Çevrimdışı
nusretk
Member
Haliç Yazılarımdan Kısa Notlar-Seçkiler
(Araştırma ve Derlemelerimden)
EYÜPSULTAN'DAN...
ZAL MAHMUT PAŞA KÜLLİYESİ ve SANAT(Atölyeler) MERKEZİ HAKKINDA
KISACA
Nusret Karaca
....
Haliç kıyıları...
Çocukluğum...
İlk,orta,lise eğitim ve öğretim yıllarım..
İlk öğretmenliğim...
Bir bakıma ikinci üniversitem...
Semtin zengin tarihi dokusu içinde o kadar çok şey var ki bilinmesi gereken.
Merak ettikçe,gördükçe,yaşadıkça ne kadar öğrenebilirsek yanımıza kâr diye düşünürüm her zaman!
Okyanusta bir damla da olsa!
Ki benimki de öyle!
Her şeyi bilmek mümkün mü!
O yüzden gezerken kısa notlarla bile olsa bugünü boş geçirmemek gerekirdi.
Ben de öyle yaptım.
Eyüp Feshane'den çıkarken karşımdaki tarihi yapıyı yeniden görünce uzaktan
bir kare fotoğraf alıp ,eski ve yeni edindiğim bilgilerden tuttuğum kısa notları biraraya getirerek yazıya dökmek
istedim.
Hepsi bu!
.....
ZAL MAHMUT PAŞA KÜLLİYESİ ve SANAT(Atölyeler) MERKEZİ
Nusret Karaca
Zal Mahmut Paşa(1521?-1577) Osnanlı Kanuni Sultan Süleyman ve II.Selim dönemlerinde devlet görevlerinde bulunmuş olan (Sancakbeyi,Beylerbeyi, Vezirlik) Bosna asıllı (Boşnak) bir devşirme.
Alman tarihçi Bebinger ve Alman ilahiyatçı Stephan Gerlach Alman kökenli olduğunu belirtirken Osmanlı tarihçisi Gelibolulu Mustafa Âli Boşnak olduğundan söz eder.
II.Selim'in kızı Şah Sultan ile evlenmiş, Şehzade Mustafa'nın katlinde rol oynamıştır.
...
Zal Mahmut Paşa Külliyesi
1577 tarihinde Mimar Sinan tarafından yapılmış.
Cami kısmı büyük kubbesini üç taraftan saran mahfillerden oluşuyor.Kitabesi yok.
Mimar Sinan'ın engebeli arazideki yeni bir denemesi diye bilinir.
Defterdar caddesi tarafından avlu kapısı girişinde sol tarafta Zal Mahmut Paşa türbesi ve haziresi ile ortada bir kuyu,
sağ tarafta ise sekiz sütunlu şadırvan vardır.Doğu duvarındaki çeşme 1590 tarihlidir.
Külliyede medrese odaları da bulunur.
Cami minaresi 1894 depreminde yıkılmış ve yeniden yapılmıştır. 1955-1963 yılları arasında da vakıfça esaslı bir şekilde onarılmıştır.
Evliya Çelebi seyahatnamesinde bu camiden söz eder.
Külliyenin haziresine XV.yüzyılın tanınmış nakkaşlarından ve şairlerinden asıl adı Haydar olup Nigari mahlasını kullanan sanatçının mezarının da bulunduğu bilgisine,kayıtlarda rastlanılmakta.
Günümüzde Zal Mahmut Paşa Külliyesi Kültür Sanat Merkezi'nde, Hat, Minyatür, Ebru, Seramik, Çömlek, Tezhip, Kanun Ney, Tanbur, Rebap sanat atölyeleri ile birlikte sahaflar bulunmaktadır. Ayrıca musiki dinletileri, söyleşiler, seminer de gerçekleştirilmekte.
...
Eyüpsultan'da bulunan Zal Mahmut Paşa Kütüphanesi de 1569 yılında kurulmuş.(Eyüp Şehir Rehberi- 2008)
Adres:Nişancı, Feshane Cd. No:36, 34050 Eyüpsultan/İstanbul
Açılış Saati:09.00
Kapanış Saati:20.00
****
Terimler
--------------
Külliye:Bir caminin çevresinde camiyle birlikte yapılmış medrese, imaret, sebil, kitaplık, hastane gibi yapıların tümü.
