1989 yılından beri devam eden ve Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Altan Çilingiroğlu'nun yürüttüğü Ayanis Urartu Kalesi kazılarında, kaleyi inşa ettiren Urartu Kralı II. Rusa'ya ait depo mekânları ortaya çıkartıldı. Kalenin batı yönünde yer alan depo mekânları içinde boyutları 2 metreyi bulan depo küpleri tahıl ve içecek saklamak amacıyla kullanılıyor ve kale dışında yaşayan halka ihtiyaç halinde bu depolardan yiyecek dağıtımı yapılıyordu. Küplerin boyutları depo içindeki kapılardan çok daha büyüktü ve olasılıkla yapının inşası aşamasında yerinde üretilmişlerdi. Ağızlarının çuval ile örtüldüğü ve kral mührü ile mühürlendiği gözlenen küplerin üzerlerinde çiviyazısı ile yazılmış ölçü miktarları, depo küplerinin yanlarında bulunan kaplarda krallığın farklı bölgelerinden kaleye gönderilen mallar bulunuyordu. Kapların yanındaki bullalar üzerinde (mühür baskısı) malların kimler tarafından ve nereden gönderildiği yazılı olurdu.
Kazılan küplerin içinde tahıl bulunamadı. Küp içindeki yağ gibi malzemenin yangınla yok olduğu önerilse de tahılların yanmış kalıntılarının bulunması gerekliydi. Olasılıkla kalenin tahribatı hasat zamanından hemen önce, olasılıkla ağustos başlarındaydı. Küplerin içlerinin boş olmasının bir başka nedeni ise düşmanın kaleyi talan edişi olabilir. Ancak kale içinde bulunan yüzlerce kalkan, sadak, miğfer ve mızrakların oldukları yerde bulunmuş oluşu bir düşman saldırısını olasılık dışı bırakıyor. Kale MÖ 645 yılları sırasında yaşanan bir deprem felaketi sonucu yıkılmış ve deprem ile tahrip olan kale, çevrede yaşayan ve Hitit, Frig ve Asur gibi farklı ülkelerden buraya getirilen halk tarafından yağma edilmiş olabilir. Ayanis Kalesi kazıları önümüzdeki yıllarda Kültür ve Turizm Bakanlığı ve VAN Valiliği'nin maddi yardımları ile sürdürülecek ve kalenin depo mekânları, saray ve payeli salonları gün ışığına çıkartılacak.
Kazılan küplerin içinde tahıl bulunamadı. Küp içindeki yağ gibi malzemenin yangınla yok olduğu önerilse de tahılların yanmış kalıntılarının bulunması gerekliydi. Olasılıkla kalenin tahribatı hasat zamanından hemen önce, olasılıkla ağustos başlarındaydı. Küplerin içlerinin boş olmasının bir başka nedeni ise düşmanın kaleyi talan edişi olabilir. Ancak kale içinde bulunan yüzlerce kalkan, sadak, miğfer ve mızrakların oldukları yerde bulunmuş oluşu bir düşman saldırısını olasılık dışı bırakıyor. Kale MÖ 645 yılları sırasında yaşanan bir deprem felaketi sonucu yıkılmış ve deprem ile tahrip olan kale, çevrede yaşayan ve Hitit, Frig ve Asur gibi farklı ülkelerden buraya getirilen halk tarafından yağma edilmiş olabilir. Ayanis Kalesi kazıları önümüzdeki yıllarda Kültür ve Turizm Bakanlığı ve VAN Valiliği'nin maddi yardımları ile sürdürülecek ve kalenin depo mekânları, saray ve payeli salonları gün ışığına çıkartılacak.