İsrailde komunal yapılanma tarihi
Aslında pek çoğunuza şaşırtıcı da gelse, Kibutzlar İsrailin komunal çiftlikleridir.
1880 lerde Çarın baskısına dayanamayan 15.000 kadar Yahudi, Güney Rusyadan Filistine göç eder. Bu göç ''Birinci Aliyah'' , bu göçün muhacirleri ise ''Biluim'' olarak adlandırılır. Baron Edmond James de Rothschild gibi kimi Londralı Yahudilerin yardımıyla Rishon LeZion, Rehovot ve Gedera gibi Yahudi yerleşim yerleri hızla gelişir. Biluimler toprakta çalışması için Arapları işe alır. Ekonomik devrim henüz buralarda oluşmamıştır. Rus-Japon savaşı ve 1905 devrimi sonucu Yahudiler tekrar Rusyayı terk etmeye başlar. Göçmenlerin geneli Amerikaya gitsede bir kısmı Filistine gider. Bunlara da ''İkinci Aliyah'' denir ve Kibutz fikrini bunlardan çıkar. Yeni göçmenler Rishon LeZion, Rehovot ve Gedera gibi yerlerde Yahudi yöneticiler, Arap işçiler ve Bedevi korumalar ile karşılaşır.
İlk Kibutz un kurucusu Joseph Baratz, Zikhron Yaakovda çalışırken şöyle yazar: ''Toprakta çalışmaktan memnunduk, ama biliyorduk ki eski yerleşimcilerin tarzı bize göre değil. Bu bizim umduğumuz diğil, eskilerin yöntemi Yahudiler yönetir, Araplar çalışır. Bizce işçi ve işveren olmamalı. Daha iyi bir yolu olmalı''(Baratz,52)
IIAlexandr ın ölümünden sonraki programdan dolayı çıkan isyanlarla onbinlerce Rusya Yahudisine göç yolları yine görünür. Filistine 1920lerin başında ulaşan bu göç dalgasına da ''Üçüncü Aliyah'' denir. Bolşeviklerin başa geçmesiylede ''Dördüncü Aliyah'' başlar. Üçüncü ve dördüncü aliyah kibutz yapılanmasına diğer aliyahlara göre daha fazla hız kazandırır. Birinci dünya savaşı sonucu bölgenin İngilizlerin eline geçmesi kibutz gelişimine iyi yönde etki eder. İkinci dünya savaşıda kibutz nüfusunun katlanarak artmasına sebep olacaktır. 1927 de HaShomer Hatzair yeni bir kibutz fikri ortaya atar. Ve kibutzların sol kanadı olan Kibutz Artzi Federasyonunu kurar. 1936da Artzi Federasyonu, Sosyalist Filistin Ligi (Hashomer Hatzair) adın altında kendi siyasi partisini kurar. İsrailin kurulması ile bu parti başka bir solcu parti ile birleşip Mapam adını alır. Artzi Kibutizm cinsel eşitliğide getirir, örneğin 1920li 30lu yıllarda kibutz kadınları kocasına ishi(erim) diyebilirken, normal kadınlar kocalarına ba'ali(efendim) diyordu.1928de Kibbutz Degania ve diğer küçük kibutzlar birleşip Kvutzot kibutizmini oluşturur. Bu fikre göre her kibutzun nüfusu 200ün altında olmalıdır. Çünkü bu sayede üyeler arası güven sağlanıp, kollektif çalışma güçlendirilecekti. Buna karşılık Hemeuhad kibutizmi toplanabildiği kadar üye toplanılmasını savunur ve kimi kibutzların nüfusu 1.500lere ulaşır.
Kibutzların geneli Ortodox Yahudi olmasına rağmen, Artzi Kibutzları laik hatta ateistti. Artzi Kibutzları gururlu bir şekilde Tanrısız maabet olmaya çalışır. 1946 yılında Ein Tzurim , Dati kibutzlarını kurar. Bunlar dindar kibutzlardır ve laik olanlarına oranla daha az kollektiftir.