...
Mahfil:İslâm mimarisinin dinî yapılarında özel kullanımları olan mekân birimlerine verilen ad.
Bir camide mihrabın veya kıble duvarının ortasına yakın bir yerde konumlandırılan genellikle bir hükümdar ve maiyeti için ayrılmış alan.
...
Rebap:Çoğunlukla Orta Asya'da kullanılan, çeşitli biçimleri olan telli bir çalgı türü.
...
Hazire:Vakıf binalarının yanında zamanla teşekkül eden küçük mezarlık.
...
Külliye, cami, mescit, tekke gibi dini yapıların avlularında yer alan etrafı duvar veya parmaklıkla çevrili mezarlıklara verilen isim.
...
Tezhip:18 ve 22 ayar ezilmiş altınla ve muhtelif renklerle kitap ve levha gibi yazma eserlerin süslenmesi.
...
Mahla:Bazı şair ve yazarların gerçek isimleri yerine kullandıkları takma adlar.
...
Nakkaş:Osmanlı döneminde minyatür, tezhip ve diğer süsleme sanatlarıyla uğraşan sanatçılara verilen ad.
...
Zal:Arapça'da:İncelik, yumuşaklık, çekingenlik, titreme, deprenme, dağılma, yayılma.
Farsça'da;Yaşlı, aksakallı adam.
Zal: Deli (kelimem.gen.tr.)
Zal: (luggat'a göre)
Okunduğunda veya üzerinde taşındığında Allahü teâlânın muhâfazasına (korumasına) kavuşmaya vesîle (sebeb) olan âyet.
Zal:,(Farsça: زال,) Firdevsî'nin Şehnâme'sindeki efsanevi bir Pers savaşçı.
....
Kaynaklar;
(*) Eyüpsultan Belediyesi,İslâm Ansiklopedisi,Eyüp Lisesi bilgilerim,Semt sohbetlerim,17 Aralık 2024 araştırma notlarım.
Eyüp Şehir Rehberi(The City Guide-2008/Eyüpsultan Belediyesi Kültür Yayınları-43)
Tezhip Sanatı(Kültür Portalı)
...
Külliye Fotoğraf:Nusret Karaca
(Araştırma ve Derlemelerimden)
EYÜPSULTAN'DAN...
ZAL MAHMUT PAŞA KÜLLİYESİ ve SANAT(Atölyeler) MERKEZİ HAKKINDA
KISACA
Nusret Karaca
....
Haliç kıyıları...
Çocukluğum...
İlk,orta,lise eğitim ve öğretim yıllarım..
İlk öğretmenliğim...
Bir bakıma ikinci üniversitem...
Semtin zengin tarihi dokusu içinde o kadar çok şey var ki bilinmesi gereken.
Merak ettikçe,gördükçe,yaşadıkça ne kadar öğrenebilirsek yanımıza kâr diye düşünürüm her zaman!
Okyanusta bir damla da olsa!
Ki benimki de öyle!
Her şeyi bilmek mümkün mü!
O yüzden gezerken kısa notlarla bile olsa bugünü boş geçirmemek gerekirdi.
Ben de öyle yaptım.
Eyüp Feshane'den çıkarken karşımdaki tarihi yapıyı yeniden görünce uzaktan
bir kare fotoğraf alıp ,eski ve yeni edindiğim bilgilerden tuttuğum kısa notları biraraya getirerek yazıya dökmek
istedim.
Hepsi bu!
.....
ZAL MAHMUT PAŞA KÜLLİYESİ ve SANAT(Atölyeler) MERKEZİ
Nusret Karaca
Zal Mahmut Paşa(1521?-1577) Osnanlı Kanuni Sultan Süleyman ve II.Selim dönemlerinde devlet görevlerinde bulunmuş olan (Sancakbeyi,Beylerbeyi, Vezirlik) Bosna asıllı (Boşnak) bir devşirme.
Alman tarihçi Bebinger ve Alman ilahiyatçı Stephan Gerlach Alman kökenli olduğunu belirtirken Osmanlı tarihçisi Gelibolulu Mustafa Âli Boşnak olduğundan söz eder.
II.Selim'in kızı Şah Sultan ile evlenmiş, Şehzade Mustafa'nın katlinde rol oynamıştır.
...
