Çevrimdışı
nusretk
Member
GÜMRÜ ANTLAŞMASI (3 ARALIK 1920)
Nusret Karaca
Ulusal Kurtuluş Savaşı başlarında Doğu Cephesi'nde T.B.M.M. Hükümeti ile Ermenistan arasında imzalanan bu
antlaşma T.B.M.M.Hükümetinin ilk resmi antlaşması ve ilk siyasi başarısıdır.
Bu antlaşmaya göre;(özetle)
- Kars ve çevresi.Türkiye'ye geri verilecektir.
- Aras nehrinden Çıldır gölüne kadar olan yerler sınır bölgeleri kabul edilecektir.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi karşı olan bütün antlaşmaları Ermenistan devleti de kabul etmeyecektir.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Ermenistan arasında kalan sivil halklar eşit haklara sahip olacaklardır.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Ermenistan arasında e diplomatik ilişkiler en kısa sürede başlayacaktır.
- Ermenistan silah ithal edemeyecektir.
- Eğer Ermenistan zor duruma düşerse Türkiye Büyük Millet Meclisi yardım edecektir.
- İki devlet arasında en kısa zamanda iletişim ağları kurulacaktır.İki devlette birbirlerine herhangi bir savaş tazminatı ödemeyecektir.
- Ermenistan Doğu Anadolu'da ki toprak isteklerinden vazgeçecektir.
- Türkiye'den göç eden Ermeniler herhangi bir katliama karışmadıysa altı ay içerisinde tekrardan Türkiye'ye geri dönebileceklerdir.
-Ermenistan silah ithal etmeyecektir.
-Türk ordusu,Ermeni ordusu belirlenen sayıya indiğinde Ermeni topraklarını boşaltacaktır.
........
Görüşmeye Katılan Heyet Üyeleri
T.B.M M 'den
Doğu Cephesi Komutanı Ferik Kâzım Kara Bekir Paşa,
Erzurum Valisi Hamid Bey,
Erzurum Milletvekili Süleyman Necati Bey;
ERMENİSTAN CUMHURİYETİ'nden
Eski Başbakan Aleksander Hatisiyan,
Eski Maliye Bakanı Avram Gülhandaniyan,
İçişleri Bakan Yardımcısı Mösyü İstepan Gorganiyan.
......
Bu antlaşmadan bir gün sonra Ermenistan Kızılordu'nun işgaline uğradı.Kurtuluş Savaşı sırasında
T.B.M.M. Hükümeti Kafkas
Cumhuriyetleri (Ermenistan,Gürcistan,
Azerbaycan) ile 13 Ekim 1921 tarihli Kars Antlaşması imzalandı.Moskova Antlaşmasını(T B.M.M/Sovyet Rusya arasında 16 Mart 1921 ) tamamlayan bu antlaşma doğu sınırımız için belirleyici oluyordu.
...
(*)Nusret Karaca Tarih Notları(Eğitim Enstitüsü ve Lisans Tamamlama Notları) ,E Z.Karal (T.C.Tarihi-Lise),
Tarih Söyleşileri,sihbetleri ve Panelleri,
Fotoğraf;Hukukbook