Aslında pek çoğunuza şaşırtıcı da gelse, Kibutzlar İsrailin komunal çiftlikleridir.
1880 lerde Çarın baskısına dayanamayan 15.000 kadar Yahudi, Güney Rusyadan Filistine göç eder. Bu göç ''Birinci Aliyah'' , bu göçün muhacirleri ise ''Biluim'' olarak adlandırılır. Baron Edmond James de Rothschild gibi kimi Londralı Yahudilerin yardımıyla Rishon LeZion, Rehovot ve Gedera gibi Yahudi yerleşim yerleri hızla gelişir. Biluimler toprakta çalışması için Arapları işe alır. Ekonomik devrim henüz buralarda oluşmamıştır. Rus-Japon savaşı ve 1905 devrimi sonucu Yahudiler tekrar Rusyayı terk etmeye başlar. Göçmenlerin geneli Amerikaya gitsede bir kısmı Filistine gider. Bunlara da ''İkinci Aliyah'' denir ve Kibutz fikrini bunlardan çıkar. Yeni göçmenler Rishon LeZion, Rehovot ve Gedera gibi yerlerde Yahudi yöneticiler, Arap işçiler ve Bedevi korumalar ile karşılaşır.
İlk Kibutz un kurucusu Joseph Baratz, Zikhron Yaakovda çalışırken şöyle yazar: ''Toprakta çalışmaktan memnunduk, ama biliyorduk ki eski yerleşimcilerin tarzı bize göre değil. Bu bizim umduğumuz diğil, eskilerin yöntemi Yahudiler yönetir, Araplar çalışır. Bizce işçi ve işveren olmamalı. Daha iyi bir yolu olmalı''(Baratz,52)
IIAlexandr ın ölümünden sonraki programdan dolayı çıkan isyanlarla onbinlerce Rusya Yahudisine göç yolları yine görünür. Filistine 1920lerin başında ulaşan bu göç dalgasına da ''Üçüncü Aliyah'' denir. Bolşeviklerin başa geçmesiylede ''Dördüncü Aliyah'' başlar. Üçüncü ve dördüncü aliyah kibutz yapılanmasına diğer aliyahlara göre daha fazla hız kazandırır. Birinci dünya savaşı sonucu bölgenin İngilizlerin eline geçmesi kibutz gelişimine iyi yönde etki eder. İkinci dünya savaşıda kibutz nüfusunun katlanarak artmasına sebep olacaktır. 1927 de HaShomer Hatzair yeni bir kibutz fikri ortaya atar. Ve kibutzların sol kanadı olan Kibutz Artzi Federasyonunu kurar. 1936da Artzi Federasyonu, Sosyalist Filistin Ligi (Hashomer Hatzair) adın altında kendi siyasi partisini kurar. İsrailin kurulması ile bu parti başka bir solcu parti ile birleşip Mapam adını alır. Artzi Kibutizm cinsel eşitliğide getirir, örneğin 1920li 30lu yıllarda kibutz kadınları kocasına ishi(erim) diyebilirken, normal kadınlar kocalarına ba'ali(efendim) diyordu.1928de Kibbutz Degania ve diğer küçük kibutzlar birleşip Kvutzot kibutizmini oluşturur. Bu fikre göre her kibutzun nüfusu 200ün altında olmalıdır. Çünkü bu sayede üyeler arası güven sağlanıp, kollektif çalışma güçlendirilecekti. Buna karşılık Hemeuhad kibutizmi toplanabildiği kadar üye toplanılmasını savunur ve kimi kibutzların nüfusu 1.500lere ulaşır.
Kibutzların geneli Ortodox Yahudi olmasına rağmen, Artzi Kibutzları laik hatta ateistti. Artzi Kibutzları gururlu bir şekilde Tanrısız maabet olmaya çalışır. 1946 yılında Ein Tzurim , Dati kibutzlarını kurar. Bunlar dindar kibutzlardır ve laik olanlarına oranla daha az kollektiftir.