Zal Mahmut Paşa Külliyesi
1577 tarihinde Mimar Sinan tarafından yapılmış.
Cami kısmı büyük kubbesini üç taraftan saran mahfillerden oluşuyor.Kitabesi yok.
Mimar Sinan'ın engebeli arazideki yeni bir denemesi diye bilinir.
Defterdar caddesi tarafından avlu kapısı girişinde sol tarafta Zal Mahmut Paşa türbesi ve haziresi ile ortada bir kuyu,
sağ tarafta ise sekiz sütunlu şadırvan vardır.Doğu duvarındaki çeşme 1590 tarihlidir.
Külliyede medrese odaları da bulunur.
Cami minaresi 1894 depreminde yıkılmış ve yeniden yapılmıştır. 1955-1963 yılları arasında da vakıfça esaslı bir şekilde onarılmıştır.
Evliya Çelebi seyahatnamesinde bu camiden söz eder.
Külliyenin haziresine XV.yüzyılın tanınmış nakkaşlarından ve şairlerinden asıl adı Haydar olup Nigari mahlasını kullanan sanatçının mezarının da bulunduğu bilgisine,kayıtlarda rastlanılmakta.
Günümüzde Zal Mahmut Paşa Külliyesi Kültür Sanat Merkezi'nde, Hat, Minyatür, Ebru, Seramik, Çömlek, Tezhip, Kanun Ney, Tanbur, Rebap sanat atölyeleri ile birlikte sahaflar bulunmaktadır. Ayrıca musiki dinletileri, söyleşiler, seminer de gerçekleştirilmekte.
...
Eyüpsultan'da bulunan Zal Mahmut Paşa Kütüphanesi de 1569 yılında kurulmuş.(Eyüp Şehir Rehberi- 2008)
Adres:Nişancı, Feshane Cd. No:36, 34050 Eyüpsultan/İstanbul
Açılış Saati:09.00
Kapanış Saati:20.00
****
Terimler
--------------
Külliye:Bir caminin çevresinde camiyle birlikte yapılmış medrese, imaret, sebil, kitaplık, hastane gibi yapıların tümü.
...
Mahfil:İslâm mimarisinin dinî yapılarında özel kullanımları olan mekân birimlerine verilen ad.
Bir camide mihrabın veya kıble duvarının ortasına yakın bir yerde konumlandırılan genellikle bir hükümdar ve maiyeti için ayrılmış alan.
...
Rebap:Çoğunlukla Orta Asya'da kullanılan, çeşitli biçimleri olan telli bir çalgı türü.
...
Hazire:Vakıf binalarının yanında zamanla teşekkül eden küçük mezarlık.
...
Külliye, cami, mescit, tekke gibi dini yapıların avlularında yer alan etrafı duvar veya parmaklıkla çevrili mezarlıklara verilen isim.
...
Tezhip:18 ve 22 ayar ezilmiş altınla ve muhtelif renklerle kitap ve levha gibi yazma eserlerin süslenmesi.
...
Mahla:Bazı şair ve yazarların gerçek isimleri yerine kullandıkları takma adlar.
...
Nakkaş:Osmanlı döneminde minyatür, tezhip ve diğer süsleme sanatlarıyla uğraşan sanatçılara verilen ad.
...
Zal:Arapça'da:İncelik, yumuşaklık, çekingenlik, titreme, deprenme, dağılma, yayılma.
Farsça'da;Yaşlı, aksakallı adam.
Zal: Deli (kelimem.gen.tr.)
Zal: (luggat'a göre)
Okunduğunda veya üzerinde taşındığında Allahü teâlânın muhâfazasına (korumasına) kavuşmaya vesîle (sebeb) olan âyet.
Zal:,(Farsça: زال,) Firdevsî'nin Şehnâme'sindeki efsanevi bir Pers savaşçı.
....
Kaynaklar;
(*) Eyüpsultan Belediyesi,İslâm Ansiklopedisi,Eyüp Lisesi bilgilerim,Semt sohbetlerim,17 Aralık 2024 araştırma notlarım.
Eyüp Şehir Rehberi(The City Guide-2008/Eyüpsultan Belediyesi Kültür Yayınları-43)
Tezhip Sanatı(Kültür Portalı)
...
Külliye Fotoğraf:Nusret Karaca
Son düzenleme: