu'nun kültürel anlamda Türkleşmesinde Horasan alperenlerinin büyük katkıları oldu. Büyük Türk mutasavvıfı Hoca Ahmet Yesevî'nin takipçileri olan Yunus Emre, Hacı Bektaş Veli, Mevlâna Celâleddin-i Rumî gibi büyük şahsiyetler fikirleri ve engin hoşgörüleriyle ün kazandılar.

Anadolu'ya Türkmenler kendi zevklerini ve hayat anlayışlarını mimarî, güzel sanatlar (seramik, tezhip, hat) ve edebiyat alanlarındaki eserlerine yansıtarak Anadolu'ya Türk kültürünün damgasını vurdular.