Anadolu Selçukluları Devrinde Ticari Hayat

Doç. Dr. İsmet KAYAOGLU


Türklerin Anadolu'ya yerleşip vatan edinmelerinden sonra yeni bir devir başlar. Anadolu'nun müslüman ve hristiyan kavimler arasında bir köprü vazifesi görerek dünya ticaretine açılması Selçuk İstilasının mesut bir sonucu olmuştur. Anadolu Selçukluları tarihine dair kaynakların, sonraki devirlere ait kaynaklara nisbeten az olduğu bilinmektedir. Bu devrin siyasi tarihine dair kaynaklar bilindiği ve kullanıldığı halde iktisadi ve ticari hayatına dair kaynaklar henüz yeterince araştırılıp kulla-
nılmamıştır. Böyle olduğu halde mevcut vesikaların memnuniyet verici ve özellikle zaman zaman çıkmakta olan yenilerinin de ümitlendirici olduğunu söyleyebiliriz.

Önce Selçuklular zamanında Anadolu'nun iktisadi ve ticari hayatı ile ilgili araştırmaları, burada anmak faydalı olacak. Bunlar mevcut kitap ve belgelere dayanılarak yapılan belli başlı araştırmalardır. Bunların başında, basımından bu yana bir yüzyıllık zaman geçtiği halde halen yararlanılan W. He)'d'in klasik eseri olan "Yakın-Doğu Ticaret Tarihi" gelir. G.l. Bratianu'nun Cenevizlerin Karadeniz ticaretine dair "Le Commerce Genois dans la Mer Noir" adlı araştırması önemli olmakla birlikte batı kaynaklarına dayanmaktadır. F. Köprülü'niin "Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu" adlı eserinde geneı hatlariyle bir bölüm ve Claude
Cahen'in "Le Commerce Anatolien au Debut du XIII Siecle (XIII.y.y. Başında Anadoluda Ticaret)" konumuzIa doğrudan doğruya ilgilidir. O Turan'ın Belleten' de yayınlanan "Selçuk Kervansarayları" adlı makalesi ve "Türkiye Selçukluları Hakkında Resmi Vesikalar" adlı kitabı başlıca tetkikleri teşkil eder. Bunlar bu konu ile ilgilenenlerin ilk başvuracakları araştırmalardır.

Makalenin tamamına ulaşmak için tıklayınız.