MUDANYA ATEŞKES ANTLAŞMASI (Öncesi gelişmeler-Antlaşma-Önemi) (3-11 Ekim 1922) Nusret Karaca

MUDANYA ATEŞKES ANTLAŞMASI
(Öncesi gelişmeler-Antlaşma-Önemi)
(3-11 Ekim 1922)
Nusret Karaca
...
1.Dünya Savaşı sonrası 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Ateşkes
Antlaşması sonrası Uzlaşma Devletleri İzmir ve Çanakkale dolaylarına yerleşmişlerdi.
İstanbul ve Boğazları kurtarabilmek için İngiltere'yle karşı karşıya gelinebilirdi.
M.Kemal Nurettin Paşa'yı bölgedeki yürüyüşle görevlendirir.
Türk ordusu bu yürüyüşle dikkat
çekmeden Uzlaşma üsleri arasından bu ilerlemeyi gerçekleştirir.
İngiltere Başbakanı Lloyd George
"Türklere savaş" çağrısına başlamıştır.
Ancak Fransa ve İtalya Türklerle imzaladıkları antlaşmalar ile aradaki
sorunu çözmüşlerdi.
Dominyonlar da 1.Dünya Savaşı boyunca
tüm kaynaklarını İngiltere'ye aktarıyordu.
Fransa basını ise Lloyd George'u "Dominyonlarda savaş tamtamları
çalmak"ile bir suçlayan kamu oyu
hareketi başlatır.
Lloyd George'un tek amacı iktidarda
kalabilmek için hiç olmazsa Boğazlar ve
Doğu Trakya'yı elinde tutmaktı.
Yunanlılar da İngiltere'nin yeterli destek ve yardımı olmadığından şikâyet ediyorlardı.
TBMM ise Boğazları,Diğu Trakya'yı,
İstanbul'u almadan tam bir bağımsızlığın
sağlananayacağı düşüncesindeydi.
M.Kemal İngiltere'nin yalnızlığından
yararlanarak diplomatik yollarlarla
kamuoyunu kendi yanına çekmeyi
başarmıştı.
Boğazların güvenliği ile yakından
ilgilenen Sovyet Rusya'nın da Türkiye'nin
yanında olduğu basın yoluyla dünyaya
duyurulmuştur.

Bu gelişmeler sonucunda;
3 Ekim 1922 tarihinde Mudanya'da
Türk(İsmet Paşa),İngiliz(Harrington),
İtalya(Monbelli),Fransa(Sharpy) devleti
temsilcileri toplandı.
Yunanistan tensilcisi Mazarakis ise
görüşmeleri Mudanya açıklarında
demirli bir gemiden takip eder.

11 Ekim'de imzalanan bu antlaşma ile
(özetle)
a) Taraflar arasında savaş sona ermiştir.
b) Edirne dahil Doğu Trakya,Meriç Irmağı
sol şeridine dek on beş gün içinde
Yunanlılarca boşaltılıcaktır.
c) Doğu Trakya otuz gün içinde Türklere
bırakılacaktır.
d) Barış görüşmeleri sonuçlanana kadar
Türkler Doğu Trakya'da ancak 8.000
Jandarma bulundurabilecekti.
e) Boğazlar ve İstanbul T.B.M.M.'nin
yönetimine bırakılacak ancak Uzlaşma
Devletleri'ne ait birlikler barış antlaşması
imzalanana dek İstanbul'da kalacaklardı.
...
Önemi;(Özetle)
a) Bu antlaşma TBMM'nin askeri başarılarını tamamlayan siyasi bir
başarısıdır.
b) Doğu Trakya, İstanbul ve Boğazlar
savaşsız ele geçirilmiştir.
c) Uzlaşma Devletleri ilk kez toplu olarak
Anadolu'nun gerçek sahibinin Türkler
olduğunu kabul etmişlerdir.
d) Lloyd George başkanlığındaki İngiliz
Hükümeti düşmüştür.(19 Ekim 1922)
e) Yunanistan'da savaş suçlusu olarak
birçok komutan yargılanmıştır.